چهار سال از اجرای طرح سطح‌بندی دانشگاه‌های کشور می‌گذرد. طرحی که نخستین بار در زمان وزارت دکتر محمد فرهادی و با هدف ارزیابی دانشگاه‌ها و جداسازی آن‌ها از یکدیگر، بهبود و ارتقای کیفیت آموزشی عالی، هدایت مجموعه برنامه‌های راهبردی آموزشی، پژوهشی و فناوری در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی دولتی به سمت اهداف مورد نظر در زمان مقتضی و فراهم ساختن زمینه رقابت توسعه‌آفرین میان دانشگاه‌های کشور کلید خورد.

دانشگاه کنکوری نمی‌تواند مسائل کشور را حل کند

مقام معظم رهبری در جمع استادان و اعضای هیئت‌های علمی دانشگاه‌ها، بر رتبه‌بندی دانشگاه‌ها تأکید کرده و خطاب به وزارت علوم، وزارت بهداشت، شورای عالی انقلاب فرهنگی و دستگاه‌های مرتبط فرمودند: با تعیین معیارها و مزیت‌های لازم، دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی کنید تا علاوه بر ارتقای کیفی دانشگاه‌ها، رقابت مثبتی میان آن‌ها شکل بگیرد.

این مهم نشان می‌دهد که طرح یاد شده انتظارات و منویات ایشان را برآورده نکرده و باید نگاه جدی‌تری به آن شود. اما اجرای این طرح در چه وضعیتی است و تاکنون چه نتایجی به دنبال داشته است؟

• مقام‌های وزارت علوم توضیح بدهند

سید جعفر نیلی منفرد، وزیر اسبق وزارت علوم به قدس می‌گوید: طرح رتبه‌بندی دانشگاه‌ها از سوی این وزارتخانه ابلاغ و اجرایی شده است و در حال حاضر 13 دانشگاه کشور در سطح یک و تعدادی هم در سطح دو، سه و چهار قرار دارند. اما بهتر است مقام‌های این وزارتخانه پاسخ بدهند از زمان اجرای طرح یاد شده به چه نکات مثبتی دست یافته و با چه معضلاتی مواجه شده‌ایم. مثلاً قرار بوده به دانشگاه‌هایی که در سطح یک قرار می‌گیرند، اختیاراتی در زمینه برنامه‌ریزی و تصمیم گیری‌های آموزشی یا ایجاد گرایش‌های جدید داده یعنی دست و بالشان کمی باز گذاشته شود . حالا باید مشخص شود با این وضعیت چه نتایجی حاصل شده است؟

• این طرح هیچ دستاوردی نداشته است

میرحمایت میرزاده، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی معتقد است گرچه این طرح توسط وزارت علوم از چند سال پیش شروع شده اما دستاورد خاصی نداشته و برای حل مسائل کشور مؤثر واقع نشده است. وی اضافه می‌کند: حتی برترین دانش‌آموختگان هم پُز مدرک دریافت شده از فلان دانشگاه را می‌دهند اما از اینکه چه مهارتی کسب کرده و کدام مسئله از مسائل جامعه را می‌توانند حل کنند، چیزی نمی‌گویند چون این طرح مشکل دارد.

وی به خبرنگار ما می‌گوید: در سطح‌بندی دانشگاه‌ها، معیار و اولویت اصلی باید حل مسائل کشور باشد.

میرزاده می‌افزاید: دانشگاهی که هیچ دردی از دردهای جامعه را حل نمی‌کند باید تعطیل شود. برای برآورده شدن اهداف طرح یاد شده باید شاخص‌های تازه‌ای در سطح‌بندی دانشگاه‌ها لحاظ شود؛بنابراین وزارت علوم، کارشناسان حوزه آموزش و رسانه‌ها در این خصوص بیشتر تلاش کنند.

وی ادامه می‌دهد: مرکز پژوهش‌های مجلس به دنبال طرحی است که پذیرش دانشجو توسط دانشگاه‌ها از مرکز سنجش جدا شود و یک مرکز سنجش قوی شکل بگیرد که برای سنجش، از شاخص‌هایی غیر از تست و کنکور استفاده کند. یعنی شاخص‌هایی که برای سنجش لحاظ می‌کند علمی و در دنیا دارای اعتبار باشد تا دانشگاهی که در رتبه بالاتر قرار می‌گیرد بتواند مسائل بیشتری از کشور را حل کند. در واقع دانش‌آموختگان و دستاوردهای پژوهشی به حل مسائل و بحران‌های کشور کمک کنند.

• بازنگری در اجرای طرح سطح‌بندی دانشگاه‌ها

عبدالرحیم نوه ابراهیم، مدیر کل پیشین دفتر برنامه‌ریزی آموزشی وزارت علوم از اجرای طرح و تقسیم‌بندی دانشگاه‌ها در چهار سطح خبر می‌دهد و به قدس می‌گوید: این تقسیم‌بندی براساس طرحی تحقیقاتی و با دریافت اطلاعات از دانشگاه‌ها به کمک استادان دانشگاه فردوسی مشهد و زیر نظر معاونت آموزشی وزارت علوم انجام شده است.

وی در خصوص تأثیرات اجرای سطح‌بندی دانشگاه‌ها می‌گوید: بدون تردید این طرح مزایای مثبتی به دنبال داشته است. یعنی ضمن ارائه اطلاعات به دانشجویان و ذی‌نفعان برای شناسایی و انتخاب دانشگاه‌های برتر، این فرصت را به دانشگاه‌های سطح یک داده است که در سیاست گذاری‌ها متفاوت دیده شوند. یا برای دانشگاه‌های سطح پنج محدودیت‌های توسعه‌ای ایجاد شده است. ضمناً به این دسته از دانشگاه‌ها برای ارتقای کیفیت و اینکه حداقل خودشان را به سطح چهار برسانند تذکر داده شده چون در غیر این صورت تعطیل می‌شوند. البته بعضی از دانشگاه‌های سطح پنج به سمت تعطیلی رفته و منحل شدند. در هر صورت همه این فعالیت‌ها، برای ارتقای کیفیت دانشگاه‌های کشور است.

وی می‌گوید: باید تا سال 1400 حداقل پنج دانشگاه و پنج آزمایشگاه کشور به تراز جهانی برسند که رتبه‌بندی دانشگاه‌ها یکی از ملزومات رسیدن به این هدف است تا مشخص شود کدام دانشگاه استعداد یا پتانسیل لازم را برای قرار گرفتن در تراز جهانی دارد.

وی از بازنگری طرح یاد شده خبر می‌دهد و می‌گوید: تاکنون دانشگاه‌ها براساس روش‌های سابق و با شاخص‌های جهانی با یکدیگر مقایسه و سطح‌بندی شده‌اند اما این بار قرار است دانشگاه‌های دولتی براساس گروه‌های آموزشی سطح‌بندی و رتبه‌بندی شوند. یعنی دانشگاه‌ها براساس رشته‌های تحصیلی با یکدیگر مقایسه خواهند شد زیرا بعضی از دانشگاه‌ها مدعی هستند اگر چه در سطوح پایین‌تری مثل سطح دو و سه قرار دارند اما در بعضی از رشته‌ها امکانات و کیفیت بهتر است و می‌توانند در سطح یک قرار بگیرند. به هرحال شورای سیاست‌گذاری که زیر نظر معاونت آموزشی وزارت علوم است، کارش را در این خصوص شروع کرده و امیدواریم بزودی الگوی مورد نظر برای استخراج داده‌ها تهیه و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها انجام شود. در این صورت کار بزرگی تحقق می‌پذیرد بویژه اینکه سطح‌بندی دانشگاه‌ها به این شکل در سطح بین‌الملل کمتر انجام شده است.

وی انتقاد بعضی از کارشناسان حوزه آموزشی مبنی بر اینکه در سطح‌بندی دانشگاه‌ها، شاخص مهارت‌آموزی به دانشجویان مورد توجه قرار نگرفته است را وارد می‌داند و می‌گوید: در طرح قبلی برخی از شاخص‌ها به دلیل اینکه برای نخستین بار اجرا می‌شد، نادیده گرفته شد اما در طرح جدید این شاخص لحاظ می‌شود . البته اعمال بعضی از این شاخص‌ها به دلیل کیفی بودن خیلی دشوار است. برای مثال اینکه دانش‌آموخته یک دانشگاه از لحاظ مهارتی در چه مرحله‌ای است، کاری دشوار و زمانبر است.

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.