قدس آنلاین - سعید کوشافر: معادن از جمله مزیتهای خدادای است که درصورت بهره وری صحیح ازآن میتواند اقتصاد منطقه وحتی کشور را شکوفا کند،این درحالی است که تاکنون از این مزیت به درستی استفاده نشده و بیشترین محصول آن به صورت خام از کشور صادرشده است .
اما طی سالهای اخیر و بنا بر توصیه مقام معظم رهبری بر ایجاد ارزش افزوده در داخل کشور گامهایی هرچند کوچک برای ایجاد صنایع پایین دستی و احداث زنجیره ارزش افزوده برداشته شده که میتواند به صورت جدی تری مورد توجه قرارگیرد.
خراسان رضوی از جمله استانهایی است که سرشار از معادن غنی است ،معادنی که میتواند اقتصاد خطه خورشید را متحول کند اما انچه تا کنون دراین زمینه رخ داده آنقدر ناچیز بوده که حتی درمحاسبات اقتصادی هم روی آن حسابی باز نمیشود. این درحالی است که معادنی مانند سنگان خواف میتواند هم مشکل اشتغال را در این منطقه محروم برطرف کندو هم تکانی به اقتصاد شهرستان و چه بسا استان داده و سرمایه های زیادی را به سمت وسوی خود جلب کند . اتفاقی که هنوز به شکل بایسته و شایسته رخ نداده است .
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در خصوص وضعیت بخش معدن تا پایان اردیبهشت ماه 98 میگوید: در حال حاضر 153 گواهی کشف معتبر وجود دارد که 158 میلیون تن ذخیره آن است. همچنین پروانه‌های بهره‌برداری معتبر ما هزار و 60 فقره است و حدود 800 میلیارد تومان در حوزه معدن سرمایه‌گذاری شده که 10 هزار شغل را ایجاد کرده است.
یک عضو نظام مهندسی معدن خراسان رضوی هم درخصوص وضعیت معادن درخراسان رضوی تصریح میکند: معادن استان به غیر از معادن دولتی در منطقه سنگان از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند، علت آن هم کمبود نقدینگی است، پولهای هنگفتی را به یک معدن بزرگ می‌دهند در حالیکه میتواند آن را صرف معادن کوچکتر کنند.
***نفع معادن برای همه
چندی قبل استاندار خراسان رضوی گفت: ایجاد معدن در هر منطقه‌ای باید باعث توسعه و آبادانی محدوده پیرامونی آن شود، اجازه نمی‌دهیم نتیجه استخراج معدن تنها ایجاد یک گودال عمیق برای نسل‌های آینده باشد؛ هر معدنی که به بخش محیط زیست آسیب می‌رساند، باید بهره‌بردار آن برای جبران خسارات، درختکاری کند.علیرضا رزم‌حسینی ، اظهار کرد: معادن خدادادی متعلق به آحاد جامعه بوده و بهره‌برداری از آن‌ها باید برای همگان منفعت داشته باشد.
استاندار خراسان رضوی بیان کرد: از این پس، یک درصد از درآمدهای معادن دولتی و بخش خصوصی باید مطابق سیاست‌گذاری شورای معادن، صرف توسعه و آبادانی استان با اولویت مناطق پیرامونی معادن شود و مسئولیت احصاء این رقم برعهده سازمان صنعت، معدن و تجارت خواهد بود.
وی ادامه داد: گردش مالی معادن سنگان خواف سالانه حدود 15 هزار میلیارد تومان است و اطمینان داریم که بخش زیادی از این مبلغ از خراسان رضوی خارج میشود، در حالی که منابع مذکور باید در حساب بانک‌های استانی سپرده‌گذاری و صرف توسعه و آبادانی این استان شود.
رزم‌حسینی گفت: شرکت‌های بزرگ معدنی باید در اسرع وقت نسبت به انتقال حساب‌های بانکی خود به استان اقدام کرده و در بازه‌های زمانی مشخص، گزارشی از نحوه سپرده‌گذاری و هزینه‌کرد آن به شورای معادن استان ارائه کنند.وی خاطرنشان کرد: خراسان رضوی در حوزه اکتشافات و بهره‌برداری از معادن با عقب‌افتادگی‌هایی روبه‌رو است و برای جبران آن باید تصمیمات عملیاتی گرفته شود.
درمقابل اظهارات استاندار اما رییس خانه معدن خراسان رضوی میگوید: نگاه به حوزه معدن نگاه به عنوان تولیدکننده نیست، بلکه نگرش جستجوگر گنجی است که ماده‌ای را از دل زمین بیرون می‌آورد و صرف مصارف شخصی خود میکند، در حالی که زحمات، مسائل و فشارهای حوزه معدن اگر بیش از سایر حوزه‌های اقتصادی و تولیدی ما نباشد، قطعا کمتر نیست. مشکل نگرش تنها در مردم نبوده، بلکه در مسئولان و حتی متولیان حوزه معدن نیز وجود دارد.
***مشکلات پیش روی معادن
درهمین حال ، رئیس خانه معدن خراسان رضوی گفت: آمریکایی‌ها متوجه اهمیت بحث معدن در جهش اقتصادی کشور ما شدند و آن را تحریم کردند اما هنوز مسئولان ما واقف به این اهمیت نیستند و کارهای لازم را انجام نمی‌دهند.
مرتضی کرامت ، با اشاره به مشکلات حوزه معدن، اظهار کرد: یک مشکل ما ضعف‌های قانونی است. نکات و مواردی وجود دارد که از لحاظ قوانین از جمله قانون خود معدن یا سایر قوانین در حوزه معدن تاثیر می‌گذارد. مشکل دیگر، تامین سرمایه مورد نیاز در حوزه معدن است، بخشی از قانون، بانک‌ها را مکلف میکند که پروانه‌های بهره‌برداری را به عنوان وثیقه قبول کنند اما علیرغم همه فشارها و پیگیری‌ها، بانک‌ها زیر بار این وظیفه قانونی خود نمی‌روند .
وی اضافه کرد: به تبع این وضعیت، مشکل تامین ماشین‌آلات مورد نیاز و به روزرسانی آن‌ها را نیز داریم که باعث شده بهره‌وری در حوزه معدن کاهش یابد، نکته دیگر حمایت کمی است که در حوزه صنایع معدنی و بحث‌های فرآوری به ویژه طرح‌های خلاقانه در حوزه اختراعات جدید شاهدش هستیم.
***خام‌فروشی مواد معدنی
رئیس خانه معدن خراسان رضوی در خصوص خام‌فروشی در معادن، گفت: فروش ماده خام در اکثر کشورهایی که از لحاظ مواد معدنی غنی هستند، حتی کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند استرالیا، وجود دارد. تصور نکنیم که نباید به هیچ عنوان خام‌فروشی کنیم، این دید دقیقی نیست.
وی اضافه کرد: نکته دیگر اینکه وظیفه معدن‌دار فرآوری نیست، بلکه وظیفه او استخراج ماده خام است، البته معدن‌داران ما دوست دارند که در فرآوری همراهی کنند اما نباید انگشت اتهام را به سمت معدن‌دار نشانه رویم، بلکه مساله‌ای است که باید در بخش‌های دیگر تسهیل شود، البته حد گسترده خام‌فروشی یک ایراد است.
کرامت با اشاره به بحث صادرات مواد معدنی در شرایط تحریم، تصریح کرد: ما در شرایطی که وضعیت تحریم‌ها سبک‌تر بود نیز حمایت لازم برای تقویت صادرات نداشتیم و این اتفاقی نیست که اکنون رخ داده باشد.
***هزینه چند برابری ماشین‌آلات
دراین خصوص همچنین احمد صفار طبسی ، عضو نظام مهندسی معدن خراسان رضوی گفت: در معدن کاری ماشین آلات نقش اساسی را ایفا میکند و تمامی ماشین آلات سنگین معدنی وارداتی هستند. در حال حاضر هزینه‌های خرید ماشین آلات ۳ تا ۴ برابر شده که معدنکار ناچار است از دستگاه‌های قدیمی استفاده کند، این امر موجب کاهش بهره‌وری معدن خواهد شد.
وی ادامه داد: در منطقه سنگان و سایر معادن، معدنکاری و فرآوری مواد معدنی به روش سنتی انجام میشود، این امر موجب شده که قیمت تمام شده به بیش از دو برابر برسد. همیشه برای من سوال است که چطور سنگ آهن از سنگان بارگیری میشود و به بندر عباس می‌رود، سپس با کشتی به چین صادر میشود و پس از فرآوری، به ایران باز می‌گردد، این درحالیست که آهن چینی نسبت به ایرانی در ایران ارزان‌تر فروخته میشود.
وی با اشاره به اینکه از طرفی دیگر قوانین دست و پاگیر هستند، خاطرنشان کرد: معدنکار هر جایی می‌رود، منابع طبیعی و محیط زیست راه را بر او سد کرده‌اند، به هزار و یک دلیل نمی گویم که ۱۰۰ درصد حق با معدن کار است یا ۱۰۰ درصد حق با منابع طبیعی اما خیلی شده که برای یک درخت که ۵۰۰ متر با معدن فاصله دارد، سازمان منابع طبیعی مانع فعالیت شده است.
عضو نظام مهندسی معدن خراسان رضوی در خصوص تسهیلات بانکی عنوان کرد: صندوق بیمه برای طرح‌های اکتشافی سنگ‌اندازی‌های بسیاری انجام میدهد که ما را از کار بیزار میکند پس از آن، بانک صنعت و معدن برای یک وام کوچک صد برابر سخت‌تر از سایر بانک‌ها رفتار میکند.
***وضع نامطلوب معادن خصوصی
وی با اشاره به وضعیت معادن استان تصریح کرد: معادن استان به غیر از معادن دولتی در منطقه سنگان از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند، در بخش مس با توجه به اینکه قیمت‌ها نسبت به سال گذشته بسیار افزایش یافته، باز هم از روش‌های سنتی استفاده میکنند، علت آن هم کمبود نقدینگی است، پولهای هنگفتی را به یک معدن بزرگ می‌دهند در حالیکه میتواند آن را صرف معادن کوچکتری کنند.
صفار طبسی با بیان اینکه در حوزه صادرات نیز تحریم‌ها موجب شده با برخی از مشکلات مانند حمل و نقل دریایی مواجه شویم، اظهار کرد: تنها کشتی‌های ایرانی می توانند حمل و نقل داشته باشند که آن نیز محدود است، در حال حاضر حمل و نقل دریایی انجام میشود اما نسبت به گذشته بسیار کاهش یافته است.
صفارطبسی در خصوص نقش معادن در تحقق شعار سال، بیان کرد: معادن در تحقق، دستیابی و عملی کردن به شعار رونق تولید می‌توانند نقش به سزایی داشته باشند. متاسفانه کسی معدن را جدی نمی‌گیرد در حالیکه معدن در ابتدای چرخه تولید قرار دارد. ما می‌توانیم بسیاری از مواد اولیه را در داخل تولید کنیم.
انتهای پیام
نظر شما