قدس آنلاین- سعید کوشافر:  قیمت ارز در حالی بیش از هفت روز روند کاهشی و سه روز روند افزایشی را طی کرده است که کارنشاسان معتقدند در عرصه سیاست تغییر چندانی برای ایران رخ نداده است.    بانک مرکزی کاهش نرخ ارز را حاصل مدیریت خود در بازار می داند این درحالی است که  برخی این اتفاق را ناشی از بازگشت نرخ ارز می دانند.

درهمین حال خبرها حکایت از این دارد که بیش از ۱۰۰ صراف در حال تکمیل پرونده هستند و تا عید سعید قربان بازار متشکل ارزی با همین تعداد عضو شروع به کار خواهد کرد. به گفته مقامهای مسوول، هدف از راه‌اندازی بازار متشکل ارزی افزایش شفافیت و ثبات بازار، کشف نرخ، امنیت در انجام و تسویه معاملات است.

***از ارز آزاد تا نیمایی

اتفاق دیگری که طی روزهای اخیر رخ داده است نزدیک شدن قیمت ارز نیمایی با ارز آزاد  است، قیمت ارز نیمایی که قبلا درحدود ۸ تا ۸هزارو ۵۰۰ تومان بود، رفته رفته به رقم ۱۰هزارتومان رسید و پس ازآن بود که قیمت دلار در بازار ازاد هم به مرز ۱۱هزارتومان نزدیک شد. برخی کارشناسان این اتفاق را مثبت تلقی کردند چرا که برای صادر وواردکنندگان کار تا حدی آسانتر میشودو میتوان ارز بیشتری را دراین سامانه عرضه کرد.

درهمین حال، یحیی آل اسحاق، رئیس اسبق اتاق بازرگانی، میگوید: طی روزهای گذشته قیمت دلار با روندی کاهشی مواجه شد. این کاهش در ابتدا با شیب ملایم و به کندی بود اما طی دو سه روز قیمت دلار دوباره مسیر گرانی را پیش گرفت.

این فعال اقتصادی با اشاره به کاهش نرخ ارز و نزدیک شدن قیمت ارز بازار آزاد به نرخ دلار نیمایی گفت: این روزها دو اتفاق مهم در اقتصاد کشور قابل تامل است. پایین آمدن نرخ ارز آزاد و همزمان با آن بالا رفتن نرخ ارز نیمایی و نزدیک شدن این دو قیمت در دامنه قیمتی بین ۱۱ تا ۱۳ هزار تومان به یکدیگر حوزه های مختلف اقتصاد را تحت تاثیر خود قرار داده است. این نزدیک شدن دو نرخ مهم ارز در کشور آثار بسیار امیدبخشی می‌تواند داشته باشد، مشروط به اینکه علاوه بر کنترل نوسانات در یک بازه مشخص ثبات و استمرار هم داشته باشد. اگر نرخ ارز روی یک قیمت خاص ثبات داشته باشد ریسک سرمایه‌گذاری و تعادل قیمت‌ها بسیار مشخص خواهد بود.

***نقش سران قوا و بانک مرکزی

درهمین حال یک عضو شورای پول و اعتبار درباره دلایل کاهش نرخ ارز در بازار آزاد گفت: مجموعه سیاست‌هایی که با تدابیر سیاست‌های سران سه قوه اتخاذ شده و نقش آقای دکتر همتی و معاونین ایشان که طرح نویی را درانداختند و سرعت عملی که در تصمیمات ستاد هماهنگی اقتصادی سران سه قوه وجود داشته باعث شد علی‌رغم تنگناها و محدودیت‌ها و کاهش صادرات نفت، سیاست‌ها در خصوص ارز موفق واقع شود و ثباتی در نرخ ارزهای خارجی خصوصا دلار ایجاد شود.

وی ادامه داد: تصمیم‌گیری مهم بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار این بود که نخواستند قیمت غیرواقعی و کاذب برای دلار تعیین کنند بنابراین کم کم ارز نیمایی به قیمت ارز آزاد نزدیک شد و قیمت‌گذاری ارز آزاد هم مبتنی بر سازوکارهای بازار یعنی عرضه و تقاضا شد.

نماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: یکی از علل دیگر کاهش نرخ ارز، محدود شدن تقاضاست ضمن این‌که با بخش‌نامه‌های صادره، فراخوان‌ها و آموزش‌هایی که دادند کارآفرینان روش استفاده از ارز نیمایی را یاد گرفتند و واردکنندگان نیازشان را از این طریق تهیه می‌کنند. نکته مهم دیگر این است که صادرکنندگان ارزشان را به بانک مرکزی برگرداندند.

تابش خاطر نشان کرد: مجموع این سیاست‌ها و سرعت عمل در اتخاذ تصمیم در ستاد هماهنگی سه قوه در شرایط جنگ اقتصادی باعث شد قیمت دلار به ثبات نسبی برسد. موضع‌گیری‌های سیاسی هم در این رابطه اثرگذار بود. مجموع این تصمیم‌گیری‌ها مدیریت اقتصادی و سیاسی بازار ارز را به ثباتی رساند که امیدواریم این وضعیت به همین شکل ادامه یابد.

***کاهش تقاضا برای ارز 

دراین خصوص همچنین  سید بهاءالدین حسینی، یک کارشناس پولی وبانکی درباره دلایل تاثیرگذار بر کاهش نرخ ارز طی روزهای اخیر، اظهار داشت: مسائل روانی و بین‌المللی بیشترین تاثیر را بر کاهش نرخ ارز داشته، اما سیاست‌های پولی و ارزی بانک مرکزی نیز در این زمینه بی‌تاثیر نبوده است. به گفته وی، در حال حاضر مصارف اصلی و مهم ارزی شناسایی شده و حساب‌های ارزی و ریالی به خوبی از سوی بانک مرکزی کنترل می‌شود که می‌تواند تاثیر مهمی بر کاهش نرخ ارز داشته باشد.

این کارشناس اقتصادی،  کاهش تقاضا در بازار ارز را یکی دیگر از دلایل کاهش قیمت ارز دانست و گفت: در حال حاضر تقاضا برای ارزهای غیربازرگانی و حتی ارزهای بازرگانی به شدت کاهش یافته، چراکه اعزام دانشجو به حداقل رسیده، مسافرت‌ها کم شده و تقاضا برای کالاهایی که مصرف‌کننده واقعی دارند نیز کاهش یافته است.

حسینی هاشمی معتقد است که دولت قصد دارد نرخ‌های مختلف ارز را به یکدیگر نزدیک کند، چراکه ایجاد شکاف بین نرخ‌های بازار آزاد با سامانه‌های نیما و سنا می‌تواند واسطه‌گری در بازار ارز را افزایش دهد و این راهم نباید نادیده گرفت که برخی دلالان که فعالیت گسترده داشتند، از محاکمه‌های اخیر ترسیده‌اند.

وی با اشاره به دلایل سیاسی و روانی کاهش قیمت دلار نیز اشاره کرد و گفت: کاهش تنش‌ها در خلیج فارس و ثابت‌شدن اقتدار ایران در این منطقه نیز روی کاهش قیمت ارز موثر است و نکته مهم دیگر اینکه امارات متحده عربی کمی رفتار خود را با ایران تغییر داده است و در حال حاضر نقل و انتقالات درهمی ساده‌تر شده و این کشور از ائتلاف سعودی‌ها در جنگ با یمن نیز خارج شده است.

***نوسانات عمدی بازار ارز

اما نکته جالبی که دراین میان همه کارشناسان فراموش میکنند به آن اشاره کنند نوساناتی است که عمدی رخ میدهد و برخی از این بالا و پایین رفتنها  قیمت ارز سود سرشاری میبرند.

درهمین راستا؛ رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی گفت: بخشی از نوسانات بازار طلا و ارز عمدی است زیرا بخشی از این پولی که به اقتصاد تزریق شده است باید به صندوق ذخیره ارزی بازگردد. شهرام مرصعی، تصریح کرد: تمام این اتفاقات متاثر از سیاست‌های کلان کشور همچون سیاست‌های پولی و مالی است، مسئول سیاست‌های پولی بانک مرکزی است و قاعده موضوع به این شکل است که باید به صورت مستقل عمل کند و نباید تابع سیاست‌های مالی و دولت باشد.

مرصعی افزود: متاسفانه در برخی موارد حرکت‌هایی رخ می‌دهد که با منافع سیاست‌گذاری‌های پولی منافات دارد ولی اتفاق می‌افتد زیرا سیاست‌های مالی دولتی دارای نقصان است و یا در نظر دارند که هماهنگ با یکدیگر عمل کنند بنابراین در میان مدت و بلند مدت تاثیر این حرکت‌ها را مشاهده خواهید کرد.

این مقام صنفی  بیان کرد: برای استفاده از منابع صندوق ذخیره ارزی محدودیت‌هایی وجود دارد و کسی که این کار را انجام میدهد می‌داند که اگر از منابع این صندوق برداشت کند، باید بخشی از آن را برگرداند، بنابراین بخشی از این نوسانات عمدی است زیرا بخشی از این پولی که به اقتصاد تزریق شده باید به صندوق بازگردد و به عقیده بنده برخی از این نوسانات که به زعم بنده تصنعی است، برای بازگشت برخی از پول‌ها به صندوق ذخیره ارزی است. بنابراین برخی از این موارد به سیستم‌های مدیریتی بازمی‌گردد.

*** ارز ارزانتر نمیشود

اگر ازاینکه چطور دلالهای بازاردرجریان نوساناتی از این دست، برخی مردمی  که ارز خریده و درپستوهای خانه پنهان کرده اند سرکیسه میکنند، باید گفت که قیمت ارز کاهشی بیشتر از آنچه طی روزهای اخیر رخ داد را تجربه نخواهد کرد. آنگونه که به نظر میرسد قیمت مطلوب دولت و فعالان اقتصادی میان ۱۱ تا ۱۳هزارتومان است. قیمت ارز اگر درکانال ۱۱هزارتومان قرار گیرد از همیشه به قیمت ارز نیمایی که این روزها افزایش یافته نزدیکتر شده است. همین مساله باعث میشود تا صادرکنندگان دیگر وسوسه فروش ارز دربازار ازاد را نداشته باشند. وارد کنندگان هم کمتر دچار مشکل میشوند چرا که ارز بیشتری درسامانه نیما برای عرضه وجوددارد و درعین حال قیمت آنهم با بازار ازاد تفاوت چندانی ندارد.

اما نکته بسیار مهم اینکه؛   اگر قیمت ارز از ۱۱هزارتومان بیشتر کاهش یابد، باعث میشود که صادرات بخش عمده ای از کالاها و محصولات ایرانی مقرون به صرفه نباشد و صادرات کشورروند نزولی درپیش بگیرد. درمقابل هم اگر قیمت ارز از ۱۳هزارتومان بالاتر برود برای وارد کننده مقرون به صرفه نخواهد بود چرا که قیمت کالای وارداتی به حدی افزایش میابد که مشتری نخواهد داشت. این مساله درمورد مواد اولیه صنایع داخلی هم صدق میکندو قیمت نهایی کالاهای تولید داخل را هم بسیار بالا میبرد به گونه ای که زمینه قاچاق را فراهم میکند.

به نظرمیرسد که بانک مرکزی پس ازماهها کش وقوس بازار و نوسانات عجیب وغریب درنهایت به این نتیجه رسیده که باید نرخ ارزهای نیمایی و ازاد را به هم نزدیک کندو با بررسی نظرات وارد و صادر  وتولید کنندگان به  دامنه قیمتی ۱۱ تا ۱۲هزارتومانی رسیده و اکنون تنها تلاشش حفظ این قیمت است. قیمتی که احتمال میرود حداقل تا پایان امسال ثبات داشته باشد.

انتهای پیام