پیرمحمد ملازهی، تحلیل گر مسائل شرق آسیا

تب اعتراض‌های مردمی در هنگ کنگ بار دیگر بالا گرفته. راهپیمایی خیابانی که از دو ماه پیش آغاز شده، اکنون رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفته است؛ طوری که معترضان در موج دوم اعتراض‌های خود که از جمعه آغاز شد، خواستار استعفای »کری الم» رئیس اجرایی دولت محلی هنگ کنگ که به پکن وابسته است، شده اند.

 در بحث تداوم اعتراض‌ها توجه به دو نکته ضروری به نظر می رســد. نخست تضاد بنیادین موجود در نوع ساختار این دولت شهر با حاکمیت چین است. هنگ کنگ که از ســال ۱۸۴۲ تا ۱۹۹۷ جزو مســتعمرات بریتانیا بود در سال ۱۹۹۷ و پس از پایان یافتن پیمان پیشین به چین پیوست.

 واقعیت آن است که هنگ کنگ پیش از پیوستن به چین با بهره مندی از نظام دموکراتیک موجود توانسته بود به سرعت پیشرفت کرده و به صورت یک مرکز اصلی امور مالی در جهان مطرح شود.

 این نوع نظام حکومتی موجود در این دولت شهر با سیستم حکومتی چین کمونیست که مبتنی بر نظام تک حزبی است در تضاد کامل قرار دارد. نکته دوم نارضایتی مردم هنگ کنگ از نوع عملکرد چین در قبال این دولت است.

 بر پایه قرارداد منعقد شده میان پکن و لندن پس از واگذاری این منطقه به چین قرار بر آن شــد به مدت 50 سال در ساختار قدرت دولت محلی هیچ تغییری داده نشده و هنگ کنگ همچنان به مثابه بندری آزاد و دموکراتیک باقی بماند، اما پس از مطرح شدن موضوع لایحه اســترداد مجرمان به چین این تصور در ذهن مردم هنگ کنگ ایجاد شد که پکن دنبال نفوذ خزنده و تحمیل حاکمیت خود بر این منطقه اســت.

البته در تداوم این اعتراض‌ها یک بعد خارجی هم دخالت دارد و آن موش‌دوانی دولت آمریکا و انگلیس در راستای تخریب روابط چین و هنگ کنگ است. با روی کار آمدن ترامپ رقابت زیر پوستی ایالات متحده و چین برای کسب هژمونی جهانی جای خود را به دشمنی آشکار داده و پیرو همین موضوع واشنگتن در تلاش است از هر روزنه ممکن ضربه‌ای به چین وارد کرده و رشــد ســریع اقتصادی آن را متوقف کند. می رسد در شرایط حاضر هنگ کنگ همین روزنه و نقطه فشار واشنگتن بر پکن است.