۲ مهر ۱۳۹۸ - ۰۸:۱۱
کد خبر: 671575

یادداشت/

طرح جدید «آشتی ملی» فلسطینی‌ها به کجا ختم می‌شود؟

محمد محسن فایضی، تحلیلگر مسائل فلسطین

در چند روز گذشته اخبار امیدوارکننده‌ای از فلسطین و تلاش گروه‌های مقاومت برای حل اختلافات و تشــکیل دولت وحدت ملی به گوش میرسد.

قدس آنلاین: در راستای همین هدف بود که روز شــنبه هشت گروه فلسطینی (جنبش جهاد اسلامی، جبهه خلق برای آزادی فلســطین، جبهه دموکراتیک، حزب الشــعب، جنبش ابتکار ملی، اتحاد دموکراتیک فلســطین) فدا (جبهه الشعبیه و الصاعقه) طرح ابتکاری مشــترک برای تحقق وحدت و پایان دادن به دودســتگی‌ها با استناد به توافقنامه‌های قبلی آشــتی ملی در قاهره و بیروت ارائه کردند.

 در پی آن روز گذشته نیز رهبران گروه‌های فلسطینی در باریکه غزه با یحیی سنوار، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی حماس در این باریکه دیدار و بر تحقق آشتی ملی تأکید کردند. روابط سیاســی میان دو جنبش حماس و فتح از زمان وقوع دودســتگی میان دو طرف از اواسط ۲۰۰۷ قطع شده است، تا جایی که تاکنون تلاش‌هــا برای انعقاد توافقنامه‌ای که طرفین را ملزم کنــد و به پایان دادن به دودستگی بینجامد، ناموفق بوده است.

 اکنون نیز باید توجه داشت صرف درخواست انجام مذاکره چیز جدیدی نیست و همواره از سوی فتح و حماس مطرح بوده است. اگرچه هر دو جنبش در مقاطعی همدیگر را به سنگ اندازی در مسیر تشکیل دولت وفاق ملی متهم کردهاند، اما آنها بر اصل آشتی ملی و تشکیل دولت وحدت اتفاق نظر داشته و آن را به نفع کلیت مردم فلسطین میدانند.

 در شرایط حاضر اما به نظر می‌رسد فتح و حماس هر کدام از دریچه دید خود به مذاکره و مقوله آشــتی ملی می‌نگرند. تشکیلات خودگردان فلســطین هم اکنون از وضعیت مناسبی در کرانه باختری برخوردار نیســت. بنابراین محمود عباس رئیس کمیته مرکزی جنبش فتح به دنبال آن است که حداقل در ظاهر با حمایت کردن از تشکیل دولت وحدت ملی اینگونه وانمــود کند در حال نزدیکی به غزه بوده و به این طریــق از تل آویو امتیازات بیشتری بگیرد.

 از سوی دیگر پس از مطرح شدن طرح آمریکایی «معامله قرن« در مورد فلســطین، تشکیلات خودگردان از دایره تصمیم‌سازی‌ها کنار گذاشته شــده و حذف شده است. این جنبش که ماهیت وجودی آن انجام مذاکره بود، انتظار داشت در طرحهای اخیر نقش و جایگاه ویژه تری برای آن از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی تعریف شود، اما چیزی که در عمل در دوره ترامپ روی داد، این اســت که فتح پله به پله اختیارات خود را از دست داده و از مذاکرات اخیر به کلی کنار گذاشته شده است.

همه این عوامل دست به دست هم داده تا فتح از شرایط موجود ناراضی و سرخورده بوده و خود را به آشتی ملی متمایل نشان دهد، هر چند همچنان حاضر به کنار گذاشتن رویکردهای اختالف برانگیز نیست.

 حماس و دیگر گروه‌های مقاومت در غزه اما به نظر میرسد از طرح آشتی ملی اســتقبال خواهند کرد. با وجود بد عهدی‌های صورت گرفته از سوی تشکیلات خودگــردان، این جنبش همواره از گفت و گوهایی که بتواند باری از دوش ملت فلسطین بردارد، اســتقبال کرده است.

اکنون نیز حماس تلاش خواهد کرد در این راستا با انتقال بخشی از کار ویژه‌های خود به دولت وحدت ملی از مشکلات ایــن باریکه بکاهند. این رویکرد بویژه در بحث اقتصادی مورد توجه خواهد بود.

 اکنــون تحریم‌های تحمیلی علیه غزه در دو جبهه وجود دارد. یکی تحریم‌های اعمالی از سوی رژیم صهیونیستی و دیگری تحریم‌های دولت خودگردان. حماس تلاش خواهد کرد از طریق نزدیکی به دولت خودگردان بخشــی از تحریم‌ها از جمله کمبود سوخت، پرداخت حقوق کارکنان و تبادل کالا را حل و فصل کند.

 حماس البته با وجود این، تجربه گذشته را مد نظر قرار داده و به راحتی حاضر نخواهد بود در نزدیکی به فتح شرایطی را بپذیرد که بدون هیچ دستاوردی فقط بــرای این جنبش هزینه و چالش ایجاد کند. محمود عباس رئیس تشــکیلات خودگردان فلســطین اسفند ماه سال گذشــته با انحلال «دولت وفاق ملی» و تشکیل کابینه جدید آن هم بدون حضور حماس به تنش‌های داخلی دامن زده بود و اکنون حماس این رویکرد را مد نظر خواهد داشت.

 بنابر این به نظر می‌رسد تا زمانی که تشکیلات خودگردان رویه اختلاف برانگیز خود به ویژه ارتباط با رژیم صهیونیستی را کنار نگذارد، هرگونه طرح آشتی ملی بعید است به سرانجام نیک که بتواند منافع ملت فلسطین را تأمین کند برسد.

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.