به گزارش قدس آنلاین، زعفران آنقدر ارزشمند است که عنوان طلای سرخ را یدک میکشد، محصولی که با نام خراسان درتمام جهان شناخته میشود چرا که چیزی درحدود ۹۰درصد زعفران جهان را ایران و ۹۰درصد زعفران ایران درخراسان تولید میشود. این درحالی است که همواره کشاورزان خراسانی از جفایی که درحق آنها میشود گلایه مندند ، حال یک روز از دلالهایی که دسترنج یک سال آنها را به ثمن بخس میخرند ویک روز از نهادهای رسمی که با عرضه بی موقع محصول دربازار قیمت شکنی راه میاندازند.

شاید باورش سخت باشد که بدانید بیش از ۱۵۰هزارخانوار روستایی وکشاورز ازمحل کشت وتولید زعفران امرارمعاش میکنند. البته دولت و سیاستگذاران هم از اینکه کاشت زعفران توسعه یابد ناراضی نیستند .به گونه ای که طی سالهای اخیر برای توسعه سطح زیرکشت این محصول تسهیلاتی از جمله وامهای ۴ درصدی اختصاص داده که اتفاقا با استقبال خوبی از جانب کشاورزان روبرو شده است .

 محصولی استراتژیک که فعلا عمده بازارجهانی اش دست ایران است . نیاز چندانی به آب ندارد و درزمینهای کشاورزی کشورمان محصول خوبی میدهد. با شرایط آب وهوایی بیشتر نقاط ایران هماهنگی دارد و حتی میتوان درکنار باغداری به کشت زعفران هم اقدام کرد. همین امتیازات ویژه باعث شد که طی کمتر از یک دهه سطح زیر کشت این محصول تا دوبرابر افزایش یابد.

زعفران که زمانی برای دیدن گلهای بنفش وزیبایش باید حداقل چند ساعتی از شهر دور میشدی ، الان درهمین گوشه وکنار مشهد هم کاشت شده و گلهایش را میتوان دید. حتی برخی شهروندان باذوق درباعچه خانه خود این محصول کم توقع را کاشته ونیاز سالانه خودرا تامین میکنند.

اما درکنار همه اینها باید نگاهی هم به فهرست تهدید های این محصول کشاورزی نگاهی ویژه داشت . جایی که برخی قاچاقچیان برای سودی اندک ، محموله های بسیار بزرگی از پیاز زعفران را به کشور افغانستان ارسال میکنند و کشاورزان این کشورهمسایه همراه کشاورزان کشور هندوستان  با توسعه شدید کاشت این محصول به رقیب جدی ایران دربازا رصادراتی تبدیل شده اند .

از دیگر سومشکلات ناشی ازتحریم برای  بازگشت ارز و تجارت با برخی کشورهای هدف و مصرف کننده باعث شده تا هرروز بیش از قبل بازار عرضه ایران کوچکترشود ودربرخی مواقع محصول زعفران روی دست تاجر بماند. ازمشکلات میان تاجران و واردکنندگان هم نمیشودبه آسانی گذشت که زعفران را ارزانتر دربازار های خارجی میفروشند تا مشتری را جذب کنندو اگرچه درصادرات ممکن است سودی نکنند اما از محل واردات حاصل ازارزصادراتی سود خود را میبرندو فقط این تاجر زعفران است که بیچاره میشود.

***کاهش ۲۵ درصد قیمت طلای سرخ

نایب رئیس شورای ملی زعفران گفت: قیمت طلای سرخ نسبت به ۲ ماه اخیر در بازار ۲۰ تا ۲۵ درصد افت داشته است. هم اکنون حداقل قیمت هر کیلو زعفران ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و حداکثر ۹ میلیون تومان است.

غلامرضا میری اُفت صادرات ناشی از سخت گیری‌های بانک مرکزی مبنی بر بازگشت ارز به کشور، نزدیک شدن به فصل برداشت و انتظار خریداران برای محصول نو، کاهش مصرف داخلی به سبب شرایط فعلی اقتصاد، ازدیاد عرضه در برابر تقاضا و افت ناگهانی قیمت محصول در بورس کالا ظرف مدت ۴۸ ساعت را از جمله دلایل سقوط قیمت زعفران در بازار اعلام کرد. میری در خصوص علت کاهش ۵۰ درصدی زعفران اظهار کرد: علت کاهش زعفران به فاکتورهای زیادی از جمله افزایش عرضه نسبت به تقاضا  و اعمال سخت‌گیری‌هایی از جانب بانک مرکزی  برای صادرکنندگان بستگی دارد. در نتیجه کاهش صادرات ما شاهد عرضه زیاد زعفران و در نیتجه کاهش قیمت آن هستیم زیرا زعفران محصولی است که ۸۰ درصد آن صادر می‌شود و اگر روند کاهش صادرات همچنان ادامه داشته باشد ما شاهد کاهش قیمت بیشتر زعفران هستیم.

نایب رئیس شورای ملی زعفران بیان کرد: یکی از عوامل مهم در کاهش قیمت زعفران، کاهش قیمت آن در بورس است. زعفران توسط اتحادیه از کشاورزان با قیمت ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خریداری می‌شد اما ناگهان بورس اعلام کرد که ۴۰ تن زعفران خود را با قیمت ۹ میلیون ۲۰۰ هزار تومان عرضه می‌کند. این امر سبب کاهش قیمت زعفران شد و کشاورز نیز به طبع آن ناچار بود زعفران خود را به قیمت بورس عرضه کند.

وی اضافه کرد: در حال حاضر با توجه به اینکه مازاد مصرف وجود دارد و با توجه به محدودیت‌های موجود از جمله عدم حضور فیزیکی در بازار جهانی و مشکلات بانکی نمی‌توانیم بازار خود را توسعه دهیم و مجموع این عوامل سبب کاهش صادرات می‌شود. از طرف دیگر مسیر قاچاق بسیار فعال شده و می‌شود.

این مقام صنفی با اشاره به اینکه برداشت طلای سرخ کمتر از یک هفته دیگر در کشور آغاز می‌شود، بیان کرد: با توجه به شرایط مساعد اقلیمی و برآورد اولیه از مزارع پیش بینی می‌شود که تولید زعفران با رشد ۲۰ تا ۲۵ درصدی نسبت به سال قبل به رقم حدود ۴۸۰ تا ۵۰۰ تن برسد.
نایب رئیس شورای ملی زعفران درباره آینده صادرات زعفران گفت: با وجود رشد ۲۰ تا ۲۵ درصدی تولید زعفران نسبت به سال قبل، ضروری است که موانع سد راه صادرات از پیش روی صادرکنندگان برداشته شود و به همین دلیل پیشنهاد داده ایم که ارز حاصل از صادرات در اختیار واردکنندگان بگذاریم که در صورت عملیاتی شدن این موضوع، شاهد رونق صادرات خواهیم بود و در غیر این صورت قاچاق محصول استمرار می‌یابد.

او افزود: با توجه به آنکه زمان زیادی تا آغاز فصل برداشت باقی نمانده است، ۶۰ تا ۷۰ تن زعفران از پارسال روی دست کشاورزان باقی مانده است که با وجود رشد ۲۰ تا ۲۵ درصدی محصول، اگر نتوانیم بازار جدیدی برای محصول ایجاد کنیم، بدون تردید مشکلات متعددی به لحاظ قیمت گریبانگیر کشاورزان می‌شود که بدین ترتیب تولید زعفران برای ۱۵۷ هزار خانوار کشاورز صرفه اقتصادی ندارد.

***نقش مدیران شهرستانی دربازار

درهمین حال رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی گفت: زعفران‌کاران در فصل برداشت گل زعفران تنها به اندازه نیاز خود زعفران وارد بازار کنند و با کمک بورس جلوی افت قیمت را بگیرند.محمدرضا اورانی ، اظهار کرد: جای تأسف است که می‌شنویم کسانی که امروز منافعشان از ایجاد بورس به خطر افتاده، می‌گویند کاری می‌کنیم  که بورس زعفران موفق نشود.

وی با بیان اینکه بورس راهی برای شفاف سازی است، افزود: از طریق بورس هم کشاورز، هم واسطه‌ها و هم تاجر می‌توانند اطلاعات دقیقی‌تری از بازار داشته باشد. پس به کسانی که از عملکرد بورس انتقاد دارند، می‌گوییم شما چه عملکرد خوبی از زعفران قبل از اینکه بورس زعفران ایجاد شود، در ذهن دارید؟

اورانی تصریح کرد: تعریف ما از چرخه تولید تا صادرات محصولی مانند زعفران این است که منافع ملی ما  را در برگیرد و نه نفع شخصی یک گروه خاص، بنابراین قبل از ایجاد بورس هیچ سابقه درخشانی از زعفران در ایران به چشم نمی‌خورد و در عین حال ادعا نداریم با ورود بورس تمام مشکلات زعفران‌کاران برطرف شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی ابراز کرد: متأسفانه برخی مدیران شهرستانی بجای طرح مباحث کارشناسی برگرفته از اعداد و ارقام و تحلیل‌های مستند، تحت تأثیر رفتار و گفتار برخی صحبت‌های عوامانه، بازار زعفران را آشفته می‌کنند و این برای یک مدیر خوب نیست.اورانی افزود: براساس آمار گمرک، میزان صادرات پارسال زعفران ۲۸۱ تن بود و در نیمه نخست امسال نیز ۷۸ تن صادرات زعفران را شاهد بوده‌ایم.

وی با اشاره به اینکه گفته می‌شود همه نقاط ایران زعفران کشت می‌کنند، اظهار کرد: اگر سطح زیر کشت ۱۱۴ هزار هکتار زعفران در کشور را ملاک بگیریم، ۹۰ هزار هکتار به استان ما و ۱۵ هزار هکتار هم به خراسان جنوبی اختصاص دارد و از این روی با همه تبلیغات غیرواقعی که می‌گویند در حال حاضر زعفران در همه جای کشور کشت شده، چنین اتفاقی نیفتاده است زیرا از این عدد فقط ۹هزار هکتار باقی می‌ماند.

وی همچنین راهکار دیگر را نیز حمایت از محصول زعفران، در طرح خرید توافقی با کمک تعاون روستایی دانست و گفت: از کسانی که دست اندر کار برنامه‌ریزی زعفران هستند، می‌خواهم نقش سخنگوی افرادی که منافعشان با سیاست‌های دولت برای حمایت از زعفران کاران به خطر افتاده را، بازی نکنند.

***بورس قیمت را واقعی کرد

دراین راستا اما ، غلامرضا کریمی فعال باسابقه بازار زعفران به فاکتورهای تاثیرگذار بر قیمت زعفران اشاره و بیان کرد: میزان عرضه و تقاضا، بحث تولید و نوسانات ارزی از جمله عوامل تاثیرگذار بر قیمت زعفران محسوب می شوند.کریمی خاطرنشان کرد: در سال ۹۱ و ۹۲ ارتباطی بین نرخ ارز و قیمت زعفران وجود نداشت به گونه ای که قیمت ارز تا سه برابر افزایش پیدا کرد در حالی که هیچگونه تغییری در نرخ زعفران ایجاد نشد و معاملات آن با قیمت چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تومان انجام شد.

کارشناس بازار محصولات کشاورزی به تاثیر ورود زعفران به بورس کالا اشاره کرد و گفت: از زمان ورود بورس کالا به بازار زعفران شاهد ایجاد ارتباطی بین قیمت ارز و زعفران بودیم، زمانی که قیمت دلار به ۱۵ هزار تومان رسید قیمت زعفران هم سه برابر شد و با نرخ حدود ۱۳ میلیون تومان مورد معامله قرار گرفت و برعکس به محض کاهش نرخ دلار قیمت زعفران هم روند نزولی را در پیش گرفت؛ این یعنی روند طبیعی و واقعی قیمت زعفران.وی گفت: در زمان تولید، تجار به منظور جلوگیری از ایجاد هیجان در بازار وارد معامله نمی شوند بنابراین دو ماه با خلا محصول روبرو هستیم.

کریمی اظهار داشت: نزدیک شدن به  فصل تولید و همچنین قیمت ارز از جمله عواملی است که در چند وقت اخیر منجر به کاهش قیمت زعفران شد و هم اکنون قیمت ارز متناسب با قیمت زعفران شده است.این فعال بازار زعفران با تاکید بر اینکه قیمت زعفران بیش از این ها ارزان  نمی شود، گفت: در این زمینه بحث خرید دولت مطرح است که با نرخ هر کیلو ۱۰ میلیون تومان به عنوان کف قیمتی برای خرید حمایتی در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه اگر دولت به دنبال خرید حمایتی است باید گواهی سپرده کشاورز را خریداری کند، اظهار داشت: بدین صورت که کشاورز در انبار بورس کالا محصول را تبدیل به گواهی سپرده می کند، اگر قیمت محصول در بورس کالا بیش از ۱۰ میلیون تومان بود که در بورس عرضه و پول را دریافت کند و اگر نرخ آن کمتر از ۱۰ میلیون تومان بود دولت گواهی سپرده را خریداری کند.

***مثلث خرید توافقی زعفران

همچنین رئیس فراکسیون مجلس شورای اسلامی بابیان اینکه در اجرای طرح خرید توافقی هم وزارت جهاد کشاورزی که متولی طرح‌های نظارتی و حمایتی است، هم کشاورزان که حاصل دسترنجشان به ثمن بخس به غارت نرفت و هم سازمان مرکزی تعاونی روستایی سود کردند، گفت: اراده ما بر آن است که در سال زراعی جدید نیز این طرح را با جدیت دنبال کنیم و از بانک کشاورزی انتظار می‌رود بهتر و بیش از سایر بانک‌ها پا پیش بگذارد.

سعید باستانی بابیان اینکه بزرگ‌ترین اتفاق خرید توافقی زعفران در سال ۹۶ بود و بعدازآن هم راه‌اندازی بورس کالایی زعفران در تربت‌حیدریه بود، گفت: این برای ما یک امر طبیعی و قابل پیش‌بینی بود که شفافیت در بازار بورس به‌طورقطع مورد هجمه کسانی قرار می‌گرفت که به شکل زیرزمینی کار می‌کردند که البته قرار گرفت.

باستانی افزود: این هجمه امروز به اوج خودش رسیده و این افراد مشکلات به وجود آمده در بازار زعفران را ناشی از عملکرد بورس می‌دانند درحالی‌که این‌یک بیان و تحلیل علمی نیست و به عبارت بهتر تابلو بورس اهرمی برای کنترل افرادی است که از شفافیت گریزان هستند.

وی گفت: از سوی دیگر وزارت جهاد کشاورزی در راستای تحقق وظیفه ذاتی خود مبنی بر اقدامات کنترلی و حمایتی، در کنار تولیدکننده و فرآوری کننده،  باید از صادرکننده زعفران نیز حمایت کند زیرا این‌یک زنجیره است و هیچ‌کدام از عوامل غریبه نیستند.

نماینده مردم تربت‌حیدریه، زاوه و مه ولات در مجلس شورای اسلامی همچنین گفت: یک شیوه حمایتی آن است که وزارت جهاد کشاورزی مانع توسعه کشت ‌زعفران در ایران شود، اما اگر به هزار و یک دلیل قادر به انجام اقدامات محدودکننده نیست، ضرورت دارد تا تنظیم بازار را بر عهده بگیرد که این جزو وظایف ذاتی این وزارت خانه هست.

باستانی تأکید کرد: مشکل دیگری که داریم آن است که بازارهای اروپا نه‌تنها نابسامانی‌ها و رقابت‌های داخلی ما را ندارند، بلکه از نابسامانی‌های داخلی ما به نفع خود سود می‌برند، لذا ایجاد یک وحدت رویه و سیاست همسو در داخل کشور، برای ایجاد آرامش بر بازار زعفران بسیار ضروری هست.

وی یادآور شد: از جهاد کشاورزی و تعاون روستایی استان انتظار داریم برای سال زراعی جاری، برنامه خوبی برای تنظیم گل زعفران تدوین کنند و تصور می‌کنم با کمک یک مباشر خوب و حجم سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیارد تومانی که بتواند به موضوع ورود کند، بتوانیم به نتایج خوبی برسیم.