قدس آنلاین: یکی از موضوعات مهمی که سعدی بسیار به آن پرداخته، موضوع غیبت است. ‌غیبت و سایر گناهان زبانی در جای جای آثار سعدی یاد شده‌اند. این بریده از بوستان شیخ شیرین سخن هم با زیباترین کلمات به موضوع غیبت پرداخته است. اگر توصیه‌های این بزرگان را بیشتر می‌خواندیم حتماً وضع ما در ارتباطات اجتماعی و در همکاری بسیار بهتر از این بود. سعدی نخست می‌فرماید اگر نام کسی به میان آمد سعی کن با بهترین تعبیرهایی که می‌توانی از او یاد کنی.

طبیعتاً ممکن است کسی را نپسندیم و از مرام و مسلک و جزئیات زندگی او خوشمان نیاید ولی این‌ها موجب نمی‌شود تا نام او را می‌برند بلافاصله به او حمله کنیم. می‌توانیم به جای عیب‌جویی یا افشای اسرار، با بهترین چیزهایی که درباره او می‌شود گفت، اظهارنظر کنیم. بیت دوم از آن شاهکارهاست. زمانی در سفری میهمان دوستی بودم و مدام از حماقت مسئولان فرهنگی شهرش می‌گفت و چپ و راست خر و احمق و بی‌شعور را نثار این و آن می‌کرد!

گفتم جدا از بحث اخلاقی ماجرا از نظر عقلی هم کسی که این طور درباره دیگران حرف بزند امکان‌های ارتباطی خود را می‌سوزاند. طبیعی است اگر مدام فکر کنید که دیگران احمق یا بی‌شعورهستند نمی‌توانید با آن‌ها الفت پیدا کنید و زیبایی‌ها و توان‌های وجودی‌شان را ببینید. درون شما نیز با این حرف‌ها مکدر می‌شود و حرف‌هایتان برای مردم دلچسب نخواهد بود.

کسی که به دیگران سوءظن دارد و نکات منفی آن‌ها را مدام برجسته می‌کند نباید گمان کند که دیگران ممکن است حامی و مؤید او باشند و چنین آدمی با زبان خود، خود را تنها کرده است. سعدی در بیت بعد می‌گوید در کوی چنان از من و از سیرت من حرف بزن که بتوانی عین همان حرف‌ها را رودرروی من هم بزنی. این بیت یکی از مهم‌ترین شگردهای اصلاح زبان است. با خود عهد کنید در هر فضایی که درباره دیگری می‌خواهید اظهار نظر کنید طوری حرف بزنید که بتوانید همان حرف‌ها را رودرروی خود او هم بگویید. این روزها چیزی به نام گفت‌وگوی خصوصی وجود ندارد و بسیار محتمل است که در یک جمع دو نفره حرفی بزنید و ۱۰ دقیقه بعد حرف شما در اینستاگرام و یا تلگرام و سایرنرم افزارهای سخن‌چینی علنی بازنشر شود.

شگرد مهم این است به خودتان یاد بدهید که خصوصی نداریم و هر چیزی که بگویید در علنی‌ترین صورت ممکن گفته‌اید. پس لازم است طوری حرف بزنید که بتوانید از عهده آن حرف بربیایید.