محمد کهندل، اقتصاددان و استاد دانشگاها/

ین روزها افزایش قیمت ارز نگرانی‌های زیادی را در اقتصاد ایجاد کرده و فعالان بازار تا عموم مردم عادی را نگران تبعات افزایشی نرخ ارز کرده است. افزایش قیمت ارز همانند سایر کالاها مبتنی بر طرف عرضه و تقاضای آن کالا یا بازار آن کالاست که ایام پایانی سال از اواسط بهمن ماه درخواست‌ها و تقاضای ارز برای پر کردن بازار از کالاهای مصرفی شب عید مردم و مسافرت‌های خارجی ایام نوروز افزایش می‌یابد، بنابراین طرف عرضه و تقاضای ارز موضوع مهمی است که دولت باید بیش از پیش بر آن نظارت داشته باشد. قطعاً اختلالاتی که در بازار دیده می‌شود می‌تواند از عدم‌پاسخگویی دولت به میزان تقاضای ارز به دلیل مسائل تحریمی و صیانت از ذخایر ارزی باشد، چرا که به دلیل تحریم قابل پیش‌بینی بود که بانک‌مرکزی در ارائه ارز با دقت نظر بیشتری وارد عمل شود، بنابراین موضوع جدیدی نیست که از پیش قابل پیش‌بینی نبوده باشد.

افزایش قیمت ارز با توجه به مسافرت‌های نوروزی خارجی امری طبیعی در همه سال‌های گذشته بوده، بنابراین شوک ملایم قیمتی که از این طریق به بازار وارد می‌شود همواره موضوعی طبیعی است، اما عدم تأمین نیازهای درخواست‌های ارزی می‌تواند بر تشدید این شوک ملایم طبیعی بیفزاید، بنابراین  از طرف عرضه بازار ارز تقاضا برای مسافرت خارجی منجر به افزایش  تقاضای ارز و به تبع آن افزایش قیمت ارز می‌شود که امروز به بالای مرز ۱۴هزار تومان رسیده است.

در طرف تقاضا دولت می‌تواند بازار ارز را مدیریت کند و شرایطی را به وجود آورد که قیمت ارز بیش از این مقدار افزایش نیابد، چرا که افزایش نرخ ارز حتی در کوتاه‌مدت در ایام پایان سال بیش از پیش به نیازهای معیشتی مردم ضربه وارد می‌کند و قدرت خرید آن‌ها را کاهش می‌دهد. اگر دولت تقاضای طبیعی بازار ارز که به دلیل مسافرت‌های خارجی در شرایط تحریمی و کاهش ورود ارز به کشور پیش آمده را به درستی مدیریت نکند، سفته‌بازان با ورود به بازار با ایجاد تقاضای بیشتر و سفته‌بازی منجر به فعال‌تر شدن بازار و افزایش قیمت‌ها می‌شود، موضوعی که به هیچ‌وجه به صلاح اقتصاد کشور نیست و افزایش بیش از حد قیمت ارز تبعات مختلفی به اقتصاد وارد می‌کند که کنترل و جبران آُن ممکن است بسیار وقتگیر و هزینه‌زا باشد. از این رو انتظار می‌رود دولت اجازه ندهد تقاضای ارز ناشی از مسافرت‌های خارجی  به تقاضای سفته‌بازی برای ارز و ایجاد انتظارات افزایش قیمت  بازار ارز تبدیل شود.