در تداوم آموزه‌های وحیانی نبوی، اهل‌بیت پیامبر نیز شاخصه‌ها و معارف مذهب شیعه را به جهانیان ابلاغ کردند. امام محمدباقر(ع) در تعریف و توصیف شیعه اهل‌بیت فرموده‌اند: «إِنَّمَا شِیعَتُنَا مَنْ أَطَاعَ الله» *؛ شیعه ما تنها کسی است که خدا را اطاعت کند. در این گفتار باقرالعلوم(ع) دو حقیقت بزرگ درباره کیستی و مسئولیت شیعه اعلام شده است:
الف. اطاعت از خدا، هویت تشیع: در این تبیین الهی، بهترین و کامل‌ترین پاسخ برای پرسش اساسی عمومی درباره شیعه‌شناسی آمده است. بر طبق این رهنمود امام معصوم(ع) شیعه با اطاعت خدای سبحان شناخته می‌شود. در این حدیث واژه «إنّما» وجود دارد که بیانگر حصر است؛ بنابراین هویت شیعه فقط و تنها به اطاعت خداوند بستگی دارد؛ بنابراین شیعه بودن به شعار و حرف نیست. فهم این حقیقت الهی، عموم مردم را به فرمان‌برداری از خداوند و درست کردن کار خویش می‌رساند. بی‌شک در اطاعت خداوند همه ارزش‌ها وخوبی‌ها و عوامل رشد و پیشرفت و سعادت کامل در دنیا و آخرت وجود دارد.
ب. وجود مذهب شیعه در صدر اسلام: در این حدیث عبارت «شیعتنا» به کار رفته است. به نظر می‌رسد اصحاب پیامبر و تابعان و تابعان تابعان و عموم مردم در صدر اسلام باور داشتند رستگاری و سعادت دنیوی و اخروی در شیعه بودن است؛ از این‌رو یکی از نیازهای اساسی آنان همین شیعه‌شناسی بوده است. امام باقر(ع) در این دوره تشیع را به جهانیان شناسانده‌اند؛ بنابراین مذهب شیعه در زمان رسول‌الله(ص) پدید آمد و این واقعیت تاریخی را اصحاب پیامبر می‌دانستند و جابر، راوی این حدیث از امام باقر(ع)، خود بازمانده عصر نبوی است. شیعیان باید به درستی بدانند پیدایش مذهب شیعه بر اساس وحی الهی بوده است. در «شیعتنا» کلمه «شیعه» به «نا» اضافه شده و به معنای «شیعه ما» است و این ترکیب نشان‌دهنده وجود شیعه در صدر اسلام است.
* (امالی شیخ طوسی، مجلس دهم، ص ۲۷۳ / کشف الغمه فی معرفه الأئمه علیهم‌السلام، ج ۲، ص ۱۳۳ / بحارالأنوار، ج ۶۸، ص ۱۵۳ و ج ۷۸، ص ۱۸۶ / الوافی، ج ۴، ص ۳۰۱ / تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، ج ۱۵، ص ۲۳۳ / مستدرک الوسائل، ج ۱۱، ص ۲۵۷)
نظر شما