قدس آنلاین: بسیاری از قراین و شواهد نشان می‌دهد دانش‌و فن داروسازی از ایران زمین آغاز شده و ایرانیان کهن مبدعان اصلی این دانش بوده‌اند.
این صنعت با تلاش متخصصان کشورمان تا امروز مسیر پرفرازونشیبی را طی کرده و حالا بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان به صورت مستقل در حال تحقیق و بررسی و تولید داروهای نایاب هستند و این صنعت همچنان راه خود را با وجود تحریم‌های اقتصادی به سوی به رشد و تعالی بیشتر ادامه می‌دهد.
استقلال در داروسازی کشور
دکتر محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو می‌گوید: رقم تولید دارو در کشور ما بی‌نظیر بوده و این موضوع نتیجه مجاهدت‌های داروسازان است. اگر وضعیت تولید دارو مشابه قبل از انقلاب بود باید رقمی افزون بر ۲۵میلیارد دلار صرف هزینه تأمین دارو از کشورهای شرقی مانند هند و کره می‌شد و اگر به روش قبل از انقلاب می‌خواستیم دارو را از کشورهای اروپایی تأمین کنیم، باید ۴۵میلیارد دلار هزینه پرداخت می‌کردیم که این رقم حتی از پول فروش نفت بیشتر است، اما با تلاش داروسازان استقلال دارویی در کشور شکل گرفته است.
به گفته شانه‌ساز در سال گذشته برای ۳ درصد داروی وارداتی ۳/۱ میلیارد دلار ارز صرف شد و برای ۹۷درصد داروهای تولید داخل این رقم ۷۵۰میلیون دلار بوده است.
شانه‌ساز به سهم ارزی تولید مواد اولیه دارویی اشاره کرد و گفت: در سال گذشته برای ۶۰ تا ۶۵درصد تولید مواداولیه دارویی فقط ۱۳۰ میلیون دلار ارزبری داشته‌ایم که نشان می‌دهد با سرمایه‌گذاری بیشتر در تولید مواداولیه دارویی، می‌توانیم صرفه‌جویی بیشتری برای جلوگیری از سرمایه ارزی کشور داشته باشیم.
وی با بیان اینکه تحریم‌ها نه‌تنها مانع پیشرفت صنعت داروسازی کشور نشده، بلکه سبب شده سرعت ما بیشتر و گام‌های بلندتری در این صنعت برداریم. وی اضافه می‌کند: بخش قابل توجه تولید مواداولیه دارویی نیازمند دانش‌های تک و پیشرفته است که ما توانسته‌ایم به این توانمندی دست یابیم.
شانه‌ساز می‌گوید: در حال حاضر این عزم و انگیزه برای صنعت داروسازی کشور وجود دارد که بتوانیم به سرعت در مسیر خودکفایی تولید مواداولیه دارویی گام برداریم.
بیشترین دانشکده داروسازی را داریم
عبدالهی‌اصل، معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه از نظر تربیت نیروی‌انسانی کشور ما در منطقه بیشترین تعداد دانشکده داروسازی را دارد، تصریح می‌کند: منابع‌انسانی موردنیاز برای صنعت داروسازی، خدمات دارویی در داروخانه‌ها و سایر بخش‌هایی که داروساز نیاز دارد خودمان پرورش و آموزش می‌دهیم و به تازگی در حوزه بین‌المللی هم در حال جذب دانشجویان بسیاری از کشورهای منطقه هستیم.
وی با بیان اینکه پژوهش‌های ما عمدتاً در شرکت‌های دانش‌بنیان صورت می‌گیرند که مرز بین دانشگاه و صنعت هستند، می‌افزاید: این شرکت‌ها در زمینه مولکول‌های جدید دارویی و در بخش‌های سنتز و فرمولاسیون مشغول فعالیت هستند و برای صنعتی‌شدن نیز با صنایع همکاری می‌کنند.
عبدالهی‌اصل می‌گوید: پیش از پیروزی انقلاب‌اسلامی همه داروها وارداتی بود، همچنین در مورد فرآورده‌های بیولوژیک و تکنولوژیک پیشرفت‌های اخیر کشورمان واقعاً ستودنی است.
وی ادامه می‌دهد: پیشرفت داروهای بیوتکنولوژیک از داروهای شیمیایی ما خیلی بیشتر است و در این حوزه ما عمدتاً داروهای مربوط به بیماری ام‌اس(MS) برخی از فاکتورهای خونی، داروهای مونوکلونال آنتی بادی‌ها را برای سرطان در دست تولید داریم و حتی در زمینه صادرات این اقلام نیز موفق‌تر از داروهای شیمیایی عمل کرده‌ایم.
در برخی مناقصات بین‌المللی محصولات تولید داخل برنده شده‌اند و به بعضی کشورهای بزرگ دنیا نیز صادر می‌کنیم.
داروهای یتیم، نیازمند سرمایه‌گذاری
دکتر علی روحبخش، معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز با بیان اینکه نزدیک به ۹۷ درصد داروی مورد نیاز مردم در داخل کشور تولید می‌شود، می‌گوید:۳ تا ۴ درصد دارویی که در داخل کشور تولید نمی‌شود داروهای خاص هستند که از خارج وارد می‌شوند و اتفاقاً ارزبری قابل‌ملاحظه‌ای دارند و هزینه زیادی به کشور تحمیل می‌کنند. هر چه قدر این داروها در کشور تولید شوند، قطعاً ارزبری کمتری خواهند داشت، از سوی دیگر زمینه افزایش اشتغال را در کشور فراهم می‌کنند.
علاوه بر داروهای خاص مانند داروهای بیماران سرطانی و بیماری‌های نادر که در کشور تولید نمی‌شوند، برخی از بیماری‌ها که نقص ژنتیک یا فعالیت‌های متابولیکی دارند نیز دارویشان از خارج وارد می‌شود. واردات این دسته از داروها براساس سیاست‌گذاری‌های سازمان غذا و دارو انجام می‌گیرد، چرا که تولید برخی از داروها به دلیل تعداد کم بیماران مقرون به صرفه نیست. تولید برخی داروهای خاص نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان است به همین خاطر نه‌تنها ایران بلکه بسیاری از کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته چون آلمان نیز از شرکت‌های دیگری که سرمایه‌گذاری‌های کلانی در تولید این اقلام دارویی داشته‌اند، دارو خریداری می‌کنند. شرکت‌های معدودی داروهای بیماری‌های نادر را تولید می‌کنند، داروهایی که در اصطلاح آن‌ها را داروهای یتیم می‌نامیم، طرفداران و مصرف‌کنندگان خاص خود را دارند و نیازمند سرمایه‌گذاری‌های خاصی هستند، بنابراین تولید برخی داروها اصلاً مقرون به صرفه نیست. شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های اخیر رویکرد قابل‌توجهی به تولید داروها داشته‌اند. تمرکز بر تولید داروهای خاص، افزایش کیفیت و رقابت‌پذیری داروی ایرانی با داروی خارجی، عمده فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش دارویی به شمار می‌رود. بسیاری از داروهایی که تا سال‌ها پیش از خارج وارد ایران می‌شد، امروز محصول تلاش‌های شبانه‌روزی شرکت‌های دانش‌بنیان است که با حمایت سرمایه‌گذاران به موفقیت‌های ارزنده‌ای در حوزه دارویی دست یافته‌اند و استقبال مطلوبی نیز از ورود این شرکت‌ها به مباحث تولید دارو شده است.
وی در خصوص کیفیت داروهای ایرانی در مقایسه با داروی خارجی، می‌گوید: به طور کلی نمی‌توان گفت کیفیت داروی ایرانی از داروی خارجی پایین‌تر است، این مسئله موضوعی نسبی است. برخی فراورده‌های خارجی از داروهای ما بهتر و برخی فراورده‌های ما بهتر از داروی خارجی است. صنعت داروسازی صنعت پولساز با گردش مالی بالایی است و افراد زیادی در این صنعت مشغول به کار هستند. وزارت بهداشت استانداردهای خاصی برای افزایش کیفیت فراورده‌های دارویی تعیین کرده که مورد تأیید و دارای استانداردهای بین‌المللی است، بنابراین مردم باید با اطمینان‌خاطر به داروی ایرانی، به کیفیت فراورده‌های داخلی اعتماد کنند. خرید داروی ایرانی علاوه بر کاهش هزینه‌های بیماران منجر به افزایش ایجاد اشتغال و عدم‌ارزبری دارویی می‌شود. بنابراین حمایت مردم از شرکت‌های دارویی داخلی در شرایط تحریمی می‌تواند به رشد شرکت‌های داخلی و افزایش رونق تولید برسد.
وی در پاسخ به اینکه آیا شرکت‌های دارویی ایران موفق به تولید داروهایی شده‌اند که نیاز وارداتی ما را کاهش دهد، می‌گوید:برخی از کارخانه‌های داروسازی ایران در سال‌های اخیر فعالیت‌های قابل‌توجهی در این خصوص از خود به نمایش گذاشته‌اند. تولید فاکتورهای انعقادی در مشهد که خدمات آن به کل ایران ارسال می‌شود نمونه بارزی از خودکفایی در این عرصه است. تولید فراورده‌های بیوتکنولوژی و فراورده‌های هورمون رشد در تهران که در درمان بیماری‌هایی چون ام اس و آرتریت روماتوئید و بیماری‌های پیشرفته دیگری به کار می‌رود، با کیفیت قابل‌توجهی در اختیار بیماران قرار گرفته است. حمایت و سرمایه‌گذاری از فعالیت‌های دارویی موضوع خوبی است که باید مورد توجه دولت قرار بگیرد.
نظر شما