قدس آنلاین: کرونا و یا هر بحران دیگر می‌تواند تمام گروه‌های سنی را درگیر کند اما بر اساس آنچه تاکنون متخصصان گفته‌اند کسانی که سیستم دفاعی بدن آن‌ها قوی‌تر باشد بهتر می‌توانند در مقابل بیماری‌ها و شرایط سخت پیش آمده مقاومت و از آن عبور کنند که این موضوع شامل سالمندان نیز می‌شود.

بحران کرونا و روزهای سخت سرانجام به پایان خواهد رسید اما آنچه بیش از دغدغه ماندن و یا زمان پایان آن اهمیت دارد چگونگی مدیریت این بحران به ویژه در حوزه خانواده و شاید از آن مهم‌تر نحوه مواجهه گروه‌های آسیب‌پذیر به ویژه سالمندان با این موضوع است. پرسش مهم در این خصوص این است که آیا اساساً می‌توان اطلاعات و اخبار بحران‌های احتمالی را که آثار آن‌ها بیشتر متوجه سالمندان می‌شود به این گروه ارائه کرد یا خیر؟ و اگر پاسخ مثبت است این اطلاعات را چگونه باید در اختیار آن‌ها قرار داد. به ویژه آنکه ملاحظاتی همچون حفظ حرمت شخصی و احترام به استقلال فردی آن‌ها را نیز نباید از خاطر دور داشت.

سالمندان را در معرض اخبار ترسناک قرار ندهیم

مجید ابهری، متخصص علوم رفتاری در پاسخ به قدس به چگونگی ارائه اطلاعات و اخبار به سالمندان اشاره می‌کند و می‌گوید: بدون تردید ارائه اطلاعات و اخبار از بحران اینچنینی به سالمندان ضرورت دارد چون علاوه بر آگاهی‌بخشی تا حدی موجب نگرانی آن‌ها می‌شود که اگر این نگرانی زیاد نباشد موجب توجه بیشتر آنان به رعایت نکات بهداشتی و حتی اجتماعی می‌شود که کاری مفید است اما باید به یاد داشته باشیم در صورتی که این نگرانی از حد بگذرد آن‌ها دچار مشکل خواهند شد. در واقع افراط در شنیدن این اخبار سبب افزایش اضطراب و استرس در سالخوردگان می‌شود و این موضوع ممکن است سلامت آن‌ها را به خطر بیندازد.

وی با انتقاد از برخی از رسانه‌ها و کاربران در فضای مجازی به دلیل ایجاد نگرانی بیش از حد برای سالمندان در جریان بحران کرونا در کشور اظهار می‌دارد: آنچه مشخص است این است که در بحران‌های اینچنینی اغلب اقشار به طور یکسان در معرض خطر قرار می‌گیرند اما اگر بیشتر فوتی‌های ناشی از کرونا افراد سالخورده باشند باز هم نباید رسانه‌ها اینچنین عریان و خطرناک سالمندان را که عمر خود را صرف خدمت به خانواده و جامعه کرده‌اند مورد هدف قرار دهند.

این متخصص علوم رفتاری وحشت ایجاد شده از بحران کرونا را مهم‌ترین آسیب این ویروس عنوان می‌کند و با ابراز تأسف از این موضوع می‌گوید: به علت آشفتگی ارائه مطالب و برنامه‌های خبری در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هر کسی آن گونه که دلش می‌خواهد عمل می‌کند و این موضوع سبب ایجاد وحشت در جامعه شده است.

ابهری با اشاره به حساس بودن شرایط سالمندان از نظر روحی در مواجهه با رخدادهای ناگهانی و بحران‌ها می‌افزاید: در مواقع بحرانی همه به صورت یکنواخت در معرض خطر قرار داریم اما افرادی که بالای 65 سال سن دارند به دلیل ضعف جسمی و دارا بودن بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و... بیشتر در معرض پیامدها و آسیب‌های احتمالی هستند بنابراین برای آگاهی‌بخشی به این عزیزان باید نکات بهداشتی مورد نظر را به صورت خیلی ساده به آن‌ها یادآوری کرد نه اینکه آنان را در معرض اخبار ترسناک قرار دهیم تا دچار استرس بیشتر شوند. از این رو مسئولان و دست اندرکاران بهداشت و درمان و متولیان رسانه‌ها در این گونه مواقع باید مسائل را در چارچوب قانون پخش و نشر دهند تا جامعه دچار وحشت نشود و سالمندان هم احساس نکنند مورد بی‌حرمتی قرار گرفته‌اند.

مشکل بزرگ عدم آگاهی‌بخشی صحیح به سالمندان

رئیس انجمن علمی مددکاران ایران نیز معتقد است: اخبار و گزارش‌های مربوط به این گونه بحران‌ها باید به سالمندان ارائه شود اما به صورت درست. یعنی گفته شود بحرانی که اکنون بخش قابل توجهی از مردم دنیا را درگیر کرده چرا به وجود آمده است؟ چگونه می‌تواند به گروه‌های مختلف سنی آسیب بزند؟ چه عواقبی دارد؟ و اصولاً به چه افراد یا اقشاری آسیب می‌زند. راه‌های پیشگیری آن کدام است؟ تا افراد در هر سنی که هستند بدانند چگونه از خودشان در این گونه مواقع مواظبت کنند نه اینکه هر گونه خواستیم و بدون هر گونه ملاحظه‌ای اخبار و اطلاعات مربوط به آن را ارائه کنیم.

مصطفی اقلیما با اشاره به اینکه سالمندان دوره جوانی و میانسالی را بهتر از ما گذرانده‌اند، بیشتر از ما تجربه کرده‌اند و به خوبی مسائل و مشکلات را درک می‌کنند، می‌گوید: پس چرا نباید اخبار و گزارش‌های مربوط به کرونا و و دیگر بحران‌های احتمالی را به آن‌ها بگوییم. اطلاع رسانی صحیح برای هر قشری از جامعه مفید است. مثلاً در همین بحران اخیر اگر عنوان می‌شد که بر اساس بررسی‌های آماری، 10درصد فوتی‌های ناشی از کرونا را جوانان، 30 درصد را میانسالان و 60 درصد را هم سالمندان تشکیل می‌دهند که کم بودن آمار جوانان و بالا بودن درصد سالمندان به خاطر سن و میزان قدرت دفاعی این گروه‌هاست، شاید به سالمندان جامعه آسیب روحی وارد نمی‌شد. اما مشکل اینجاست که ما اطلاعات لازم را در این گونه بحران‌ها به صورت درست به افراد سالمند نمی‌دهیم و همین موضوع سبب می‌شود تا این قشر احساس کنند که دیگر به درد جامعه نمی‌خورند.

وی در همین زمینه می‌افزاید: اشکال بزرگ ما در بحران ویروس کرونا و بحران‌های مشابه علاوه بر نبود آگاهی‌بخشی صحیح، به نوع نگاه بدی برمی‌گردد که به سالمندان داریم. شخصی فوت می‌کند و نخستین پرسشمان این است که چند سالش بود و اگر مثلاً 70 سالش بود می‌گوییم خدا رحمتش کند، عمرش را کرده بود. این نوع نگاه هر آدمی را در هر سنی آزار می‌دهد چه برسد به سالمندی که به غلط تصور می‌کند از همه جا طرد شده است. فردی که بازنشسته می‌شود دیگر کار ندارد، اعتبار اجتماعی‌اش از بین می‌رود، خانواده چندان برایش ارزش قائل نمی‌شود و... و تحمل این‌ها برای کسی که احساس می‌کند دیگر به درد نمی‌خورد و باید بمیرد خیلی سخت است.