۷ تیر ۱۳۹۹ - ۱۱:۵۱
کد خبر: 709557

نگاهی بر رمان «دعبل و زلفا»

وجوه تاثیر گذاری ادبیات رضوی

کامران پارسی نژاد، داستان نویس و منتقد

ادبیات رضوی از سویی در گونه «ادبیات دینی» یا «ادبیات مذهبی» قرار می گیرد و از سوی دیگر در گروه ادبیات تشیع، همچون ادبیات عاشورایی، از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

قدس آنلاین:  از آنجایی که ادبیات دینی در گذر زمان، آنچنان که تمام ژانر های ادبی با توجه به سلیقه مخاطب و تحولات بزرگ اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی دچار تحول بنیادین  می شود، در یک روند ثابت و با در نظر گرفتن یک الگوی کلیشه ای و تکراری همچنان خلق می شود، توجه به این مسئله ضروری است که در دورانی که جوانان بسیار جستجوگر شده اند و همواره پذیرش یک رویداد و یا اصول بنیادین فکری  همراه با تحلیل وواکاوی است، این ژانر ادبی برای جذب مخاطب می بایست دچار دگردیسی و دگرگونی بنیادین بشود. ادبیات رضوی نیز از گذشته های دور صرفا برپایه شرح رویدادها و حوادث پیرامون زندگی امام رضا (ع)   شکل گرفته است و کار به جایی رسیده است که هر اثر جدیدی خلق می شود همان تکرار آثار قبلی است و این می تواند ضربات جبران ناپذیری را بر پیکره گونه ادبیات رضوی بزند. طراحی مضامین تحلیلی نو چون سیر جریان های اجتماعی و سیاسی موافق و معاند با امام(ع) می تواند در برخی آثار داستانی محور اصلی قرار بگیرد. اندیشه، منش، رسالت و منزلت امام هشتم(ع)  خود می تواند دست مایه خوبی برای خلق آثار جذاب باشد. نویسنده ادبیات رضوی باید به این مسئله مهم توجه کند که  مخاطبانش چه گروه سنی و چه طبقه اجتماعی هستند، جدای آن نویسنده باید به  سئوالات و دغدغه های فکری مخاطبان داستان خود دسترسی پیدا کند. ادبیات رضوی نباید دور از نحله ها و جریان های ادبی پر مخاطب و نو باشد. تا آنجا که سبک های داستان نویسی بر اصول و مبانی دینی ما لطمه وارد نکند می توان از این گونه شگردهای داستان نویسی و مکاتب ادبی جذاب استفاده کرد. خلق رمان رضوی به طور مثال می تواند بر اساس جریان سیال ذهن  خلق بشود. خلق رمان روانشناختی، سیاسی، اجتماعی رضوی تاکنون در  ایران به منصه ظهور نرسیده است. با تغییر شیوه روایتی داستان نیز می توان به بن مایه ها و مضامین پر مخاطبی دست یازید. البته باید به نقش محوری ناشر و رسانه ها در معرفی و شیوه پخش ایده ال کتاب نیز توجه داشت.

با تمام این اوصاف برخی نویسندگان آگاه چون حجت الاسلام و المسلمین مظفر سالاری با خلق اثر پر فروش «دعبل و زلفا» توانست روزنه ای برای خلق رمان رضوی و دینی تاثیر گذارایجاد کند. رمان «دعبل و زلفا» براساس رویدادی تاریخی شکل گرفته است. داستان حسب حال زندگی دعبل شاعر و ذاکر فضائل اهل بیت(ع) است که در زمان امامت امام رضا(ع) زندگی می کرده است. نویسنده با پرداختن به ماجرای عاشقانه و حضور شخصیت زلفا، رویدادی توانسته مخاطبان بیشماری را جذب کند. در این کتاب، مقاطعی از زندگی دعبل در زمان حیات امام موسی کاظم(ع) و امام رضا(ع) در قالب داستان به تصویر کشیده شده است. رمان «دعبل و زلفا» نوشته حجت‌الاسلام والمسلمین مظفر سالاری به تازگی به چاپ چهلم و مجموع تیراز ۴۶ هزار نسخه رسیده است با استفاده از مضمون بدیع و شیوه روایتی جذاب عامل مهمی در فروش کتاب به حساب می آید.

متاسفانه در دوره ای که به سر می بریم هیچ توجه ای به ادبیات خاصه ادبیات رضوی از سوی متولیان امور فرهنگی نمی شود. وزارت فرهنگ و ارشاد در راستای تقویت بنیه ادبیات رضوی چه اقدامی کرده است؟ این در حالی است که ما متاسفانه شاهد ترجمه و تمایل زیاد به انتشار و ترویج رمان های صهیونیستی چون «خالکوب» آشویتس اثر هدر موریس در دوران کنونی هستیم. داستان مقابله با  انتشار سیر عظیم رمان های صهیونیستی خود حکایت دیگری است. اما آیا زمان آن نرسیده است که از تکرار برنامه های کلیشه ای  چون برگزاری جشنواره رضوی دست برداشت و فکری تاثیرگذار برای ارتقا ادبیت ادبیات دینی کرد؟

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.