صدیقه رضوانی‌نیا/
با موضوع امام‌رضا(ع) تاکنون رمان‌ها و داستان‌های زیادی خلق شده است. در این داستان‌ها یا به طور مستقیم به زندگی حضرت پرداخته شده و یا زندگی یاران و نزدیکان ایشان دستمایه خلق رمان شده است.
از آنجا که یکی از اهداف خلق این رمان‌ها آشنایی با سیره رضوی است، پس این رمان‌ها حتماً باید خوانده شود و به زندگی مردم راه پیدا کند.
در صفحه امروز در گفت‌وگو با چند نویسنده که تجربه داستان‌نویسی با موضوع امام‌رضا(ع) را داشته‌اند، به معرفی بهترین داستان‌های رضوی می‌پردازیم و در ادامه سه اثری که بیش از همه مورد اقبال نویسندگان قرار گرفته و بر خواندن آن تأکید شده را معرفی می‌کنیم.
سارا عرفانی، حمزه ولی‌پور، سعید تشکری، حسن احمدی و مجید ملامحمدی، از نویسندگان کشور و نرگس رحیمیان؛ راوی کتاب‌های صوتی در گفت‌وگوی ما شرکت کرده‌اند.
جهش تولید و انتشار کتاب‌های رضوی
حمزه ولی‌پور متولد سال ۶۲ است، رشته تحصیلی‌اش ادبیات نمایشی از دانشگاه صدا وسیماست. او سال ۹۱ کتابی با عنوان «به سادگی معجزه» را منتشر کرد و سال ۹۴ انتشارات سروش از این نویسنده جوان یک کتاب داستان با مضمون رضوی با عنوان «جایی نزدیک بهشت» منتشر کرد که در جشنواره کتاب سال رضوی که هر ساله توسط آستان قدس رضوی برگزار می‌شود، حائز رتبه شده است.
وی با اشاره به اینکه در زمان نگارش کتابش، آثار چندانی در این زمینه منتشر نشده بود، می‌گوید: آن زمان فقط سایت جشنواره داستان رضوی در سمنان آثار برگزیده را قرار داده بود که آن‌ها هم به جز یکی دو داستان آثار برجسته‌ای نبودند. پس از اینکه کتاب من منتشر شد، من چند کتاب خوب دیدم.
ولی‌پور به معرفی این آثار می‌پردازد و ادامه می‌دهد: «اعترافات غلامان» نوشته حمید شاه‌آبادی، «مفتون و فیروزه» از سعید تشکری و «پنجشنبه فیروزه‌ای» از ساراعرفانی آثاری بودند که با موضوع امام‌رضا(ع) نوشته شده‌اند و من از خواندن آن‌ها لذت بردم. همه این کتاب‌ها تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده‌اند. به نظر من در سه چهار سال اخیر، جهشی در تألیف و انتشار آثار رضوی به وجود آمد و در یک زمان چند کتاب خوب منتشر شد.
از «شهد شوکران» تا «یک قمقمه از کوثر»
سعید تشکری، نویسنده و رمان‌نویس برجسته مشهدی تاکنون چند کتاب مثل «مفتون و فیروزه»، «غریب، قریب»، «بار باران» و... را با حال و هوای زیارت و امام رضا(ع) نوشته و در جشنواره‌های مختلف از آثار او تقدیر شده است. ابتدا دو اثر از سیدعلی شجاعی را معرفی می‌کند و معتقد است: «به بلندای آن ردا» که روایت عصر امام‌رضا(ع) است و همین‌طور کتاب «موسی‌ترین به طور» که درباره امام موسی‌کاظم(ع) است، آثار خواندنی هستند. «اعترافات غلامان» نوشته حمید شاه‌آبادی هم کتاب خوبی است.
مجموعه هشت جلدی «یک قمقمه از کوثر» که به زندگی حضرت معصومه(س)، امام‌جواد(ع) و امام‌رضا(ع) اشاره دارد و در قالب‌های هنری تألیف شده و نوشته پنج نویسنده از جمله خود من، آقای نصرالله قادری، مهدی نصیری و... است، کتاب خوبی است.
وی ادامه می‌دهد: کتاب دیگری آقای نصرالله قادری نوشته‌اند که منبع و مرجع خیلی از نویسنده‌های دیگر بوده است که متأسفانه گاهی به منبع هم اشاره نمی‌کنند. اسم مجموعه که سه سال قبل نیستان آن را منتشر شده کرده «شهد شوکران» است.
صادق کرمیار هم کتاب خوبی به اسم «حریم» نوشته که نیستان منتشر کرده است.
امام‌رضا(ع) به روایت مأمون
سارا عرفانی متولد مرداد ۶۱ در تهران است. در حدود ۲۲سالگی کتاب «لبخند مسیح» را نوشته که هم کتاب موفقی بوده و هم ترجمه شده است. او تقریباً ۱۰ سال بعد زمانی که در نوشتن با تجربه‌تر شده بود رمان «پنجشنبه فیروزه‌ای» را با حال و هوای مشهد و زیارت امام‌رضا(ع) نوشت. کتابی که نیستان آن را منتشر کرد و در کارنامه سارا عرفانی اثر موفقی به حساب می‌آید.
«دعبل و زلفا» نوشته مظفر سالاری، «به سپیدی یک رؤیا» نوشته فاطمه سلیمانی، «ولادت» اثر سعید تشکری، «به بلندای آن ردا» نوشته سیدعلی شجاعی که روایت عصر امام‌رضا(ع) است و با محوریت شخصیت معشوقه مأمون نگارش یافته، آثار انتخابی سارا عرفانی است. «به بلندای آن ردا» توسط انتشارات نیستان روانه بازار نشر شده است. این کتاب هم جزو آثار برگزیده دوره‌های گذشته جشنواره کتاب سال رضوی بوده است.
سه اثر خواندنی
حسن احمدی نویسنده‌ای است که در رمان «در سال‌های دور» به زندگی امام‌رضا(ع) پرداخته است.
وی یک اثر تاریخی که منبع بسیاری از نویسندگان رضوی است را معرفی می‌کند و می‌گوید: در میان منابع تاریخی «عیون‌اخبارالرضا(ع)» که کتابی دو جلدی است و قرن‌ها قبل توسط شیخ صدوق نوشته شده و خیلی اطلاعات خوبی درباره امام‌رضا(ع) در آن آمده؛ کتاب خوبی است.
این نویسنده در میان آثار معاصر، رمان «دعبل و زلفا» نوشته حجت‌الاسلام مظفر سالاری، «اعترافات غلامان» از حمید شاه‌آبادی و «به بلندای آن ردا» نوشته سیدعلی شجاعی را به عنوان کتاب‌های رضوی موفق و خواندنی معرفی می‌کند.
کتاب‌هایی برای بچه‌ها
مجید ملامحمدی را بیشتر باید شاعر و نویسنده کتاب کودک و نوجوان دانست. از او تاکنون ده‌ها کتاب برای این گروه سنی منتشر شده است. پدر او از نویسندگان برجسته حوزه‌علمیه قم بود، به همین خاطر ملامحمدی از کودکی با کتاب مأنوس شد و از سال۶۹ به طور جدی کار در زمینه ادبیات کودک و نوجوان را در مطبوعات آغاز کرد.
او تاکنون حدود ۵۰ کتاب تألیف کرده که برخی از آن‌ها در جشنواره‌های ادبی از جمله در جشنواره کتاب سال رضوی حائز رتبه شده‌اند. بیشتر کتاب‌های ملامحمدی در حوزه دین و زندگی ائمه از جمله امام‌رضا(ع) تألیف شده که مهربان‌ترین، ماه غریب من، رضا جان خوش‌آمدی، قصه‌های مهربانی از امام‌رضا(ع)، مرغابی‌های مهربان و...، از جمله آثار او درباره امام‌رضا(ع) هستند.
ملامحمدی ابتدا چند کتاب برای بچه‌ها معرفی می‌کند و می‌گوید: «خوشبوتر از گلاب» اثر شکوه قاسم‌نیا جزو اولین کتاب‌هایی بود که پس از انقلاب برای امام‌رضا(ع) نوشته شده و کتاب خوبی است. شاید بهترین کتاب کودکانه‌ای است که من توصیه می‌کنم هم بچه‌ها و هم معلمان آن را بخوانند. کتاب «ماه غریب من»، در رده سنی نوجوان که درباره زندگی امام‌رضا(ع) است و من خیلی برای آن زحمت کشیدم را هم معرفی می‌کنم. این کتاب مستند است و انتشارات به‌نشر آن را چاپ کرده است.
«کبوترها و آهوها» سروده آقای سیداحمد میرزاده در حوزه شعر نوجوان است که من آن را خوانده‌ام و کتاب خوبی است. همچنین مجموعه آثار «سیدمحمد سادات‌اخوی» که حالت دلنوشته و متن‌های ادبی دارد و به‌نشر آن را چاپ کرده است.
ملامحمدی آنگاه سراغ مخاطبان بزرگسال می‌رود و کتاب‌هایی را برای این رده سنی معرفی می‌کند و می‌گوید: آقای جعفر مرتضی‌عاملی، نویسنده بزرگ شیعه در لبنان که سال گذشته مرحوم شدند، زندگی سیاسی امام‌رضا(ع) را نوشته‌اند. اسم کتاب «زندگی سیاسی هشتمین امام حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع)» است که اثری تحقیقی و پژوهشی است و در ایران ترجمه شده است. جعفر مرتضی دانشمند و محقق بسیار دقیقی بود و کتاب مرجعی برای حضرت نوشته‌اند.
یک کتاب هم پدر من دارند، به اسم «زندگی امام‌رضا علیه‌السلام». ایشان هم خیلی مستند و دقیق کتاب را نگارش کردند. می‌دانید که پدر من در حوزه علمیه قم به محمد محمدی اشتهاردی معروف بودند، چون اهل اشتهارد بودند به ایشان محمدی اشتهاردی می‌گفتند.
«پنجشنبه فیروزه‌ای» را گوش دهیم
نرگس رحیمیان راوی کتاب‌های صوتی است، او کتاب «پنجشنبه فیروزه‌ای» تألیف سارا عرفانی را در قالب صوتی روایت کرده است. همچنین کتاب‌های «مرا به خواب‌هایت ببر ماریه» و «هزار و چند شب، لیالی» از دیگر کتاب‌هایی است که رحیمیان تجربه خوانش آن‌ها را دارد.
او شنیدن کتاب‌ها در قالب صوت را یک مطالعه مدرن معرفی می‌کند و می‌گوید: در شرایطی که خیلی از ما مشغله‌های فراوانی داریم و نمی‌توانیم یک جا بنشینیم و کتاب بخوانیم، شنیدن فایل صوتی کتاب‌ها خیلی کمک‌کننده است. مثلاً در حال رانندگی هستیم یا در منزل کاری انجام می‌دهیم و فایل صوتی کتاب را روشن و آن را گوش می‌دهیم.
او کتاب «پنجشنبه فیروزه‌ای» را برای مطالعه پیشنهاد می‌کند.
«به بلندای آن ردا» نوشته سیدعلی شجاعی کتاب دیگری است که نرگس رحیمیان آن را اثر موفقی معرفی می‌کند.
نظر شما