بر اساس مطالعات انجام شده، شیر مادر تنها یک منبع غذایی برای تغذیه نوزاد محسوب نمی‌شود، بلکه یک واکسن برای نوزاد است. به همین دلیل از ۱۰۰ سال پیش در کشورهای توسعه‌یافته بانک شیر مادر تأسیس شده تا نوزادانی که از شیر مادر خود محروم هستند بتوانند از شیرهای اهدایی به این بانک تغذیه کنند.

بانکی برای پس‌انداز مهر مادران

به گزارش قدس آنلاین، در ایران نیز در سال ۹۵ نخستین «بانک شیر مادر» در دانشگاه علوم پزشکی تبریز تأسیس شد و خوشبختانه در حال حاضر کشور ما جزو کشورهای پیشرفته در این حوزه شناخته می‌شود.

فواید تغذیه با شیر مادر

مؤسس نخستین بانک شیر مادران در دانشگاه علوم پزشکی تبریز و فوق‌تخصص نوزادان با اشاره به اهمیت تغذیه با شیر مادر می‌گوید: کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند به دلیل افزایش ایمنی بدن، میزان ابتلای آن‌ها به عفونت‌ها- اسهال و استفراغ، عفونت‌های گوش، ذات‌الریه یا پنومونی و بیماری‌های ویروسی نظیر کووید۱۹- به طور چشمگیری کاهش می‌یابد، ضمن آنکه احتمال ابتلای آن‌ها به دیابت، چاقی و سرطان‌ها نیز کاهش می‌یابد.

محمدباقر حسینی با اشاره به تأثیر تغذیه با شیر مادر و نقش آن در افزایش هوش نوزادان می‌افزاید: بر اساس مطالعات، در بخش‌های مراقبت ویژه نوزادان، به ازای هر روز تغذیه با شیر مادر نیم نمره به هوش نوزادان افزوده خواهد شد.

اهداف تأسیس بانک شیر مادران

وی هدف از تأسیس بانک شیر مادر را تأمین شیر نوزادانی که به‌صورت نارس یا با بیماری متولد شده و در بخش مراقبت از کودکان بیمارستان‌ها بستری می‌شوند و امکان برخورداری از شیر مادر خود را ندارند و چندقلوهایی که شیر مادرشان کم است، عنوان می‌کند و می‌افزاید: این بانک شیر همچنین به مادرانی که پس از زایمان دچار مشکل شده‌اند، کمک می‌کند شرایط خاصی را که در آن قرار دارند پشت سر بگذارند. به عنوان مثال هفته‌ها طول می‌کشد تا شرایط مادری که فشار خون بالایی دارد یا در بخش «آی‌سی‌یو» بستری است، به یک وضعیت تثبیت‌شده برسد و بتواند به فرزندش شیر بدهد. در این مدت، نوزاد با شیرهای بانک شیر تغذیه می‌شود تا شرایط مادر تثبیت و آماده شیردهی شود.

نحوه اهدا

به گفته وی بانک‌های شیر، شیرهای اهدا شده مادران را دریافت می‌کند، روی آن‌ها فرایند پاستوریزه شدن را انجام داده و سپس آماده و ذخیره‌سازی می‌کند تا به صورت سالم مورد استفاده تغذیه نوزادان موردنظر قرار گیرد.

دکتر حسینی در خصوص نحوه اهدای شیر مادران و مصرف آن توسط دیگر نوزادان می‌گوید: مادرانی که کودک زیر یک سال و مازاد بر نیاز نوزادشان شیر دارند، به شکل داوطلبانه و رایگان شیر خود را به بانک شیر اهدا می‌کنند و پس از نظارت بر پاستوریزه بودن و اطمینان از سلامت کامل آن، شیر به شکل رایگان در اختیار نوزاد مورد نظر قرار می‌گیرد. البته در سایر کشورها مادرانی که نوزاد شیرخوار دارند اما شیر آن‌ها کم است می‌توانند از طریق این بانک، شیر پاستوریزه مادران اهداکننده را برای نوزاد خود تهیه کنند، اما در کشور ما به دلیل کم بودن تعداد بانک‌های شیر- ۱۱ بانک شیر فعال در استان‌های مختلف کشور - فعلاً این شیر در بیمارستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اطمینان از سلامت عمومی مادر اهداکننده

وی ادامه می‌دهد: مادران داوطلب اهدای شیر، یک‌بار به محل بانک شیر دعوت می‌شوند و ضمن معاینه مادر و نوزاد او، از وی پرسش‌هایی در خصوص سلامتش می‌شود. به‌طور کلی، از آنجا که شیر مادران اهداکننده قرار است به نوزادان بسیار کوچک و کم‌وزن و بیمار داده‌شود، باید یک شیر کاملاً امن و سالم باشد. بنابراین مادر اهداکننده باید از سلامت عمومی خوبی برخوردار باشد و در گذشته و حال، بیماری نداشته‌باشد، عادات غیرصحیح مانند استعمال سیگار یا اعتیاد نداشته‌باشد، مبتلا به بیماری خاص و مصرف‌کننده برخی داروهای خاص نباشد و باید اطمینان پیدا کنیم که مادر داوطلب، شیر به اندازه کافی برای نوزاد خودش دارد که این مهم از پایش رشد و سلامت فرزند او قابل تشخیص است. پس از اطمینان از سلامتی عمومی مادر داوطلب و برخورداری او از شیر مازاد، یک آزمایش خون هم به صورت رایگان از او گرفته می‌شود تا سلامتش را درخصوص بیماری‌های هپاتیت B و C، ایدز و سیفلیس بررسی کنیم. در نهایت پس از تشکیل پرونده سلامت در سامانه بانک شیر مادران – به صورت محرمانه- مادری که در سلامت کامل است و مازاد بر نیاز نوزاد خود شیر دارد، می‌تواند به بانک شیر مادر، شیر اهدا کند.

نیاز به حضور مادران در بانک شیر نیست

وی در پاسخ به این پرسش که آیا مادران اهداکننده برای اهدای شیر هر بار باید به محل بانک مراجعه کنند، می‌گوید: خیر؛ به هیچ وجه نیاز به حضور آن‌ها در بانک شیر نیست. نحوه صحیح دوشیدن شیر و آماده‌سازی آن برای ورود به بانک شیر، در همان یک نوبت حضور مادر داوطلب در بانک به او آموزش داده می‌شود و پس از آن، دیگر نیازی به خارج شدن مادر اهداکننده از منزلش نیست. ما ظروفی برای دریافت شیر به نشانی منزل مادران اهداکننده ارسال می‌کنیم. مادران در هر نوبت، پیش از دوشیدن شیر باید ابتدا دستان خود را با آب و صابون بشویند. پس از دوشیدن، باید شیر خود را در ظرف مورد اشاره ریخته، تاریخ بزنند و سپس ظرف را در فریز بگذارند تا راننده بانک شیر با ماشین دارای یخچال‌ پرتابل برای تحویل گرفتن آن مراجعه کند. میزان اهدای شیر هم کاملاً در اختیار خود مادران است. یک مادر ممکن است هفته‌ای دو بار شیر خود را اهدا کند، دیگری هفته‌ای سه بار و یک مادر هم هر روز این کار را انجام دهد. مسئول بانک شیر، هر روز صبح با این مادران در تماس است و از هرکدام سؤال می‌کند آیا او مایل است امروز برای بانک شیر مادر شیر ارسال کند یا خیر.

احکام شرعی مرتبط با بانک شیر مادر

دکتر حسینی با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های خانواده‌های ایرانی در موضوع شیردهی نوزاد توسط زنی غیر از مادر خودش، حکم شرعی آن است، می‌گوید: در استفاده نوزادان از شیرهای بانک شیر مادر، ‌ اقدام‌هایی برای اطمینان‌بخشی به خانواده‌ها در زمینه احکام شرعی انجام شده است. دین اسلام و فقه شیعه در زمینه اهدای شیر برای تغذیه نوزادان، احکام «رضاع» را دارد. مجتهدان و مراجع تقلید شیعه هفت شرط و بعضی ۹ شرط ارائه داده‌اند که در صورت حصول آن‌ها، ‌ ارتباط محرمیت و خویشاوندی میان مادر اهداکننده شیر و فرزند دریافت‌کننده آن شکل می‌گیرد. که دو اصل مهم در رساله همه این بزرگان، ‌ مشترک است؛ نخست اینکه تغذیه باید به طورمستقیم زیرسینه مادر صورت گرفته‌ باشد و دوم اینکه شیردهی از یک مادر دست‌کم ۲۴ ساعت به‌صورت مداوم بوده‌ باشد. با دقت در فرایند دریافت و آماده‌سازی شیرهای اهدایی توسط مادران به بانک شیر و سپس شیوه تغذیه نوزادان با این شیرها، کاملاً اطمینان حاصل می‌شود که هیچ‌وقت اصول اساسی شرعی درباره تغذیه با شیرهای بانک شیر مادر محقق نمی‌شود.

وی ادامه می‌دهد: در بانک شیر مادر، شیری که تغذیه نوزاد با آن انجام می‌شود، از مخلوط کردن شیر دو یا سه مادر حاصل می‌شود. این کار در تمام دنیا مرسوم است؛ از آنجا که سطح پروتئین شیرهای مختلف، متفاوت است، به‌منظور رساندن شیر نهایی به سطح مطلوب و متوسطی از غنای پروتئینی، شیر چند مادر را با هم مخلوط کرده و پس از پاستوریزاسیون، در اختیار نوزادان قرار می‌گیرد. این اتفاق، در کشور ما علاوه‌بر حل جنبه علمی و کیفی مسئله، به رفع دغدغه مذهبی ما در این زمینه هم کمک کرده است. همچنین شیر پاستوریزه شده بانک شیر مادر، از طریق یک وسیله به نوزاد داده می‌شود. در بخش نوزادان و «ان آی سی یو» شیر به‌وسیله لوله «دهانی معدی» و از طریق دهان یا بینی نوزاد به او داده می‌شود که شیردهی مستقیم نیست.

 منبع: روزنامه قدس

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.