قدس آنلاین: رای منفی سنگین اعضای شورای امنیت و حتی همراهی نکردن متحدان اروپایی با قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران که می‌توانست منتهی به فروپاشی کامل برجام شودنه فقط یک افتضاح سیاسی پرهزینه برای دولت ترامپ بود که عملا آمریکا با یک رای مثبت و همراهی تنها یک کشور در شورای امنیت با او با شرایطی بسیار پیچسده‌تر و موانع بسیار جدی در پیشبرد دیگر اقدامات طراحی شده‌اش برای این هدف روبرو است.
شب گذشته علاوه بر روسیه و چین که به قطعنامه پیشنهادی آمریکا رای منفی دادند، ۱۱ عضو دیگر دائم و غیر دائم از جمله تروئیکای اروپایی و همچنین تونش و استونی هم که هفته‌های گذشته بایان هوک با سفر به پایتخت‌هایشان تلاش کرد آنها را زیر فشار بگذارد هم به قطعنامه آمریکا رای ممتنع دادند.
وزیر خارجه آمریکا در واکنش به رد قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران و این شکست سیاسی، شورای امنیت را به کم کاری و مماشات در مجازات ایران متهم کرد و گفت این نهاد در ماموریت خود که تامین صلح و امنیت است، شکست خورد.
"مایک پمپئو" در بیانیه‌ای، قطعنامه آمریکا را که عملا با ۱۳ رای منفی روبرو شد معقول و معتدل خواند و گفت: این شورا به حامی نخست تروریسم در جهان این امکان را داد که سلاح‌های مرگ‌بار را بخرد و بفروشد و درخواست‌های کشورهای خاورمیانه را نادیده گرفت. آمریکا به تلاش برای اصلاح این اشتباه ادامه خواهد داد».
پمپئو پیشتر گفته بود اگر قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران رای نیاورد، واشنگتن به سراغ ابزارهای دیگر و مکانیزم ماشه(اسنپ بک) خواهد رفت.
این در حالیست که دیگر اعضای دائم شورای امنیت هم به این رای‌گیری و نتیجه آن و البته لجاجت آمریکا برای ادامه دادن فشارهای سیاسی خود به منظور زمین زدن سیاسی برجام واکنش نشان دادند.
نماینده دائمی روسیه در سازمان ملل در پی شکست قطعنامه آمریکا در سازمان ملل خواستار جلوگیری از شدت یافتن تقابل بر سر مسائل ایران شد. واسیلی نبنزیا با اشاره به پیشنهاد پوتین برای نشست مجازی اعضای گروه ۱+۵ گفت: روسیه آماده همکاری با تمام کشورها برای خارج کردن اوضاع از کانالی خطرناک است.
نماینده روسیه در سازمان ملل افزود: ما اطمینان داریم جایگزینی برای تهدید و باج خواهی وجود دارد. راهکار مورد قبول همگانی، اقدام مشترک و در نظر گرفتن منافع امنیتی قانونی تمام شرکای منطقه‌ای است.
دفتر نمایندگی چین در سازمان ملل پس از شکست پیش نویس قطعنامه آمریکا در شورای امنیت برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران تاکید کرد این نتیجه بار دیگر نشان می‌دهد یکجانبه گرایی از هیچ حمایتی برخوردار نیست و زورگویی شکست خواهد خورد ...
در پی این موضع‌گیری مسکو و پکن، " کلی کرفت" نماینده آمریکا در سازمان ملل و شورای امنیت اعلام کرد واشنگتن برای فعال سازی مجدد کلیه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران در روزهای آینده تلاش خواهد کرد.
نه تلطیف شده اروپایی‌ها به ترامپ
همزمان کشورهای اروپایی برای آرام کردن واشنگتن و کم کردن عصبانیت مقامات آمریکایی به آسمان و ریسمان بافی در مورد رای منفی شان بوی اورهد اند تا شاید کمی فضا را تلطیف کنند.
انگلیسی‌های محافظه کار با تکرار ادعاها در مورد مداخله ایران در منطقه و ارسال سلاح برا یمن، لبنان، سوریه و عراق، مدعی شدند رای منفی دادن چون مطمئن بودند قطعنامه آمریکا رای لازم را نمی‌آورد و تصریح کردند: ما نیز مثل دیگر کشورها که درباره انقضای برنامه‌ریزی‌شده تحریم تسلیحاتی علیه ایران ابراز نگرانی کرده‌اند، نگرانی خود را اعلام می‌کنیم.
آلمانی‌ها هم در بیانیه‌ای با تاکید بر تعهدشان به قطعنامه ۲۲۳۱ و همچنین چالش‌هایی که خروج آمریکا از برجام ایجاد کرده از جمله کاهش تعهدات هسته‌ای از سوی ایران، اعلام کردند آلمان به این قطعنامه رأی ممتنع داد زیرا این قطعنامه به ما برای حل موثر مخاطرات مشخص‌شده در بالا و بهبود امنیت و ثبات در منطقه کمک نمی‌کند.
فرانسوی‌ها هم خواستار بازگشت گام‌های هسته‌ای ایران به عقب و اجرای کامل برجام شدند و با ابراز نگرانی از آنچه رفتارهای بی ثبات کننده ایران در منطقه عنوان کردند علت رای منفی شان را اینگونه اعلام کردند: این قطعنامه محتوی پاسخ مناسب به چالش‌های ناشی از انقضای این تحریم‌ها نبود.
راهکار پوتین برای فرونشاندن تنش
اما به نظر می‌رسد شاه کلید اقدامات و تحرکات دیپلماتیک برای آرام کردن فضا و مدیریت بحرانی که ممکن است از دست خارج شده و با اشتباهی به تنش منجر شود پیشنهاد ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه برای نشست سران اعضای دائم شورای امنیت به همراه ایران و آلمان به منظور گفتگو درباره قطعنامه آمریکا و لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران است. پیشنهادی که با استقبال مکرون نیز روبرو شده.
تهران البته به این پیشنهاد هنوز واکنش رسمی نشان نداده اما رسانه‌ها ساعتی پیش به نقل از پایگاه اینترنتی کاخ سفید از اولین موضع و واکنش ترامپ خبرداده و نوشتند وی در کنفرانس مطبوعاتی روز گذشته‌اش در پاسخ به این سوال که آیا دعوت ولادیمیر پوتین را برای برگزاری نشستی مجازی سران ۱+۴ و با مشارکت ایران، می‌پذیرد یا نه؟، گفته است: چیزهایی در این مورد شنیده‌ام اما هنوز چیزی در این باره به من گفته نشده است.
البته ظاهرا این جملات ترامپ پیش از اعلام نتیجه رای شورای امنیت به قطعنامه آمریکا ابراز شده است. اما با توجه به روحیه و روش ترامپ و تمایل شدید او به حضور در هر نوع مذاکره با حضور رئیس جمهور ایران ولو به شکل چند جانبه و مجازی شکل کیری این نشست دور از انتظار نیست.
به ویژه آنکه اکنون جامعه جهانی با نگرانی بحران حقوقی، سیاسی و امنیتی که آمریکا با فشار برای دست بردن بر مکانیزم ماشه برجام می‌تواند ایجاد کند روبروست.
رویترز با نگاه به این چالس در گزارشی به آینده و احتمالات در این زمینه پرداخت و نوشت: با شکست قطعنامه ضد ایرانی آمریکا در شورای امنیت، آمریکا می‌خواهد به تهدید خود در مورد فعال کردن مکانیزم ماشه"اسنپ بک" عمل کند. اما دیپلمات‌ها پیش‌بینی می‌کنند فرایند موسوم به «اسنپ بک» در شورای امنیت با توجه به این که سایر طرف‌های توافق ایران با این اقدام مخالفت کرده‌اند، گیج‌کننده و دشوار خواهد بود زیرا می‌تواند به مرگ توافق هسته‌ای منجر شود.
رویترز در ادامه با اشاره به فرآیند اسنپ بک آورد: آمریکا باید شکایتی را علیه ایران درباره نقض توافق هسته‌ای به شورای امنیت ارائه کند. سپس شورای امنیت باید ظرف ۳۰ روز درباره قطعنامه‌ای برای ادامه معافیت تحریمی ایران تصمیم‌گیری کند. اگر این قطعنامه تا مهلت مقرر ارائه نشود، همه تحریم‌های سازمان ملل که قبل از سال ۲۰۱۵ برقرار بود، به طور خودکار بازمی‌گردد.
به نوشته رویترز، هنوز مشخص نیست که چطور روسیه، چین یا هر عضو دیگر شورای امنیت ممکن است تلاش کنند که مانع اقدام آمریکا برای فعال کردن این روند شوند یا این که به لحاظ روند و شیوه چنین امکانی وجود دارد یا خیر؟.
دیپلمات‌ها می‌گویند احتمالاً چندین کشور این بحث را مطرح کنند که به لحاظ قانونی آمریکا نمی‌تواند تحریم‌ها را بازگرداند و بنابراین آنها نمی‌توانند اقدامات خود (تحریم‌ها) را مجدداً علیه ایران اعمال کنند.
موضع قاطع تهران در مورد اسنپ بک آمریکا
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان چهارشنبه گذشته در حاشیه جلسه هیئت دولت در پاسخ به خبرنگار قدس آنلاین درباره این تهدید آمریکایی‌ها به استفاده از مکانیزم ماشه تصریح کرد: از نظر حقوقی آمریکا هیچ جایگاهی برای استفاده از آن ندارد سه کشور اروپایی هم به آمریکا اعلام کردند که آمریکا نمی‌تواند اسنپ‌بک کند و آقای بورل نماینده و هماهنگ کننده اروپایی ها در برجام هم به صراحت اعلام کرد که آمریکا حق اسنپ بک ندارد و روسیه و چین هم موضعشان مشخص است.
ظریف خاطرنشان کرد: این موضوع آنقدر واضح است که همان روزهای خروج آمریکا ز برجام جان بولتن که طراح و مهندس خروج آمریکا در برجام بود در پاسخ به سوالی در مورد امکان استفاده آمریکا از اسنپ بک گفت که ما خارج شدیم و دیگر نمی‌توانیم از این مکانیزم استفاده کنیم.
وزیر امور خارجه گفت: این کار را کردند چون تصور می‌کردند خروج از برجام و فشار حداکثری می‌تواند جمهوری اسلامی را ظرف چند ماه از پا درآورد اما امروز که در این سیاست شکست خوردند فکر می‌کنند که حقوق بین‌الملل هم با شکست‌خوردن و بالاپایین‌شدن آمریکا تغییر می‌کند و می‌توانند اسنپ بک کنند. اما آنها هر اقدامی در این زمینه بکنند هیچ اثری ندارد و بی ارزش خواهد بود.
امکان حضور روحانی در نشست مجازی با ترامپ
فداحسین مالکی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم با اشاره به شکست سنگینی که آمریکایی ها در این ماجرا متحمل شدند به خبرنگار ما گفت: این اتفاق با دیگر مناقشه‌های سیاسی و بین المللی آمریکا متفاوت است چون حتی اروپایی ها هم حاضر نشدند با ترامپ همراهی کنند و عملا با رای منفی حمایت خود را از برجام اعلام کردند.
این دیپلمات ارشد با اشاره به اینکه وقتی اعضای دائم شورای امنیت از خواست آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران که یک بند از برجام بود مخالفت کردند، بدیهی است که با اقدام آمریکا برای از بین بردن کیت برجام و اسنپ بک به هیچ وجه حمایت نخواهند کرد.
مالکی با اشاره به اینکه این افتضاح سیاسی در کارنامه ترامپ ثبت شده و تاثیر خود را بر انتخابات آمریکا خواهد گذاشت، درباره پیشنهاد پوتین برای نشست سران ۵ کشور عضو دائم شورای امنیت با ایران و آلمان و حضور روحانی و ترامپ در یک نشست چند جانبه با هدف کاهش تنش، گفت: این ایده برای ایران هیچ تاثیر و دستاوردی ندارد چون ما به لحاظ حقوقی در موضع متقن و درست قرار داریم.
وی افزود: نه آقای روحانی باید چنین پیشنهادی را بپذیرد و نه طرح ان محملی دارد. منهای حضور ترامپ مذاکره ۱+۴ با ایران اما در این شرایط اتفاقی معقول و موثر می‌تواند باشد.
انتهای پیام/
نظر شما