قدس آنلاین: چهاردهمین دوره طرح توزیع یارانه کتاب از طریق کتاب‌فروشی‌ها با عنوان «تابستانه کتاب ۹۹» از ۱۸ مرداد همزمان با عید غدیرخم با شعار «کتاب بخوانیم، ایمن بمانیم» کار خود را آغاز کرد. براساس گزارش مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، در این طرح تهران با ۱۱۷ کتاب‌فروشی، اصفهان با ۸۵، خراسان رضوی با ۸۲ و قم با ۷۰ کتاب‌فروشی، استان‌های پیشتاز در میزان مشارکت کتاب‌فروشی‌ها هستند.
در طرح‌های فروش فصلی، کتاب‌فروشی‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند، پس از ثبت‌نام، می‌توانند کتاب‌های خود را با درصدی تخفیف و در قبال ثبت کد ملی افراد بفروشند و میزان تخفیف اعمال شده را از معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کنند.
آماری که مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران از ۱۸ تا ۲۲ مرداد اعلام کرده، فروش ۱۵۰ هزار و ۹۷۷ جلد کتاب با ارزش ۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان بوده است. امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا و قرنطینه برای کاهش این بیماری، بیشتر مردم به‌خاطر اینکه سعی می‌کنند کمتر برای انجام کارهای خود به سطح شهر بروند، اوقات فراغت بیشتری برای مطالعه دارند. همچنین در «تابستانه کتاب ۹۹» به‌منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی در شرایط شیوع و گسترش ویروس کرونا و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، امکان خریدهای غیرحضوری نیز با ثبت اطلاعات لازم در پنل از سوی کتاب‌فروشی‌ها فراهم شده است. از این رو سراغی از کتاب‌فروشی‌ها گرفتیم تا ببینیم نظر مدیران کتاب‌فروشی‌ها درزمینه اجرای طرح تابستانه کتاب امسال چیست و استقبال مردم از آن چگونه بوده و آیا کرونا و قرنطینه موجب شده فروش کتاب افزایش یابد یا خیر؟
مُسکنی برای رونق بازار
مدیر کتاب‌فروشی به‌نشر (انتشارات آستان قدس رضوی) استقبال مردم از طرح‌های فصلی کتاب را خوب عنوان می‌کند. میثم رشیدی مهرآبادی می‌گوید: امسال با وجود شیوع بیماری کرونا و با اینکه حضور و تردد مردم در خیابان انقلاب و اساساً راسته کتاب‌فروشی‌های این خیابان بسیار کمرنگ شده و حضور کم مردم روی فروش کتاب بسیار تأثیرگذار بوده، باز هم استقبال در این مدت خوب بوده است.
وی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد امسال تبلیغات کافی برای اجرای این طرح انجام نشده، زیرا به عنوان مثال بخشی از این طرح، تخفیف مناسب برای نویسندگان و فعالان اهل قلم بوده، اما آن‌ها از این تخفیف‌هایی که امسال وزارت ارشاد برای این گروه از افراد جامعه قرار داده اطلاع ندارند و شاید برای همین است که برای خرید کتاب اقدامی نکرده‌اند.
به گفته او، سود حاصل از فروش کتاب در طرح تابستانه امسال برای کتاب‌فروشی‌ها کمتر بوده و این موضوع نمی‌تواند عاملی برای رونق بازار کتاب باشد، اما به طور کلی طرح‌های فصلی از گذشته تاکنون به عنوان مسکن‌هایی برای رونق بازار کتاب مورد توجه وزارت ارشاد بوده است.
مدیر کتاب‌فروشی به‌نشر با اشاره به اینکه برخی می‌گویند برگزاری نمایشگاه کتاب سبب ایجاد مشکلات اقتصادی و عدم رونق بازار کتاب در ۱۰ روز برگزاری خود می‌شود، اضافه می‌کند: نظر من خلاف این موضوع است، اگرچه ممکن است در آن ۱۰ روز برگزاری نمایشگاه کتاب، کتاب‌فروش سود زیادی نداشته باشد، اما برگزاری این نمایشگاه می‌تواند عاملی برای تعامل و شناخت مخاطب از نویسندگان، ناشران و کتاب‌فروشی‌ها باشد.
رشیدی مهرآبادی توضیح می‌دهد: مخاطب وقتی با ناشر، نویسنده یا حتی کتاب‌فروشی‌ها آشنا شود، در طول سال تعامل خود را ادامه می‌دهد، حتی ممکن است در آن ۱۰ روز نمایشگاه، امکان خرید همه کتاب‌های خود را نداشته باشد، ولی این تعامل سبب می‌شود در سال برای خرید کتاب‌های مورد نظر خود به کتاب‌فروشی‌ها مراجعه کند.
به گفته او، طرح تابستانه کتاب امسال به صورت مجازی نیز اجرا می‌شود و مردم می‌توانند غیرحضوری با ارسال کد ملی و شماره تماس خود، از تخفیف این طرح برخوردار شوند.
به گفته مدیر کتاب‌فروشی به‌نشر در قرنطینه اول، آمار فروش کتاب تا حدی افزایش داشته، اما در قرنطینه دوم که مردم براساس شرایط خود تصمیم به قرنطینه گرفتند تمایل به سمت خرید کتاب کمتر شده و شاید سرگرمی‌های دیگری جایگزین آن شده است.
رشیدی مهرآبادی بیان می‌کند: بیشترین عناوین کتاب‌هایی که در مدت شیوع کرونا به فروش رسیده مربوط به کتاب‌های مذهبی و ادبیات است.
توجه مردم به خرید مجازی کتاب
مسئول فروشگاه سوره مهر نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: شیوع بیماری کرونا سبب شده حضور فیزیکی مردم در کتاب‌فروشی‌ها کمتر شود و آن‌ها بیشتر به خرید مجازی کتاب رو آورند.
عزیزی با بیان اینکه افزایش قیمت کتاب‌ها و رشد دوباره قیمت کاغذ در چند ماهه اخیر، علاقه مردم را به خرید کتاب کم کرده است، درباره آثاری که مورد توجه مردم بوده، توضیح می‌دهد: مردم چه پیش از شیوع کرونا چه در ۶ ماهه اخیر، بیشتر به کتاب‌های مناسبتی، رمان و داستان علاقه داشته‌اند و کتاب‌هایی با این موضوعات را بیشتر از کتاب‌های دیگر خریداری کرده‌اند.
درباره طرح، به مردم اطلاع‌رسانی شود
عباس جهانگیری، مدیر انتشارات و کتاب‌فروشی حافظ که برای نخستین بار است در طرح‌های فصلی کتاب شرکت کرده، درباره این طرح گفت: هر طرحی که درباره فروش کتاب، تشویقی باشد خوب است، اما در این میان باید راه‌های سوءاستفاده برای برخی افراد سودجو را بست.
وی با بیان اینکه اجرای چنین طرح‌هایی خوب است، اما کافی نیست، افزود: می‌توان با تشویق مردم برای حضور در کتاب‌فروشی‌ها در قالب برنامه‌های مختلف، فرهنگ‌سازی کرد و با طرح‌هایی مثل تابستانه و بهارانه، آن‌ها را جذب کتاب و کتاب‌خوانی نمود.
جهانگیری ادامه داد: اصل کار خوب است و می‌تواند در وضعیت کنونی که اقتصاد نشر و فعالیت در این حوزه برای صنعت نشر با چالش‌ها و مشکلات بسیار همراه است، مفید باشد.
وی همچنین درباره استقبال مردم از طرح تابستانه کتاب در کتاب‌فروشی حافظ گفت: با پوسترهایی که به درِ کتاب‌فروشی زدیم مردم مراجعه می‌کنند و پس از اطلاع از تخفیف ۲۰ درصدی، برای خرید تشویق شده و کتاب خریداری می‌کنند؛ همچنین به‌خاطر اینکه نامشان درج می‌شود، خود را در میان کتابخوان‌ها می‌بینند و حس خوبی دارند.
جهانگیری در بخش دیگر صحبت‌های خود با انتقاد از تخفیف‌های غیرمتعارف کتاب توسط دستفروشان کتاب، عنوان کرد: مسئله‌ای که در این میان وجود دارد این است که مردم توقع دارند کتاب را با تخفیف ۵۰ درصدی خریداری کنند، زیرا وقتی گوشه خیابان یا سایر نقاط شاهد هستند که کتاب‌ها با تخفیف ۵۰ درصدی فروخته می‌شود توقع دارند کتاب‌ها در کتاب‌فروشی هم با همین تخفیف به فروش برسد.
وی یادآور شد: الان در پیاده‌روها شاهد فروش کتاب با تخفیف بالا هستیم که این توقع را در میان مردم ایجاد کرده و از آنجایی که نمی‌دانند بخش زیادی از این کتاب‌ها قاچاق هستند، نگاهشان به کتاب‌فروش به عنوان گرانفروش است.
به گفته جهانگیری، از سوی دیگر بعضی ناشران در سایت‌هایشان کتاب‌ها را با تخفیف بالا می‌فروشند و در کل، مردم هم توقع تخفیف بالا دارند؛ در حالی که این کار اصلاً سود بالایی ندارد.
مدیر کتاب‌فروشی حافظ با بیان اینکه باید درباره طرح به مردم اطلاع‌رسانی شود، گفت: مردم باید بدانند این تخفیف ۲۰ درصد، یارانه دولت به حوزه کتاب و مردم است و تخفیف کتاب‌فروش نیست و در این زمینه باید به تفاوت‌های آن آگاه باشند.
نظر شما