گریستن در سوگ شهدای کربلا، تجدید بیعت با عاشورا و فرهنگ شهادت و تغذیه فکری و روحی با این مکتب است. اشک ریختن نوعی بیعت و امضا کردن پیمان و قرارداد دوستی با سیدالشهداست. از این رو گریستن بر مظلومیت شهدای کربلا از سوی ائمه(علیهم‌السلام) تأیید شده است.

ظرفیت عظیم عاشورا و فلسفه گریستن

به گزارش قدس آنلاین، برای گریه بر مصیبت‌های امام، ثواب‌ها و فضیلت‌های بسیاری ذکر کرده و فرموده‌اند، چشم گریان بر شهدای کربلا چشمه فیض خداست، زیرا اشک ریختن در عزای حسین(علیه‌السلام) نشانه پیوند قلبی با اهل بیت و سیدالشهداست و این اشک نتیجه محبتی است که به اهل بیت داریم.

البته فضیلت‌ها و ثواب‌های زیادی که برای گریه بر امام حسین(علیه‌السلام) در روایات ذکر شده در صورتی است که گناه و آلودگی انسان در حدی نباشد که مانع رسیدن فیض الهی شود. اشکی که مبین و نشانه پیوند عاطفی و رابطه مکتبی و اتصال روحی با راه، فکر و خط آن‌هاست به طور حتم زمینه‌ساز پرهیز از گناه می‌شود. در همین راستا گفت‌وگویی با آیت‌الله حسینی‌بوشهری صورت گرفته و وی فلسفه اشک ریختن برای امام حسین را توضیح داده است:

* فلسفه اشک ریختن برای امام حسین(علیه‌السلام) چیست؟

** از جمله آثارسازنده و تربیتی گریه و عزاداری بر حضرت سیدالشهدا پیوند عمیق عاطفی بین امت و الگوهای راستین به منظور توجه و پیروی عملی از آنان، برپایی مجالس دینی در سطح وسیع و آشنا شدن توده‌ها با معارف دینی است، همچنین به پالایش روح و تزکیه نفس، اعلام وفاداری نسبت به مظلومیت آن‌ها و مخالفت با ظالم، الهام‌بخش روح انقلابی و ستم‌ستیزی، زنده داشتن یاد و تاریخ پرشکوه نهضت حسینی، توجه به هدف قیام امام حسین (علیه‌السلام) که احیای ارزش‌های دینی و جلوگیری از انحراف است، اشاره دارد.

هرگاه مصیبتی بر شخصی وارد می‌شود اشک ریختن نوعی واکنش عاطفی به حساب می‌آید، به طور مثال وقتی شخصی فرزند یا یکی از عزیزان خود را از دست می‌دهد برای همدردی با او دیگران نیز اشک می‌ریزند.

ثواب گریستن برای امام حسین(علیه‌السلام) به این علت است که اگر کسی خودش را در مسیر امام حسین قرار دهد و اگر حادثه عاشورا تکرار شود و فضا همان فضا باشد خداوند اجر او را می‌دهد و ثواب کسانی را که در راه دین فداکاری می‌کنند، ضایع نمی‌کند. مسأله عزاداری سید الشهدا در حقیقت یک نوع اظهار ارادت و علاقه به راه، هدف و مرام حسین بن علی(ع) است.

عزاداری برای این است که می‌خواهیم به یاد فداکاری‌ها، گذشت و ایثار آن حضرت باشیم. در نتیجه مظلومیتی که آن حضرت در مقابله با ستمگران و ظالمان عصر خود متحمل شده را با عزاداری و گریستن در عصر و زمانی دیگر زنده نگه می‌داریم. در واقع ما با سخنرانی‌ها و مداحی‌هایی که داریم، به دنیا نشان می‌دهیم که در مقابل ظالم می‌ایستیم و از مظلوم دفاع و حمایت می‌کنیم.

اشکی که از دیدگان ما جاری می‌شود نشان‌دهنده این است که ما از قضایایی که در حادثه عاشورا برای حسین بن علی و یاران مظلومش رخ داده متأثر هستیم.

اشک ریختن نوعی بیعت با امام است یعنی ما هم باید مؤلفه‌هایی همچون جوانمردی، گذشت، ایثار و جان دادن در راه خدا و آنچه را حسین بن علی(علیه‌السلام) در کربلا به نمایش گذاشت در زندگی خود پیاده کنیم.

پیامبر مکرم اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم می‌فرماید، اگر کسی در راه خدا به شهادت برسد بالاتر از آن خوبی وجود ندارد. در سوره مبارکه آل عمران آیه ۱۶۹نیز به اجر کشته شدن در راه خدا اشاره شده و آمده است: «وَ لا تَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلوا فی سَبیلِ اللَّهِ أَمواتًا  بَل أَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِم یرزَقونَ». ای پیامبر، هرگز گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگانند بلکه آنان زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند.

* برخی ها که از بینش معنوی برخوردار نیستند و صرفاً همه چیز را بر معیارهای مادی و دنیوی می سنجند بر گریه محبان سید الشهدا در شهادت ایشان خورده می گیرند و در مواردی هم می گویند چرا برای فردی که ۱۴۰۰ سال پیش کشته شده گریه می کنید پاسخ عقلی و استدلالی به این قبیل افراد چیست؟

** گریه بر اولیای الهی بویژه بر سالار شهیدان اباعبدالله الحسین(علیه‌السلام) موافق با عقل سلیم بوده و دارای آثار و فواید بسیاری است. گریه بر اهل ‌بیت(علیهم‌السلام) از مظاهر محبّت به آنان است که خداوند متعال به آن امر نموده و نیز عقل آن را تأیید می‌کند. گریه برای امام حسین(علیه‌السلام) در حقیقت وجهه شخصی ندارد بلکه به این دلیل است که او فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و دارای تمام خوبی‌هاست که در راه احیای دین الهی مظلومانه به شهادت رسیده است؛ پس گریه برای چنین افرادی انابه و بازگشت و ارتباط با ارزش‌های دینی است.

گریه بر مظلوم، انسان را از جهت احساس، پر شور و مدافع مظلوم خواهد کرد، بخصوص کسی که معصوم بوده و امام و وصی و جانشین صاحب شریعت باشد، بنابراین شیعیان برای بهره‌برداری از این اکسیر عظیم که همان گریه بر سید الشهدا(علیه‌السلام) و مظلومیت اوست همواره در طول تاریخ حامی و پشتیبان مظلومان بوده‌اند.

همچنین اشک، بخصوص برای اولیای الهی سبب رقّت قلب شده و زمینه را برای ورود انوار خداوند در دل انسان فراهم می‌سازد زیرا اشک توجیه شده صیقل‌دهنده زنگار دل است.

بی تردید یکی از دلایل بزرگداشت ولادت‌ها و شهادت‌های معصومین(علیهم‌السلام) زنده نگهداشتن مرام و مسلک آنان، و زنده نگه داشتن ارزش‌ها و نفرت از منکرها و امر به معروف‌هاست.

همان طور که گفته شد با مرور سیره اهل بیت در ایامی که منسوب به ایشان است بخصوص ایام محرم شوق به برپایی ارزش‌ها و بیزاری از ضد ارزش‌ها و مقابله با آنان تا ریشه کن شدن آن‌ها یادآور شده و میزان اهمیت آن حتی به قیمت فدا کردن جان است.

اگر گریه بر اباعبدالله(علیه‌السلام) از سر معرفت باشد و منشأ آن بُعد اخلاقی این حرکت باشد به طور قطع این حزن و اندوه، علاوه بر تحول درونی انسان زمینه را برای تحولات اجتماعی نیز فراهم می‌سازد.

گریه بر سالار شهیدان اشک ریختن بر مرده نبوده و نیز از روی خواری و درماندگی و اندوه نیست بلکه راهی است که ندای حق‌طلبان را به گوش جهانیان می‌رساند و زنگ خطر را برای باطل به صدا در می‌آورد، صاعقه‌هایی است که بر سرکشان و ستمگران در هر زمان و مکان فرو می‌ریزد و شاهد صادق و گواه زنده‌ای از اخلاص در راه حق و دشمنی با بیداد و ستم است؛ چنان که بزرگداشت فردی که با فداکاری انجام وظیفه کرده و از مرگ نهراسیده است، به لحاظ عقلی و عاطفی تأیید شده است. خودداری از قبول ظلم و شکیبایی در محنت و سختی‌ها خود دریایی از فداکاری و ایثار است.

* متأسفانه در چند سال اخیر نوع رفتارهای عزاداران از عرف و فرهنگ دور شده و گروهی از افراد به گونه‌ای به عزاداری می‌پردازند که با عرف جامعه در تعارض است در این خصوص نظر شما چیست؟

** به طور قطع این گونه عزاداری‌ها که با عرف جامعه همخوانی ندارد با اهداف حسین بن علی نیز فاصله دارد و نمی‌توان آن را عزاداری تلقی کرد بلکه نقطه مقابل عزاداری است. چرا که امام حسین(علیه‌السلام) برای خدا، احکام دین، حاکمیت معنویت و اخلاق در جامعه انسانی به شهادت رسید و این برای همه تاریخ افتخار و ارزش است، بنابراین مسیر مداحی، عزاداری، سینه‌زنی و اشک ریختن‌های ما باید بر مدار اهداف حسین بن علی(علیه‌السلام) باشد.

تعداد بسیاری از مداحان، عزاداری و مرثیه‌خوانی‌های‌شان به گونه‌ای است که این مسایل را رعایت می‌کنند و تعداد محدودی هستند که متأسفانه مسیر را اشتباه می‌روند و می‌توانند با ایجاد جاذبه برای خود طرفدارانی بیابند. باید توجه داشته باشیم قرار نیست هر نوع جاذبه‌ای را در عزاداری‌ها و سوگواری‌ها برای سرور و سالار شهیدان ایجاد کنیم، بلکه ما به یک حضور آگاهانه و همسو با چارچوب‌های فرهنگی و اصول عزاداری نیاز داریم.

حادثه عاشورا عظیم است و ما هر جا که هستیم باید خود را با آن همراه کنیم و برای این همراهی حق نداریم پیرایه‌ای را به حادثه عاشورا ببندیم.

اگر در پی گریه و سوگواری برای امام حسین(علیه‌السلام) هستیم باید شناخت خود را از اباعبداللّه، اهداف و مکتب او، نقش او در حیات فردی، اجتماعی و دینی افزون کنیم، در نتیجه جایگاه امام در زندگی و زیستن با این شناخت، جملگی موجب دلبستگی با سالار شهیدان می‌شود. ظرفیت حادثه عاشورا و فداکاری حسین بن علی(علیه‌السلام) آن قدر بزرگ است که ما در مسیر این ظرفیت می‌توانیم راه کمال و سعادت را پیدا کنیم.

منبع: مجله زائر

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.