قدس آنلاین: دادن پیامک به قصد کلاهبرداری از افراد شیوه تازه‌ای نیست. دو سه دهه‌ای می‌شود که مجرمان با استفاده از این شیوه، حساب کاربران را خالی می‌کنند و اگر گرفتار پلیس و دستگاه قضایی نشوند، حظ خود را می‌برند. البته کلاهبرداران پیامکی هم معمولاً به‌روز هستند و با هر مناسبتی، ساز و کار خود را برای دست کردن در جیب مردم تغییر می‌دهند.

گاهی پیامکی با این مضمون ارسال می‌کنند؛ با عرض سلام، مشترک محترم همراه اول، به خاطر پرداخت به موقع قبض تلفن همراه خود از طرف شرکت توسعه ارتباطات همراه اول، برنده مبالغی به صورت وجه نقد شده‌اید، لذا برای دریافت وجه نقد، اطلاعات کارت خود را به شماره تلفن همراه مورد نظر ارسال نمایید.

زمانی هم از روش‌های جدیدتری بهره می‌گیرند. مثلاً کلاهبرداران با هدف دستیابی به اطلاعات کارت بانکی مشترکان بانک‌های کشور، پیامکی به صورت تصادفی ارسال می‌کنند و از مشترکان می‌خواهند به لینکی که در پیامک آمده مراجعه کنند تا رمز دومشان در ۲۴ ساعت تغییر کند و اگر مشترکان چنین کنند آن‌وقت کلاهبرداران به‌راحتی به مشخصات کارت بانکی و رمز دوم آن‌ها دست پیدا کرده و با هک کارت بانکی آنان حسابشان را خالی می‌کنند.

واضح است در ماجرای کلاهبرداری پیامکی و تلفنی نمی‌توان از نقش ابزار پیامک غافل بود، چرا که متخلفان با استفاده از این ابزار است که می‌توانند نقشه‌های خود را پیاده کنند.

از سوی دیگر بررسی‌ها نشان می‌دهد بیشتر این پیامک‌ها از پنل‌های ویژه ارسال پیامک‌های انبوه که اپراتورها در اختیار پیمانکارانشان قرار می‌دهند، ارسال می‌شود و گاهی حتی گفته می‌شود این پنل‌ها اطلاعات اشخاص را نیز در اختیار پیمانکاران قرار می‌دهند. با این‌حال به نظر می‌رسد نظارت بر محتوای این پیامک‌ها ضعیف و موکول به بروز مشکل یا شکایت مردم است.

با این همه، پرسش این است که روال دسترسی افراد به سامانه پیامکی یا پنل پیامکی چگونه است و آیا هر کسی درخواست سامانه پیامکی کند این سامانه به وی اختصاص می‌یابد؟ و سرانجام اینکه متخلفان واقعاً می‌توانند به صورت انبوه، پیامک‌های خود را ارسال کنند؟

۹۰ درصد موارد کلاهبرداری‌ها به صورت تلفنی است

دکتر داود زارعیان، معاون امور مشتریان شرکت مخابرات ایران در پاسخ به قدس می‌گوید: الان دیگر کلاهبرداری از طریق پیامک بسیار کم شده؛ در واقع تا آنجایی که ما اطلاع داریم درحال حاضر ۹۰ درصد موارد کلاهبرداری به صورت تلفنی انجام می‌شود.

وی با اشاره به اینکه معمولاً مجرمان کلاهبردار از چند تکنیک و روش استفاده می‌کنند، می‌افزاید: یکی از این روش‌ها استفاده از ترفند ادعای برنده شدن در مسابقاتی مثل مسابقات رادیویی و... است. روش شایع دیگر ارائه خدمت است، مثلاً به مخاطب می‌گویند به او خدمت بیمه شخص ثالث را با نصف قیمت ارائه می‌دهند. کلاهبرداری با این روش‌ها به صورت نقدی است. البته گاهی هم می‌گویند اگر شما هزینه‌ای را بپردازید ما برای شما کالایی مثل تلویزیون و یخچال و.. ارسال می‌کنیم. در این روش‌ها کلاهبرداران معمولاً از روی پروفایل کسانی که به آن‌ها دسترسی دارند مخاطبشان را به صورت اتفاقی انتخاب می‌کنند و با آن‌ها تماس می‌گیرند و برای اینکه به مخاطبشان اطمینان بدهند خطری آنان را تهدید نمی‌کند، خطوط خود را روی برخی از خطوط معتبر نهادها و دستگاه‌ها و... دایورت می‌کنند و بعد به فرد مورد نظر می‌گویند اگر می‌خواهید مطمئن باشید همین الان با شماره‌ام تماس بگیرید آن‌وقت خواهید دید که از نهاد صدا و سیما یا وزارت علوم و... گوشی را برمی‌دارند و مخاطب هم وقتی شماره مورد نظر را می‌گیرد چون از آن طرف شخصی از صدا و سیما و یا دیگر نهادها پاسخ می‌دهد، خیالش راحت می‌شود و تصور می‌کند شماره‌ای که با آن تماس گرفته‌اند از صدا و سیما یا فلان نهاد بوده است.

البته به‌تازگی شاهد یک روش جدیدی هم بوده‌ایم و آن، سوءاستفاده کلاهبرداران از شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه تلگرام است. به این ترتیب که در سیستم تلگرام این امکان که یک فرد روی یک گوشی خود چند اکانت تلگرام داشته باشد، وجود دارد. بنابراین شماره فرد را روی گوشی خودش رجیستر می‌کند و بعد برای تعداد زیادی از آشنایان و دوستان فرد پیام ارسال می‌کند که مثلاً این شماره کارت من است و به من مقداری پول قرض بدهید.

به هرحال طبق گزارش‌هایی که داریم کلاهبرداری پیامکی بسیار محدود و نزدیک به صفر شده، اما متأسفانه سوءاستفاده‌های تلفنی همچنان وجود دارد. البته اگر مردم فقط و فقط یک جمله را به خاطر بسپارند که کسی برای پرداخت جایزه و یا هدیه با آن‌ها تماس نمی‌گیرد، چون احراز هویت حتماً باید به صورت حضوری انجام گیرد، این روش کلاهبرداری برای همیشه برچیده می‌شود. اما مردم سادگی می‌کنند و این کار را انجام نمی‌دهند.

استفاده از سامانه پیامکی

وی سپس به موضوع سامانه پیامکی اشاره می‌کند و می‌گوید: اصولاً کسانی که می‌خواهند سوءاستفاده کنند این کار را از طریق سامانه یا پنل پیامکی ثبت شده، انجام نمی‌دهند؛ دلیلش هم این است که وقتی کسی می‌خواهد سامانه پیامکی بگیرد شماره تلفن و تمام مشخصاتش، حتی نشانی خانه و محل کارش در سیستم، ثبت و در صورت نیاز ارائه می‌شود. شماره پنل‌ها قابل شناسایی است. بنابراین به طور معمول متخلفان از طریق شماره تلفن‌هایی که متعلق به خودشان نیست و مجهول هستند برای ارسال پیامک‌ها و کلاهبرداری استفاده می‌کنند. به هرحال از سیستم‌های پنلی نشاندار امکان ارسال پیامک به منظور کلاهبرداری وجود ندارد و اگر کسی چنین کند بلافاصله شناسایی و بازداشت می‌شود.

زارعیان در پاسخ به این پرسش که آیا شخص می‌تواند بدون استفاده از پنل پیامکی از یک سیم‌کارت پیامک حجمی ارسال کند، می‌گوید: ممکن است در سیم‌کارتی مسروقه، شماره تلفن افراد زیادی ذخیره شده باشد و برای آن‌ها پیامک ارسال کند؛ البته الان سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای ارسال پیامک، سقف مشخصی را تعیین کرده است، به طوری که اگر از یک شماره تلفن تعداد زیادی پیامک ارسال شود به عنوان پیامک انبوه تلقی کرده و آن را مسدود می‌کند.

مردم چه کنند؟

وی با اشاره به اینکه سالانه میلیون‌ها پیامک به منظور اطلاع‌رسانی به مردم ارسال می‌شود تا در دام افراد کلاهبردار نیفتند، می‌گوید: در حال حاضر مردم تنها از طریق پلیس فتا می‌توانند کلاهبرداری پیامکی یا تلفنی و... را پیگیری کنند.خوشبختانه این پلیس بخش عمده‌ای از کلاهبرداران تلفنی و پیامکی را شناسایی و دستگیر می‌کند.

وی در خاتمه می‌افزاید: فناوری‌های نوین پیچیدگی‌ها و سادگی‌های خاص خود را دارند. سادگی فناوری‌های نوین این است که همه افراد می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند و پیچیدگی آن‌ها هم این است که افراد حرفه‌ای می‌توانند از آن‌ها استفاده‌های دیگری ببرند، بنابراین مردم باید مراقب باشند به پیامی که نمی‌شناسند پاسخ ندهند و مراجعات بی دلیلی به گوشی‌های خود نداشته باشند. وقتی برایشان پیام‌هایی به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی می‌آید تا شناخت کافی از آن پیدا نکردند، به هیچ عنوان آن‌ها را تأیید نکنند چون به هرحال هکرها و کلاهبرداران حرفه‌ای می‌توانند از هر فرصتی برای کلاهبرداری استفاده کنند.

انتهای پیام/