قدس آنلاین- احمد فیاض، از سال ۱۹۸۰؛ سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد سالانه روز ۲۷ سپتامبر(ششم مهر) را به عنوان روز جهانی گردشگری جشن گرفته، و این روز به عنوان روز جهانی گردشگری به ثبت رسیده است. از جمله اهداف ثبت جهانی این روز می توان به بالا بردن سطح آگاهی همگانی در مورد نقش گردشگری در جامعه جهانی و نشان دادن چگونگی تاثیر گردشگری بر ارزش‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در سراسر جهان اشاره کرد.

در عین حال علیرغم نیاز مبرم جامعه معلولان و حق اولیه شان در بهره مندی از مواهب گردشگری اما متاسفانه موانع بیشماری پیش روی آنان در جهت دسترسی سهل و آسان به اماکن گردشگری و میراث فرهنگی وجود دارد و به همین دلیل اغلب این عزیزان سهم ناچیزی از گردشگری را بخود اختصاص داده اند. شاید بطور خلاصه گفت که سهم معلولان از گردشگری تنها چرخش ویلچرها در فضای آسایشگاهی و اقامتگاهی مانند منازل مسکونی است و دیگر هیچ!.

مسوول روابط عمومی آسایشگاه فیاض بخش مشهد در همین ارتباط در گفتگو با خبرنگار ما اظهار کرد: همین سال گذشته به مناسبت روز جهانی گردشگری تصمیم گرفته شد تا اردوی یک روزه ای به منظور بازدید از اماکن گردشگری و تاریخی و میراث فرهنگی داشته باشیم و شوق و ذوق توان یابان وصف ناشدنی بود اما پس از رسیدن به این اماکن از این اردو پشیمان شدیم.

سیده حشمت رضوی خاطرنشان کرد: به عنوان مثال آرامگاه فردوسی یکی از جاذبه های مشهور نه تنها ایران بلکه دنیاست اما رفتن کنار مقبره این شاعر نامی و بازدید از موزه هیچ رمپ یا بالابری برای بهره مندی معلولان درنظر گرفته نشده، که حقیقتا جای تعجب دارد. بطور طبیعی کسانیکه که ویلچرسوار هستند، توانایی ورود به طبقه زیرین آرمگاه فردوسی را نداشتند و به سختی بخشی از معلولان غیر ویلچرنشین را با همیاری شهروندان توانستیم به کنار مقبره هدایت نماییم که حال برخی از این توان خواهان بهم خورد.

وی افزود: لاجرم تنها به گشت و گذاری در محوطه باغ فردوسی بسنده شد. البته تردد در همان فضای باز آرمگاه فردوسی نیز به دشواری صورت گرفت چرا که با سنگ فرش هایی مفروش شده که حرکت ویلچر را با مشکل روبرو می کند. به عبارتی یک رمپ اختصاصی ویژه معلولان که از سطح روانی برخوردار باشد در این مکان تاریخی پیش بینی نشده است.

نبوی تصریح کرد: در ادامه تصمیم گرفته شد تا از باغ مینیاتوری که جدیدالتاسیس است بازدید داشته باشیم. از دیدن رمپ ها خوشحال شدیم و تصور بر این بود که وارد یک فضای استاندارد برای بهره مندی از معلولان شده، اما باز هم با همان سنگ فرش های صعب العبور روبرو شدیم که مانع تردد ویلچرها می شد. خلاصه آنکه روز جهانی گردشگری بدون بهره مندی از مواهب گردشگری به آسایشگاه مراجعت نمودیم.

وی با اشاره به بحث دسترس پذیر کردن و مناسب سازی شدن اماکن عمومی برای معلولان افزود: یکی دو ماه دیگر روز جهانی معلولان است و مسئولان و مدیران بهتر است در گزارش کار خود اقدامات اساسی و بهینه سازی محیط شهری برای تردد سهل و آسان معلولان را ارائه نمایند و نوید بخش باشند. شعار برای معلولان گردشگری نمی شود.

عضو شبکه ملی تشکل‌های غیردولتی معلولان جسمی_حرکتی کشور نیز در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به تجربیات تلخ خود  اظهار کرد: سال گذشته به اتفاق جمعی عازم آسبادهای نشتیفان خواف شدم. متاسفانه علیرغم رمپ های موجود بخاطر شن و ماسه های فراوان بکارگرفته شده، در عمل امکان تردد ویلچر فراهم نشد. تصور نمایید ۳۰۰ کیلومتر راه برای بازدید و گردشگری حرکت نماییم اما در انتها دست از پا درازتر مراجعت نماییم.

نسا خوش نیت افزود: این در حالی است که طبق قانون جامع حمایت از معلولان مصوب مجلس شورای اسلامی و ابلاغ ریاست جمهوری در فصل دو ماده دو به صراحت آمده است که کلیه وزارتخانه ها، سازمان ها، موسسات و شرکت های دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی  و... موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان ها و امکان عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل نمایند که امکان دسترسی و بهره مندی از آنها برای افراد معلولیت همچون سایر افراد فراهم شود.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه هیچ اراده جدی برای رفع موانع گردشگری به نفع معلولان نزد مسئولان و مدیران استان وجود ندارد و صرفا شعار سر می دهند. هنوز شهر مشهد به لحاظ مناسب سازی و دسترس پذیر بودن برای معلولان دچار فقر مطلق است تا چه برسد به اماکن گردشگری و تفریحی و میراث فرهنگی!

ورودی های پارک ملت تنها یک رمپ اختصاص داده شده، در حالیکه برای خودم گاهی پیش آمده که با پارک یک خودرو جلوی همان رمپ مجبور شده با ویلچر تا ورودی دیگر مسافت بیشتری بپیمایم و گاهی حتی از ورود به پارک منصرف شوم. گرچه تقویت فرهنگ عمومی در رعایت حقوق معلولان اهمیت دارد اما نقش پلیس در جهت پارک شهروندان متخلف در محل پارک ویژه معلولان چه می شود؟ یا همین شهروندی که خودروی خود را جلوی رمپ ورودی پارک می کند؛ تکلیفش چیست؟ متاسفانه قوانین بازدارنده و قاطعی وجود ندارد.

خوش نیت تصریح کرد: برای جانمایی یک بالابر در آرمگاه فردوسی شخصا دو سال است با ویلچر دوندگی می کنم اما هیچ اتفاقی نیفتاده است. مگر اختصاص یک بالابر چقدر اعتبار لازم دارد؟ در شان کلان شهری چون مشهد نیست که آرامگاه فردوسی به عنوان دومین جاذبه گردشگری شهر برای معلولان دسترس ناپذیر باشد.

مدیر اقامتگاه بوم گردی ریزه گل رادکان خراسان رضوی به عنوان اولین اقامتگاه مناسب سازی شده معلولان در کشور نیز در همین رابطه به خبرنگار ما گفت: در اغلب کشورها تورهای ویژه گردشگری برای معلولان درنظر گرفته شده اما در ایران متاسفانه چنین تورهایی یا نیست و یا بصورت حداقلی است. علاوه بر آن اقامتگاه های مناسب سازی شده و استاندارد نیز برای معلولان وجود ندارد. باید توجه داشت که صرفا بحث تردد معلولان نیست بلکه معلولان نیازهای ثانویه ای نیز دارند که مستلزم مناسب سازی شدن است. وقتی از مناسب سازی سحن به میان می آید یعنی سرویس دستشویی یک اقامتگاه بایستی برای معلول مناسب سازی شود و سایر نیازهایی که از نگاه و منظر افراد سالم به دور است. به عبارتی مناسب سازی فقط محدود به رینگ گذاری آن هم در بخش های محدود اماکن و مقاصد گردشگری نیست بلکه اصلاح وضعیت سرویس های بهداشتی، میز و صندلی ها، محل خواب مسافران معلول از جمله مواردی است که باید مورد توجه ذینفعان گردشگری قرار گیرد. علاوه بر این مشکلات تردد تا رسیدن به مقصد گردشگری مناسب سازی نیز اهمیت دارد. آیا تمام اقامت گاه های بین راهی برای معلولان مناسب سازی شده است!؟

حمید مولایی که خود چند سال قبل طی سانحه رانندگی دچار معلولیت شده، خاطرنشان کرد: شاید به علت معلول شدن خودم و درک شرایط سخت و دشوار معلولان باعث شد تا اقدام به تاسیس یک اقامتگاه بوم گردی مخصوص معلولان بگیرم. متاسفانه هیچ نگاه حمایتی در این زمینه وجود ندارد و ساخت و تجهیز و مناسب سازی همین اقامتگاه نیز با دشواری های بسیاری مواجه شد که از حوصله بحث خارج است.

این فعال گردشگری معلول افزود: ناگفته نماند که مناسب سازی لزوما به معنای بهره مندی معلولان جامعه نیست بلکه حتی سالمندان و زنان باردار و ... را نیز در بر میگیرد.

معاون میراث‌فرهنگی اداره‌ کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی درباره موانع موجود گردشگری معلولان در استان نیز به خبرنگار ما گفت: بدون تردید خراسن رضوی یکی از مقاصد عمده گردشگری کشور است و اهمیت این استان در بخش گردشگری بر کسی پوشیده نیست. کمیته هایی تحت عنوان مناسب سازی در دستگاه های اجرایی وجود دارد اما باید اعتراف کرد اغلب اماکن گردشگری و تفریحی و میراث فرهنگی برای معلولان مناسب سازی نشده است. البته باید توجه داشت که به ویژه در میراث فرهنگی اغلب اماکن از گذشته طراحی و پیاده سازی شده با معماری های خاص خودشان و آن برهه شاید مباحث نو و جدی مانند دسترس پذیر بودن برای معلولان مطرح نبوده است.

مرجان اکبری خاطرنشان کرد: البته حالا ضرورت بروز شدن این مکان های گردشگری به نفع معلولان  و چرخه تنعم توان خواهان، روشن است و این مستلزم نگاه ویژه و تخصصی است. در برخی از اماکن تاریخی و میراث فرهنگی مانند خانه ملک امکان مناسب سازی شدن به لحاظ موارد تخصصی وجود ندارد. جدای از آن امکانات سخت افزاری و نرم افزاری می طلبد که یک شبه میسر نیست و زمان بر است.

وی افزود: البته در پناه مطالبات انجمن های معلولان و سمن ها و تشکل های توان خواهان اقدامات خوبی نیز صورت گرفته، و مانند آرمگاه خیام کاملا مناسب سازی شده است.

اکبری در پاسخ به عدم مناسب سازی شدن آرامگاه فردوسی بیان کرد: کلیت آن تصویب شده و بر عهده شهرداری گذاشته شده است. بحث بر سر محل جانمایی بالابر یا آسانسور مختص معلولان است و امیدواریم بزودی این اتفاق به نفع معلولان بیفتد.

انتهای پیام/