قدس آنلاین؛  روز جهانی سالمندان امسال در کشور در حالی گرامی داشته خواهد شد که امسال قرار است برای پاسداشت این روز هفته ملی سالمندان با شعار «کرونا؛ فرصتی برای تغییر نگاه به سالمندان» از ۷ تا ۱۳ مهرماه برگزار شود.

به همین انگیزه  با «حسام الدین علامه»، رییس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در رابطه با هفته ملی سالمندان و شعار این هفته "کرونا؛ فرصتی برای تغییر نگاه به سالمندان" گفت‌وگویی ترتیب داده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

هفته ملی سالمندان از هفتم تا ۱۳ مهرماه برگزار می‌شود

رییس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در رابطه با روز جهانی سالمند و برنامه های گرامی داشت این روز گفت: با توجه به اینکه روز یکم اکتبر هر سال در تقویم بین المللی به عنوان روز جهانی سالمند نام گذاری شده است، هفته ملی سالمندان از سه روز قبل از این تاریخ یعنی از هفتم تا ۱۳ مهرماه با هدف طرح مشکلات و چالش‌های حوزه سالمندی در جامعه، برگزار می‌شود.

علامه افزود: با توجه به شرایط بیماری کرونا در کشور، برنامه‌های هفته سالمندان به صورت غیر حضوری و با استفاده از فضای مجازی، اجرا خواهد شد.

وی با اشاره به  ابلاغ متن سند ملی سالمندان کشور به دستگاه‌های اجرایی گفت: سال ۱۳۸۳ هیئت وزیران آیین‌نامه‌ای را مصوب کرد که با حضور ۱۲ وزارت خانه و ۶ دستگاه دیگر شورای عالی سالمندان کشور تشکیل جلسه بدهد در این شورا قرار بر این شد که یک سند ملی سالمندان برای انسجام بخشی به برنامه های سالمندی که دستگاه‌های مختلف دارند.در سال ۱۳۸۹ سندی را سازمان بهزیستی آماده کرد و چند سال بعد وزارت بهداشت و معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون و در ادامه سازمان برنامه و بودجه هر یک سندی را در این رابطه آماده کردند .

علامه ادامه داد: این تعدد برنامه‌ها با توجه به اینکه ما یک ساختار وزارت خانه‌ای و اداری خاص برای موضوع سالمندی نداشتیم موجبات تشتت آرا را فراهم کرد از این رو یک کارگروه تلفیقی با محوریت سازمان برنامه و بودجه شکل گرفت که سندی که مورد وثوق همه دستگاه ها بود در ۳۱ شهریور ۱۳۹۹ توسط معاون رئیس جمهور و رئیس سارمان برنامه و بودجه همچنین رئیس شورای ملی سالمندان که وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی است امضا و به دستگاه های کشور ابلاغ شد که از این به بعد این سند مبنای سیاست گذاری و برنامه ریزی کلان و فعالیت‌های دستگاه های اجرایی در حوزه سالمندی خواهد بود. این سند ۶ هدف ۱۰ راهبرد و ۱۳۳ سیاست اجرایی دارد و یک پیوست اجرایی دارد که بحث الزامات سند و نظام پایش و ارزش یابی ان را تاکید می‌کند که باید در آینده آماده شود و بنا است تا آخر مهر ماه برای نخستین بار دستگاه‌ها یک برنامه منسجم سالمندی ارائه دهند تا سال ۱۴۰۰ اولین برنامه مبتنی بر سند ملی را در حوزه سالمندی را داشته باشیم.

ابلاغ سند ملی سالمندان چه اقدامات عملی برای سالمندان خواهد داشت؟

وی در پاسخ به این پرسش که سند ملی سالمندان چه اقدامات عملی برای سالمندان در پی خواهد داشت، تصریح کرد: به هر حال ما در سازمان های منسجمی هم که داریم وقتی یک سندی ابلاغ می شود به مشکلاتی مثل بحث بودجه یا عدم یک برنامه هدفمند برای نیل به آن دچار می شود؛ در مورد سالمندی علاوه بر اینکه تخصیص یافتن بودجه و نگارش یک برنامه هدفمند  و تاثیرگذار می‌تواند مهم باشد علاوه بر این دو اینکه ما یک ساختار اجرایی منسجم نداریم و اساسا سالمندی یک امر فرادستگاهی و موضوع میان رشته ای هست کار سخت می شود. در این سند برای هر راهبرد یک دستگاه اصلی و سایر دستگاه های همکار مشخص شده است و فکر میکنم رسانه های در طی یک سال اینده باید مطالبه گری کنند تا سال اینده گزارشی باید داشته باشیم که این سند چه مقدار تحقق یافته و اجرایی شده است و گزارش از دستگاه‌ها خواسته شود که در این زمنیه چه اقداماتی انجام داده اند.

به گفته علامه دبیرخانه شورای ملی سالمندان یک مجموعه بسیار کوچک هماهنگ  کننده برای سیاست گذاری امر سالمندی است. بازوهای اجرایی کاملاً نگاه بخشی دارند و باید نمایندگان مرتبط شان را در شورای ملی سالمندان که در سند مشخص شده باید بیایند و وظابف جدی را برعهده بگیرند. سازمان بهزیستی در مجموع حدود ۳۰۰ هزار نفر کمیته امداد ۱ میلیون ۷۰۰ هزار نفر و صندوق های بازنشستگی ۳ میلیون و  ۲۰۰ هزار نفر را تحت پوشش دارند و هرکدام از این دستگاه ها از یک زاویه محدود به افراد تحت پوشش خود نگاه می‌کنند؛ این در حالی است که سالمندان نیازهای متنوعی دارند و این مسیر حضور همه دستگاه‌های دولتی و خصوصی مثل خیریه‌ها و سمن‌ها را برای مشارکت می‌طلبد.

وی ادامه داد: جمعیت سالمندی کشور طی ۴۳ سال اخیر از ۵ درصد به ۱۰ درصد افزایش پیدا کرده است و تا سال ۱۴۲۱ این جمعیت به ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت و با توجه به نیازهای خاصی که سن سالمندی دارد بازاریابی های اجتماعی که بخش خصوصی و تعاونی را می‌طلبد که به این حوزه ورود و نیازمندی‌های سالمندان را شناسایی کنند.

رییس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در ادامه با مهم خواندن بحث خدمات داوطلبانه و خیریه به گروه‌های آسیب پذیر به ویژه سالمندان تأکید کرد: خدمات داوطلبانه باید از دوران مهدکودک آغاز شود و پیوند بین نسلی برقرار شود ؛ بین مهدکودک و مهد سالمندی ارتباط برقرار شود و در متون درسی احترام و تکریم منزلت سالمندان باید گنجانده شود. خدمات داوطلبانه در دوران دبیرستان سربازی و دانشگاه برای پذیرش شغل و دانشگاه یک جزو ضروری محسوب می‌شود. بنابراین باید از تمام ظرفیت ها از جمله سمن ها بنیادها و خیره ها برای خدمت رسانی به سالمندان استفاده شود. واقعیت این است که الان کمتر از  ۳. درصد از سالمندان کشورمان در مراکز اقامتی حضور دارند و بیش از ۹۹ درصد در خانواده و اجتماع زندگی می‌کنند لازم است که مراکز روزانه که به نوعی مهدهای سالمندی است گسترش دهیم؛ تا سالمندان بتوانند مشارکت و فعالیت اجتماعی داشته باشند برخی غربال گری ها را مخصوصا در حوزه‌های شناختی می‌توان در این مراکز انجام داد و از افسردگی و انزوای گروه‌های سالمندی جلوگیری کرد.

علامه با اشاره به خانواده محور بودن سالمندی کشورمان افزود:  آمار تجرد قطعی سالمندان الان ۸۰ هزار نفر است در حالی که ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تجرد قطعی در سن بالای ۳۵ سالگی داریم که اگر برآورد یک میلیون نفر سالمند دچار تجرد قطعی را در نظر بگیریم و روند افزایشی طلاق را به آن اضافه کنیم در ۲۰ سال آینده آمار سالمندان تنها به شدت افزایش پیدا می‌کند. بنابراین لازم است که از الان زیرساخت‌های مواجهه با جمعیت ۲۰ درصدی دو دهه آینده را فراهم کنیم و می طلبد که بحث سالمندی باید از یک دغدغه اخلاقی و مسئولیت پذیری اجتماعی به سمت یک مسئولیت پذیری حقوقی و الزام قانونی برود تا دستگاه‌ها مبتنی بر یک سند پاسخگو باشند. امسال طرحی را در دست مطالعه داریم تحت عنوان توسعه محله محور برای سالمندان که می‌توانند به ایجاد کسب و کار در حوزه سالمندی کمک می‌کند.

کرونا شرایط بحرانی ۲۰ سال آینده را پیش روی ما قرار داد

وی در رابطه با شعار این هفته که "کرونا؛ فرصتی برای تغییر نگاه به سالمندان" است، تصریح کرد: این شعار بومی شده شعار اعلامی سازمان جهانی بهداشت و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد است؛ در هنگام بلایا و بحران‌ها از جمله همه گیری‌ها گروه سالمند یکی از گروه‌های آسیب پذیر است که مورد هدف این آسیب‌ها واقع می‌شود. این بیماری باعث شده است تا سالمندان بیشتر در خانه بمانند و بر اساس توصیه‌های بهداشتی از حضور در اجتماعات و محیط عمومی اجتناب کنند.

علامه تاکید کرد: در این شرایط باید ببینیم ظرفیت‌های خدمات رسانی ما به این قشر فراهم هست یا نه. به عبارتی آنچه را قرار بود در دو دهه آینده در کشور ما اتفاق بیفتد، کرونا امروز پیش روی ما قرار داده است تا به این پرسش ها پاسخ دهیم که آیا ما سالمندان نیازمند را به خوبی می‌شناسیم؟ نیازهای سالمندان را به صورت طبقه بندی شده در اختیار داریم؟ آیا سامانه جامع بانکی اطلاعات سالمندی در آن وجود داشته باشد و به گروه‌های هدف بتواند سرویس دهد موجود است؟ آیا خدمت در منزل و سرویس های مبتنی بر مکان با توجه به رشد تکنولوژی توسعه یافته است؟ آیا لوایح امنیتی برای افرادی که بیایند در منزل به سالمند خدمات دهند فراهم آمده است؟ آیا رسانه‌های ما متناسب با قدرت شناختی گروه سالمندی ما مناسب سازی شده اند؟ ما خیلی کارهای انجام نشده در دستگاه های اجرایی داریم که امروز ظهور کرونا که ما را در شرایط بحرانی قرار داده که ۲۰ سال بعد قرار بوده با آن مواجه شویم .

هشدارها برای رعایت مسائل بهداشتی باعث القای ترس و ناامیدی در جامعه سالمند نشود

به گفته علامه طبق آماری که سخنگوی وزارت بهداشت ارائه کرده است بیش از ۵۰ درصد از موارد ابتلا به کرونا و ۷۰ درصد موارد فوتی مربوط به گروه سالمندی است؛ واقعیت این است که بسیاری از سالمندان مبتلا می شوند اما قریب به اتفاق آنها (بیش از ۸۰ درصد) مشکلی برایشان ایجاد نمی شود. بنابراین اولا نباید هشداری که برای رعایت مسائل بهداشتی ایجاد می‌شود از حد طبیعی خود عبور کند و باعث القای ترس و ناامیدی در جامعه سالمند شود .

رییس دبیرخانه شورای ملی سالمندان همچنین به توصیه های ستاد کرونا و سازمان بهداشت جهانی در مراقبت از سالمندان در برابر شیوع ویروس کرونا و منع تردد آنان در فضاهای پرازدحام اشاره کرد و گفت: با توجه به لزوم خارج نشدن سالمندان از منزل، به خدمات و سرویس‌های مبتنی بر تلفن و فضای مجازی نیازمندیم که متأسفانه بسترهای لازم برای استفاده اکثر سالمندان از این امکانات وجود ندارد؛ یکی از موارد مهم در شرایط کرونایی افزایش ارتباطات مجازی و در حقیقت تصویری  سالمندان است که ما به دلیل ضعفی که در این زمینه دیدیم یک پویش احوال پرسی از سالمندان را در این هفته ایجاد کردیم و بدون اینکه تماس فیزیکی نزدیک وجود داشته باشد همه ما به سالمندان سر بزنند و از طریق مجازی با آنها ارتباط بگیرند تا مشکلی از بابت انزوا متوجه قشر سالمند کشور نشود.

وی در پایان سالمندان کشور را توصیه به رعایت پروتکل‌ها و نکات بهداشتی اعلام شده از سوی وزارت بهداشت کرد و گفت: سالمندان سعی کنند در زمان‌های خلوت روز برای مراجعات حضوری استفاده کنند؛ مصرف انواع سبزی و میوه تازه می‌تواند مفید باشد؛ رعایت بهداشت دهان و دندان و شست و شوی مجاری تنفسی در طول روز نیز می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به کرونا مفید و مؤثر باشد.

انتهای پیام/