وجود حرم مطهر امام رضا(ع) به عنوان کانون توجه عموم مردم و حضور چهره‌های مبارز همچون آیت‌الله سیدعلی خامنه ای، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالکریم‌هاشمی‌نژاد، حجت‌الاسلام والمسلمین عباس واعظ طبسی و... مرکزیت و توجه خاصی به این شهر در بین مردم مبارز ایران در آن سال به وجود آورده بود. هر چند که در بین وقایع و حوادث مربوط به شهر مقدس مشهد روزهای نهم و دهم دی سال۱۳۵۷ از اهمیت خاصی برخوردار است؛ اما نباید از وقایع و حوادث هفته اول دی ماه ۱۳۵۷ در این شهر غفلت شود.
آنچه در ادامه می‌خوانید بخشی از توضیحات «فاطمه خندان» کارشناس واحد مطالعات انقلاب اسلامی مشهد در اداره امور اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در این باره است. وی کارشناس ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی است.
خشم مردم مشهد از حمله رژیم به بیمارستان امام رضا(ع)
حمله به بیمارستان امام رضا(ع) در هفته آخر آذر ماه موج جدیدی از اعتراض‌ها را در مشهد ایجاد کرد. همبستگی اقشار مختلف مردم با پزشکان متحصن در بیمارستان امام رضا(ع) برگی زرین از انقلاب به رهبری روحانیت مبارز، پزشکان، دانشگاهیان، فرهنگیان، کارمندان و کارگران و بازار مشهد را رقم زد که در اسناد مکتوب و تصویری مدیریت امور اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به جا مانده است.
حضور هر روزه اقشار مختلف مردم در محل تحصن، سخنرانی، تظاهرات از محل بیمارستان امام رضا(ع) تا حرم مطهر رضوی و برعکس روحی تازه در انقلاب مشهد دمید. صف‌های طولانی مردم در مقابل مراکز توزیع نفت در این روزها که کمبود نفت نیز بود، فرصتی را برای همراهی بیشتر مردم ایجاد می‌کرد. با توجه به بازتاب داخلی و خارجی حمله مأموران و اجیرشدگان به بیمارستان امام رضا(ع) حضور نیروهای نظامی در شهر کمرنگ شده بود. بازار مشهد همچنان نیمه‌تعطیل و تکبیرهای شبانگاهی به صورت برنامه شبانه مردم مشهد درآمده بود.
جمعه، اول دی ماه ۱۳۵۷
در روز جمعه، اول دی ماه ۱۳۵۷ گروهی به منزل آیت‌الله شیرازی رفته و از آنجا عازم بیمارستان می‌شوند. جنازه یکی از شهدا از محل بیمارستان تا بهشت رضا(ع) تشییع می‌شود. بخش‌های سوانح و جراحی مملو از بازدیدکنندگانی است که به سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای گوش دادند.
در تظاهرات دوم دی ماه، نیروهای شهربانی به روی راهپیمایان آتش گشوده و تعدادی را به شهادت رساندند که توسط مردم به سمت بیمارستان تشییع شدند.
این امر به اعتصاب وکیلان و کارمندان دادگستری در اعتراض به تیراندازی به سمت مردم و کشتارهای روز اول دی ماه انجامید. این اعتصاب از چهارم دی ماه با صدور قطعنامه از سوی وکلا و طرح دادخواست علیه عاملان این جنایت‌ها آغاز و تا چند روز ادامه داشت.
فروش قبض کمک به کارکنان شرکت نفت
از نکات جالب توجه در اتفاق‌ها و تظاهرات هفته ابتدایی دی ماه، فروش قبض‌های کمک به کارکنان شرکت نفت بود. پس از بیانیه امام خمینی(ره) در ضرورت حمایت از اعتصاب کارکنان شرکت نفت و سخنرانی آیت‌الله خامنه‌ای در مورد امکان پرداخت وجوهی برای اعتصاب‌کنندگان شرکت نفت، فروش قبض کمک به کارکنان شرکت نفت از ۵ دی آغاز شد.
همچنین در این روز، خبر شورش زندانیان سیاسی و آتش‌سوزی در زندان مشهد در بین تظاهرات‌کنندگان شایع شد و به دنبال آن جمعی از مردم و بازاریان با حمل پلاکاردهایی با شعار درخواست آزادی زندانیان سیاسی در مقابل زندان مشهد تجمع کردند.
اعلان پایان تحصن توسط آیت‌الله خامنه‌ای
پنجم دی ماه مشهد شاهد تظاهرات اقشار مختلف به مناسبت حمله و تیراندازی به مردم در روز دوم دی بود که انبوه جمعیت از تظاهرات روز عاشورا هم بیشتر بود. مردم از منزل آیت‌الله شیرازی به سمت فلکه حضرت، فلکه ضد (۱۵ خرداد فعلی) و سپس به سمت عدل خمینی رفته، مقابل شهربانی روبه‌روی سربازان اسلحه به دست ایستادند و شعار دادند. این در حالی بود که خبرنگاران خارجی نیز از آن‌ها فیلم‌برداری می‌کردند.
جمعیت تظاهرات‌کننده پس از عبور از چهارراه لشکر به سمت خیابان بهار و بیمارستان امام رضا(ع) رفتند و با استماع سخنرانی، تظاهرات در ساعت دو ونیم بعد از ظهر تمام شد.
با توجه به طولانی شدن تحصن پزشکان و کارمندان دانشگاه علوم پزشکی و نیاز مردم به اقدام‌های پزشکی در درمانگاه‌ها و مراکز درمان، بیوت آیت‌الله شیرازی و آیت‌الله قمی و نیز هسته رهبری روحانیت مبارز و متحصنین برای رفع اختلال در کار درمان تصمیم به پایان تحصن گرفتند.
این گونه آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی پایان تظاهرات، با قرائت قطعنامه پایان تحصن را اعلام کردند.
نظر شما