قدس آنلاین؛ کاهشی شدن شاخص بورس طی ماه‌های اخیر در حالی رخ می‌دهد که سناریوی غالب در رابطه با دلیل افت دماسنج سهام کاهشی شدن نرخ ارز ناشی از بازگشت احتمالی ایالات متحده به برجام و رفع تحریم ها است. فارغ از بحث اعتراضاتی که سهام داران خرد به وضعیت کنونی بورس دارند یک پرسش مهم ذهن سرمایه گذران را به خود مشغول کرده است و آنهم اینکه ایا کاهشی شدن نرخ ارز که مقصر اصلی افت شاخص بورس قلمداد می شود بر سایر بازارهای موازی تأثیر مشابهی خواهد داشت؟

درواقع نکته ای که در این رابطه مطرح می شود این است که شاید اگر سهام داران خرد تأثیر کاهشی شدن نرخ ارز را بر کالاهای مصرفی لمس کنند تا حدی بتوانند وضعیت کنونی بازار سرمایه را تحمل کنند؛ مسئله ای که دست کم تا امروز اتفاق نیفتاده است.

چنانکه  آخرین آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران نیز حکایت از آن دارد که اغلب کالاهای مصرفی خانوار با رشد تورم بالایی مواجه‌ هستند؛ این آمار نشان می‌دهد از ۵۳ قلم خوراکی منتخب و پرمصرف، ۳۸ قلم درصد تغییر سالانه بالاتر از نرخ تورم نقطه‌ای کشور یعنی ۴۶ درصد را تجربه کرده‌اند؛ درواقع در شرایطی که ریزش قیمت‌ها در بازارهای سرمایه‌گذاری، پس‌اندازهای مالی خانوارها در قالب سهام، طلا، سکه، ارز، مسکن و خودرو را کاهش داده، هزینه‌های روزمره خانوارها افزایش یافته است.

بانک مرکزی رژیم ارزی خود را بر مبنای نظام ارزی مدیریت شده قرار دهد

«آلبرت بغزیان» استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفت و گو با قدس آنلاین در این رابطه گفت: وقتی نرخ ارز افزایش پیدا می‌کند همه چیز لحظه به لحظه افزایشی می شود، اما وقتی نرخ ارز رو به کاهش می‌گذارد معمولا به تصور اینکه این کاهش موقتی خواهد بود و این روند صرفاً یک بازی است که برخی ارز مدنظر خود را جمع آوری کنند و مجددا نرخ ارز افزایشی خواهد شد؛ دقیقا مشابه آنچه در بورس شاهد آن هستیم که عده ای افت شاخص را موقتی و ناشی از یک سناریوی از پیش تعیین شده می‌دانند که برای جمع آوری سهام در قیمت‌های نازل از سوی برخی طراحی شده است.

وی افزود: این زمانی است که بانک مرکزی رژیم ارزی خود را بر مبنای نظام ارزی مدیریت شده قرار دهد و نرخ ارز را در یک محدوده نگه دارد و در صورت افزایش و کاهش احتمالی با ورود خود نرخ را در همان محدوده حفظ خواهد کرد؛ بنابراین تکلیف فعال اقتصادی، تولیدکننده سهام دار مشخص است؛ اما در شرایط کنونی این سیاست از سوی بانک مرکزی دنبال نمی‌شود یعنی تکلیف هیچ کس در اقتصاد کشور مشخص نیست؛ کاهش وقتی استمرار نداشته باشد تثبیت نخواهد شد و مجدداً افزایشی خواهد شد.

اگر بانک مرکزی مدیریت نکند کاهشی شدن نرخ ارز موقت و گذرا خواهد بود

بغزیان تاکید کرد: تا زمانی که بانک مرکزی روند نرخ ارز را مدیریت نکند کاهشی شدن نرخ معمولا از سوی فعالان بازار روندی موقت و گذرا تلقی خواهد شد. مدیریت کردن نرخ ارز در همه جای دنیا امری معمول است؛ جالب اینکه رئیس بانک مرکزی مدعی می‌شود که نرخ دقیق ارز را نمی‌داند و بازار باید نرخ ارز را تعیین کند؛ اگر قرار بود بازار نرخ ارز را تعیین کند که ما رشته ای به نام اقتصاد مالی بین الملل نداشتیم؛ رژیم‌های ارزی مختلف وجود دارد و امروز دنیا روی رژیم ارزی مدیریت شده می‌چرخد؛ حالا ما ارز را رها کنیم و بگوییم هرچه بازار تعیین کند؟! تا زمانی که موضع جدید ایالات متحده در قبال برجام مشخص نباشد، تمام سناریوها صرفا گمانه‌زنی خواهد بود.

افزایش هزینه تولید در بخش کالا و مواد غذایی

به گفته بغزیان، هزینه تولید برای تولیدکننده چه در بخش غذا و چه در سایر کالاها افزایش یافته و کاهش تورم ارزی نمی‌تواند به سرعت زمینه را برای کاهش قیمت تمام شده این تولیدات فراهم نماید.

این استاد اقتصاد تاکید کرد: سیاستگذار نباید به این نکته بسنده کند که کاهش قیمت ارز بحران اقتصاد ایران را برطرف می‌کند چرا که حالا با جابه‌جایی تورم از بازار ارز و کالاهای سرمایه‌ای به بازار کالاهای مصرفی و خوراکی، فشار تورمی به مردم به رغم کاهش دامنه رشد تورم، افزایش خواهد یافت.

برخی بازیگران بورس قیمت ها را به نفع خود بالا و پایین می‌کنند

وی در رابطه با آنده بازار سرمایه کشور نیز تصریح کرد: بدون شک بازار سرمایه بازیگر دارد و عده‌ای در این بین قیمت‌ها را بالا و پایین می‌برند و دولت هم در این بین استفاده می‌کند اما همین دولت در زمان ریزش فقط فروخت و هیچ زیانی نکرد؛ ریزش‌ها را آنهایی دادند که به سیستم سفارش‌گذاری و الگوریتم‌ها وصل بودند؛ چگونه می‌شود که با رفتن یک رئیس و آمدن رئیس جدید یکباره بازار سبز می‌شود؟ مگر چه اتفاقی از دیروز تا امروز رخ داده است؟ مشخص است که این روند با برنامه صورت می‌گیرد؛ سفارش های عمده فروشی که شما در لحظات آخر بازار می‌بینید که به راحتی قابل بررسی و کشف هستند کاملاً با برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد تا عده‌ای بتوانند در قیمت‌های کمتر سهام را خریداری کنند.

به گفته بغزیان بدون شک در بلندمدت وضعیت بورس متعادل تر خواهد شد چراکه ارزش واقعی بسیاری از نمادها بیشتر از آن عددی است که امروز روی تابلو می‌بینید.

انتهای یپام/