امروز پای صحبت یکی از واقفان جوانی نشسته‌ایم که معتقد است وقف علمی، ماندگارترین وقف است.
حجت‌الاسلام جواد شکری، متولد ۱۳۶۲ در مشهد است.
او در ابتدا درباره خودش می‌گوید: در دبیرستان آینده‌سازان مشهد تحصیل کردم و در دانشگاه فردوسی در رشته مهندسی مکانیک ۶ترم درس خواندم و پس از آن تغییر رشته دادم. از سال ۸۴ وارد حوزه علمیه مشهد شدم و در حال حاضر هم مشغول به تحصیل در حوزه علمیه هستم.
مهندس سابق و روحانی امروزی درباره اینکه چطور به فکر وقف علمی و یا وقف برای نخبگان افتاده است، می‌گوید: چند سال پیش که مجموعه مدارسی را در قالب مدارس غیرانتفاعی برای حمایت و تربیت نخبگان راه‌اندازی کردیم، من متوجه شدم برخی از نخبه‌ها از لحاظ مالی توان پرداخت هزینه‌های شهریه را ندارند.
خود ما هم برای اداره مدرسه نیاز به دریافت شهریه داشتیم و نمی‌توانستیم در قالب مدارس غیرانتفاعی، هزینه شهریه نخبه‌های نیازمند را تأمین کنیم. برای همین به اداره اوقاف مراجعه کردم تا اگر موقوفه‌ای دارند برای حمایت از نخبگان و علم و فناوری ما را از آن موقوفات بهره‌مند کنند. پاسخ این بود که متأسفانه موقوفات بسیار کمی در این زمینه وجود دارد.
دبیرخانه علم و فناوری در اوقاف
شکری می‌گوید: دبیرخانه علم و فناوری از همان زمان به بعد در اوقاف راه‌اندازی شد تا با فرهنگ‌سازی و ترویج، واقفان را به سمت و سوی این نوع از وقف سوق دهد.
گاهی وقف در حد اطعام نیازمند است، این خوب است اما خیلی ماندگار نیست.
گاهی وقف یک بناست که آن هم شاید ۱۰۰ سال بماند و بعد از بین برود اما اگر وقف در جهت تولید علم باشد، هزاران سال علم پایدار می‌ماند و از این رو ماندگارترین وقف را برای تولید علم می‌دانم.
وقف سهام شرکت اقتصادی
این نیک‌اندیش توضیح می‌دهد: متأسفانه دریافتم رغبت برخی واقفان برای این موضوع کم است. از این رو خودم پیشقدم شدم و فعالیت اقتصادی را در قالب یک شرکت اقتصادی پایه‌گذاری و ۱۰۰درصد سهام این شرکت را نیز وقف کردم.
این وقف به صورت مستقیم در راستای حمایت از علم و فناوری است و حدود دو سال هم از فعالیت شرکت وقفی ما می‌گذرد. شکری میزان درآمد این موقوفه را در دو سال حدود ۹۰۰میلیون تومان اعلام می‌کند و می‌افزاید: ۴۰ درصد این درآمد برای توسعه فعالیت‌های شرکت هزینه شده است تا بتوانیم درآمدهای شرکت را گسترش دهیم و ۶۰ درصد دیگر آن برای حمایت از پروژه‌های علمی و فناوری و نخبگان محروم در نظر گرفته شده است و عمده درآمد صرف مؤسسه‌های آموزشی، تولید علم و حمایت از نخبگان می‌شود.
این واقف در ادامه با اشاره به این نکته که بهتر است وقف به صورت عام در موضوع و در محل باشد، می‌گوید: به نظر من واقف بهتر است وقف را عام بگذارد تا شرعاً محدودیت ایجاد نشود اما می‌تواند بعضی موارد را در اولویت قرار دهد.
مواردی که در این وقف به عنوان اولویت ذکر کرده‌ام؛ حمایت از علم و فناوری، حمایت از پژوهش‌های اسلامی علوم انسانی و حمایت از فناوری‌های مورد نیاز کشور است.
وقف و اشتغال‌زایی ۲۰ نفر
وی در پاسخ به این پرسش که با راه‌اندازی شرکت، برای چند نفر به طور مستقیم اشتغال‌زایی شده است، توضیح می‌دهد: افراد مشغول به کار در دو شعبه ۲۰ نفر هستند که تعدادی در پروژه‌ها کار می‌کنند که نخبگان عرصه فنی هستند و عده‌ای هم در عرصه علوم انسانی مشغول به فعالیت هستند که بیشتر طلبه‌اند.
تعدادی از کارکنان هم هستند که امورات شرکت را انجام می‌دهند و برخی برای شرکت درآمدزایی می‌کنند که اغلب چون در زمینه بازرگانی دارای تجربه بوده به جمع ما اضافه شده‌اند .
شکری تأکید می‌کند: امروز جنگ، جنگ اقتصادی است و موقوفات هم جنبه اقتصادی دارد. بزرگ‌ترین موقوفات در دنیا در بحث علوم انسانی است و این در حالی است که در اروپا و آمریکا به همین سمت گام برداشته می‌شود.
متأسفانه ما در ایران کمی از علوم انسانی غفلت کرده‌ایم و غرب با تسلط بر علوم انسانی بر دنیا مسلط شده است اما بیشترین سرمایه‌گذاری در دانشگاه‌های غربی در بحث موقوفات برای حمایت از علوم انسانی انجام می‌شود. ما هم باید به همین سمت برویم اما با رویکرد اسلامی، علوم انسانی را طراحی کنیم و امیدوارم واقفان به این سمت بروند. وی می‌افزاید: با توجه به همین مسئله ما به دنبال تأسیس مجمع خیرینی هستیم که در قالب وقف و همچنین کمک‌های نقدی غیروقف بتوانیم در راستای حمایت از موضوع علم و فناوری گام بهتری را برداریم.
وقف برای حمایت از نخبگان
او در خصوص نحوه حمایت‌ها بیان می‌دارد: حمایت‌ها در دو بخش تقسیم‌بندی شده است؛ یک بخش برای دانش‌آموزان نخبه‌ای است که توان پرداخت شهریه ندارند و در واقع شهریه‌شان را پرداخت می‌کنیم که تاکنون ۲۰ نخبه را زیر پوشش قرار داده‌ایم و بخش دیگر که عمده حمایت‌هایمان از نخبگانی است که تحصیلشان تمام شده و به مرحله تولید علم رسیده‌اند و در این مرحله نیاز دارند که کسی از آن‌ها حمایت کند و این برای ما در اولویت قرار دارد.
این نیک‌اندیش توضیح می‌دهد: برای مثال تعداد زیادی پروژه متعلق به نخبگان است که کارایی بسیاری برای کشور دارند ولی به خاطر نداشتن حامی مالی آن‌ها نمی‌توانند پروژه‌هایشان را اجرا کنند و از این رو محور دوم را برای حمایت از آن‌ها قرار داده‌ایم که خوشبختانه دو محور در حال اجراست.
وقتی وقف مانع مهاجرت شد
حجت‌الاسلام شکری تأکید می‌کند: برای مثال از محل همین وقف از پروژه تولید یک نوع کاتالیست حمایت کردیم که متأسفانه تاکنون در ایران تولید نمی‌شده و محصول وارداتی و دانش‌بنیان بوده است که با حمایت و اهدای بودجه به چند دانشجو پرکار فوق دکترای مهندسی شیمی آن‌ها توانستند روش تولید این کاتالیست را بدست بیاورند و این در حالی است که دو نفر از اعضای این تیم کسانی بودند که پذیرش از خارج ایران داشتند و در آستانه مهاجرت به خارج از ایران بودند که با این حمایت از مهاجرت منصرف شدند و اکنون در مجموعه ما این پروژه را جلو می‌برند و چند پروژه دیگر را نیز به ما پیشنهاد داده‌اند که امیدواریم با فراهم شدن بودجه بتوانیم از پروژه‌های بعدی آن‌ها نیز حمایت کنیم.
نظر شما