۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ - ۱۰:۴۴
کد خبر: 748986

حکایت کلاف سردرگم « لبنان»

دکتر علیرضا تقوی‌نیا، کارشناس مسائل منطقه

لبنان این روزها شرایط سختی را طی می‌کند و با یک بحران چند بعدی روبه‌رو شده است. فشارهای اقتصادی ایالات متحده و کشورهای غربی و تحریم آن‌ها اقتصاد لبنان را به مرز فروپاشی برده و از طرف دیگر، خلأ سیاسی پس از انفجار بندر بیروت نیز کماکان امتداد یافته و بر دامنه مشکلات افزوده است. در همین حین، ریاض سلامه، رئیس بانک مرکزی لبنان یک میلیارد دلار از دارایی‌های بانک‌های لبنان را به بانک‌های سوئیس و برخی کشورهای اروپایی انتقال داده و حال و در بحبوحه شرایط ناشی از بحران کرونا و سایر مشکلات لبنان، غربی‌ها به بهانه تحریم‌های آمریکا این پول را به بیروت پس نمی‌دهند. در حال حاضر، موجودی بانک مرکزی لبنان حدود ۳ میلیارد دلار است؛ در حالی که این کشور ۱۲۸ میلیارد دلار بدهی دارد. کشورهای غربی این مشکل را عاملی برای امتیازگیری از گروه‌های اکثریت پارلمان مانند ۸ مارس و مقاومت در نظر گرفته‌اند. آن‌ها خواسته‌های خود را بر سعد الحریری، نخست وزیر معرفی شده دیکته کرده و به دنبال آن هستند به بهانه تکنوکراتیزه کردن دولت، وزیران مد نظر خود را که بیشتر مخالف اکثریت پارلمان هستند، تحمیل کنند که البته تا کنون پارلمان و میشل عون، رئیس جمهور با این اقدام مخالفت کرده‌اند. نخستین قاعده دموکراسی این است که اکثریت، تعیین‌کننده باشد. اما سعدالحریری و حامیان غرب‌گرا و مرتجع عرب وی به دنبال خلاف این امر هستند. میثاق وطنی و پس از آن پیمان طائف بر این قاعده بود که نخست‌وزیر باید از اهل سنت باشد. اما وزیران باید توسط اکثریت گروه‌های پارلمانی تعیین شود و قانون اساسی هم این را می‌گوید.مشکل در لبنان ریشه‌ای است. تا زمانی که ساختار طایفه‌ای ادامه داشته باشد و سران طوایف و احزاب  تعیین کننده مناسبات سیاسی باشند، وضعیت به همین منوال پیش خواهد رفت. نظام سیاسی لبنان دموکراسی انجمنی یا پارلمانی است و اگر لبنانی‌ها بخواهند به طور بنیادین این مسئله را حل کنند، باید ساختار سیاسی را تغییر دهند که این امر به معنای از بین رفتن منافع برخی طوایف و سران آن‌هاست. از همین رو، آن‌ها اجازه تغییر و اصلاح نظام را نمی‌دهند. اگر ساختار سیاسی به سمت ریاستی برود و مانند برخی کشورهای دیگر، مردم رئیس جمهور را با رأی مستقیم انتخاب کنند، این مشکل حل می‌شود. اما متأسفانه ساختار طایفه‌ای موجب شده بحران لبنان به صورت ریشه‌ای حل نشود. برخی احزاب و گروه‌های لبنانی هم پیش از اینکه منافع ملی برایشان اهمیت داشته باشد، منافع طایفه‌ای و حزبی اهمیت دارد. از سوی دیگر، نباید نقش دخالت کشورهای خارجی را هم نادیده بگیریم. بیشتر احزاب به کشورهای خارجی وابسته‌اند. ایالات متحده در این میان نقش برجسته‌ای را ایفا و تلاش می‌کند بحران لبنان استمرار یابد. دوروتی شیا، سفیر واشنگتن در بیروت به‌صراحت اعلام کرد ما به دنبال تداوم فشار اقتصادی بر لبنان هستیم تا مردم از حمایت از مقاومت دست بردارند. لبنان دچار یک بحران ترکیبی و راه حل آن هم یک مجموعه ترکیبی از انواع اقدامات است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.