۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۱:۲۹
کد خبر: 754288

طلسم باران و شهرهای تشنه

امیر حاجی زاده فلاح/ کارشناس ارشد سازه‌های آبی

میانگین بارندگی سالانه در جهان ۸۶۰ میلیمتر است، این در حالی است که میانگین بارندگی سالانه در ایران ۲۶۰ میلیمتر است.

قدس آنلاین: با توجه به پیش بینی‌های هواشناسی، سال آبی جدید سالی کم بارش است و همین مسأله باعث می‌شود دوباره با مشکلاتی نظیر کمبود در منابع آب مواجه شویم. این در حالی است که سال گذشته بارش‌های خوبی داشتیم و باید مدیریت منابع آب آنقدر قوی بود که این روزها را پیش بینی کند
بر اساس آمارهای منتشر شده بارش‌های پاییزی امسال در مقایسه با سال قبل کاهش چشمگیری داشته است. در کنار این مسأله افزایش یک تا یک و نیم درجه‌ای هوا نگرانی‌ها از احتمال وقوع خشکسالی و تغییرات اقلیمی را در ایران افزایش داده است.

در سطح جهان ، حدود ۵۰۰ میلیون نفر دچار کمبود آب هستند و این رقم فقط در حال افزایش است. اما حکمرانی مناسب و مدیریت هوشمند آب می‌تواند به جای رقابت منجر به همکاری شود.

از سال ۱۹۶۰ جمعیت شهری چهار برابر شده است و کمی بیش از نیمی از جمعیت فعلی جهان اکنون در شهرها زندگی می کنند. تا سال ۲۰۵۰ ، از هر سه نفر ، دو نفر در شهرها زندگی می‌کنند. در همین زمان پیش بینی می‌شود که نیاز آب شهری ما ۵۰ تا ۸۰ درصد افزایش یابد.

اما حتی امروز نیز حدود ۵۰۰ میلیون نفر دچار کمبود فصلی آب هستند و پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ این رقم به ۱.۹ میلیارد نفر برسد.

شاید تفکیک و تشخیص این مسئله که کمبود بارش‌ها زیر سر خشکسالی بوده یا پای تغییرات اقلیمی در میان است، کار راحتی نباشد و باید به داده‌های بلندمدت تکیه کرد و مبتنی بر آن دریافت که آیا پنجه در پنجه تغییر اقلیم افکنده‌ایم یا در دام نوسانات  آب و هوایی و خشکسالی گرفتار آمده‌ایم.


بنابراین ، چگونه آب مورد نیاز شهرها را تأمین کنیم؟ در واقع فقط دو گزینه اصلی وجود دارد.

در مرحله اول، می‌توانیم با ساخت سدهای جدید ، یا کارخانه‌های آب شیرین کن، میزان عرضه را افزایش دهیم اما این امور هزینه های سنگینی در پی دارد .

گزینه دوم اینکه می‌توانیم با افزایش کارایی مصرف آب و بازیافت و استفاده مجدد از پساب ، تقاضا را کاهش دهیم. این گزینه به طور فزاینده‌ای محبوب است اما آب بازیافت شده در بسیاری از مراکز شهری، به ویژه در کلان شهرها با معضل اساسی روبه‌رو است.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد ۶۹ شهر با جمعیت کل بیش از ۳۸۳ میلیون نفر ، بخشی یا کل آب شرب خود را از مناطق روستایی دریافت می‌کنند و در نتیجه ۱۶ میلیارد متر مکعب در سال از مناطق روستایی به شهرها منتقل می‌شود.

رقابت یا همکاری؟

جمعیت در حال رشد به این معنی است که تولید غذا باید در سراسر جهان ۶۰ درصد و در کشورهای در حال توسعه ۱۰۰ درصد افزایش یابد که با مدیریت اصولی در بحث مدیریت توزیع آب در مناطق پر مصرف قطعاً سبب کاهش درگیری‌ها در بین کشاورزان و باغداران خواهد شد. خصوصاً در سال آبی آینده که پیش بینی شده بارش باران بسیار کم است و مصرف آب به دلیل شیوع کرونا بسیار بالاست، شاید بهتر باشد که مدیران منابع آبی فکری جدی برای مدیریت منابع آب کنند.
کمبود منابع آب سطحی و توزیع نامناسب این منابع در شهرها موجب بهره برداری بیش از حد از منابع آب زیرزمینی و عدم توازن میان تغذیه و برداشت از این منابع گردیده است. شایان ذکر است بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده منابع آب بیشترین سهم را در بروز این ناپایداری داشته است .

راهکار مناسب جهت کنترل آب در مصارف کشاورزی و باغداری

افزایش نرخ استفاده از آبیاری هوشمند بعنوان یک راه حل مورد توجه قرار گرفته است و همچنین می تواند حجم قابل توجهی از آب مصرفی را برای شهرها آزاد کند. حرکتی که بسیاری امیدوارند بتواند رقابت فزاینده آب بین شهرهای تشنه و مناطق روستایی را کاهش دهد.

سیستم آبیاری هوشمند چیست ؟

سیستم آبیاری هوشمند، سیستمی است که به کمک آن می‌توان با برنامه‌هایی از پیش تعیین شده که بطور ثابت یا از طریق کاربر تعریف می‌شوند،گیاهان مختلفی را در هر نوع توپوگرافی زمین متناسب با نوع نیاز آن گیاه آبیاری نماید.

از عوامل تأثیرگذاری که باعث گرایش به بهره گیری از سیستم آبیاری هوشمند در، گلخانه‌ها و در زمینه کشاورزی و یا در خانه هوشمند می‌شود، اولاً صرفه جویی بالای آب در استفاده از این سیستم‌ها و ثانیاً انعطاف پذیری این نوع سیستمها با شرایط گوناگون زمین و منطبق شدن با نوع نیاز گیاه در مصرف آب است.

محاسن سیستم آبیاری هوشمند :

صرفه جویی بهینه و هوشمند در مصرف آب
سیستم در زیر زمین کار گذاشته می شود و نیاز به شلنگ یا هیچ ابزار مزاحمی ندارد.

تنظیم خودکار این سیستم.
استفاده از برنامه‌های مشخص و تایمرهای معین شده.
توجه به میزان رطوبت خاک، تبخیر آب و توجه به نیاز گیاه در هوشمند بودن آبیاری.
تنظیم خودکار با توجه به شرایط منطقه.
توجه به سطح بارش ها و دمای منطقه و زمان بندی دقیق آبیاری.
توجه به نوع خاک منطقه و نیاز آن به تعداد دفعات آبیاری.
تنظیم کنترل آبیاری، کوددهی و … تنها با لمس دکمه های گوشی.

معایب سیستم آبیاری هوشمند :

سیستم آبیاری هوشمند کمی گران است.

هر چه مساحت محل مورد نظر بیشتر باشد، تعداد بیشتری از این سیستم‌ها را باید به کار گرفت البته صرفه جویی در هزینه‌های قبوض آب این عیب سیستم‌های آبیاری هوشمند را از بین می برد.

اگر به منظور آبیاری چمن قصد استفاده از این سیستم ها را دارید، بهتر است قبل از چمن کاری سیستم ها را در زیر زمین کار بگذارید زیرا بعد از آن، قسمت‌های کوچکی از چمن برای حفاری کنده خواهد شد.

راهکارهای علمی مقابله با بحران کم آبی بایستی جدی گرفته  شود

کاهش دسترسی به غذا یک تهدید جدی است، زیرا هزینه تولید مواد غذایی به دلیل کاهش منابع آب تازه بشدت افزایش می یابد.

مطالعات اخیر همچنین نشان داده است با تشدید کم آبی، احتمال تنش بر سر آب افزایش می یابد و هزینه مصرف کالاها نیز بیشتر می‌شود. پس راهکارهای علمی می‌تواند انقلابی در تولید و توسعه فناوریهای مورد بهره برداری برای بهینه سازی و صرفه جویی به وجود بیاورد و بحران کم آبی نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ به همین دلیل تنها زمانی می‌توان از تمامی منابع موجود استفاده بهینه کرد که تمامی این راهکارها از جمله بکارگیری فناوری‌ها، صرفه جویی، سیستم‌های قیمت‌گذاری، مکانیزم‌های تشویقی و فرهنگسازی به صورت یک بسته کامل در راهبرد مقابله با بحران کم آبی دیده شود.

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.