گروه اقتصادی- فرزانه غلامی: برداشت بی رویه همسایگان از میادین نفتی و گازی مشترک ایران نه تنها نمایندگان مجلس، بلکه افکار عمومی را نیز حساس کرده است.

 بر همین اساس مجلس و به طور ویژه کمیسیون انرژی با انتقاد تند از عملکرد وزارت نفت در این خصوص به این وزارتخانه هشدار داد و خواستار بررسی جدی دلایل این کم کاریها شد.ایران در حال حاضر 13 میدان مستقل و 6 میدان مشترک از 35 میدان هیدروکربوری خلیج فارس را که سهم قابل توجهی از منابع است در اختیار دارد، حال آنکه براساس گزارشهای رسمی، کشورهای عربی همسایه همچون امارات، قطر و عراق 9 برابر ایران از این میادین مشترک برداشت می کنند.

 رئیس کمیسیون انرژی مجلس بارها در این زمینه بر سیاستهای وزارت نفت انتقاد کرده است و در تازه ترین اظهارنظرش اذعان داشته کشورهای همسایه با برداشت از میادین مشترک ایران صرف نظر از اینکه وطن و منابع خود را میفروشند، منابع نفتی ایران را هم می فروشند!
در این خصوص با ناصر سودانی نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس به گفتگو نشسته ایم که باهم می خوانیم:

* سالهاست از برداشت بی رویه شرکای ایران از میادین مشترک اخبار نگران کننده ای به گوش می رسد و بتازگی هم گویا این مسأله شدت گرفته، دلیل این کندی عملکرد از سوی وزارت نفت چیست؟
** از آنجا که براساس قانون اساسی، انعقاد قراردادهای مشارکت در تولید مجاز نیست بحث برداشت از میادین مشترک توسط همسایه ها موجودیت پیدا کرده است، مسؤولان وزارت نفت و بویژه دکتر میرکاظمی وزیر سابق هم به توسعه میادین مشترک معتقد بودند، ولی ما در کمیسیون انرژی مجلس بر این باوریم که در کنار توسعه باید به برداشت هم شتاب بخشیم.در هر حال تاکنون ساز و کار برداشت را به درستی توسعه نداده ایم و به همین دلیل با کمال تأسف نسبت به کشورهای همسایه بخصوص اعراب خیلی عقب هستیم و در حال پشت سرگذاشتن خسارتهای غیرقابل جبرانی هستیم.
* آیا بحث برداشت 9 برابری همسایه ها صحت دارد؟
** ارقام مختلفی اعلام می شود، اما گویا رقم 9 برابر به واقعیت نزدیک تر است، البته شخصاً تاکنون به عدد مشخصی نرسیده ام.
* با توجه به حساسیت بالای کمیسیون انرژی مجلس نسبت به این مقوله بویژه در بودجه 90 چه تمهیداتی برای الزام دولت و مشخصاً وزارت نفت در مجلس اندیشیده شد؟
** رئیس کمیسیون انرژی به نمایندگی از اعضای کمیسیون بارها از بی توجهی دولت به توسعه برداشت از میدانهای مشترک در بودجه 90 انتقاد کرد.
دلیل نگرانی ما هم این بود لایحه ای که دولت به مجلس آورده بود تفاوت هایی فاحش با اهداف برنامه پنجم توسعه داشته و نیازها و منافع ملی را تأمین نمی کرد، چون در این لایحه به هیچ وجه بحث توسعه میادین مشترک گازی و نفتی و بخصوص پارس جنوبی دیده نشده بود. خلاصه اینکه دولت براساس ماده 229 قانون برنامه پنجم توسعه موظف است سالانه 10 درصد از ارزش نفت خام میعانات و میعانات گازی را برای برداشت صیانتی از مخازن نفتی موجود و افزایش تولید گاز طبیعی بخصوص با اجرای فازهای پارس جنوبی و دیگر میدانهای مشترک هزینه کند. ما براین اساس دولت را موظف کردیم در بودجه 90 دست کم 85 هزار میلیارد ریال اعتبار را با اولویت دادن به توسعه و بهره برداری از میادین مشترک سرمایه گذاری کند.
* به طور مشخص و شفاف دولت در برنامه پنجم و بودجه 90 باید چه اهدافی را در حوزه میادین مشترک پیگیری کند؟
** مجلس با افزایش اعتبارات وزارت نفت به دنبال سرمایه گذاری بیشتر و همچنین جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی در میادین مشترک نفت و گاز است و برای تحقق این خواسته نیازمند تعامل با دولت است. دولت هم مطابق اهداف برنامه پنجم توسعه آمادگی اش را برای 200 میلیارد دلار سرمایه گذاری طی این برنامه در صنایع بالادستی و پایین دستی اعلام کرده که بخش عمده این فعالیت در میادین مشترک خواهد بود. در بودجه 90 هم مطابق اختیاراتی که مجلس به دولت داده شرایط جذب سرمایه گذاری در این حوزه تسهیل شده است که اجازه انتشار اوراق قرضه در داخل و خارج از این دست اختیارات است.
* آقای سودانی گویا از بین شرکا، گفته می شود قطر بیش از دیگران آن هم در پارس جنوبی یکه تازی می کند آیا چنین است؟
** ما هم این خبر را شنیده ایم و گویا برداشت بی رویه و خارج از اصول از سوی قطر در این حوزه صورت می گیرد که بی گمان این مسأله به اقتصاد ما ضربه زده است. اما امیدواریم با همراهی دولت و مجلس سطح برداشت ایران به نحوی افزایش یابد که حقوق و منافع ملی ما تضییع نشود.
* اما در سالهای گذشته هم مجلس تمهیداتی برای توسعه برداشت از میادین مشترک در بودجه اندیشید که ظاهراً موفق عمل نکرد!
** بله. ما در تبصره 6 بودجه های سنوات قبل برای میادین مشترک یک حساب ویژه باز کردیم و دست وزارت نفت را برای توسعه فعالیت ها بازگذاشتیم و در تأمین اعتبارات کمک شایانی به وزارت نفت کردیم، به طوری که 60 درصد درآمدها را به این امر اختصاص دادیم اکنون هم دوست نداریم بگوییم که وزارت نفت کوتاهی کرده شاید واقعاً بخشی از این کوتاهی به خاطر مسایل دیگر بوده است.