بامداد خراسانی: این روزها هرکجا که سر میگردانی، دستی را میبینی که با یک تلفن همراه در حال شکار لحظهای است. لحظههای تلخ، لحظههای شیرین، باران، برف، یادگاری و... . تلفن همراه به عنوان یکی از مظاهر تکنولوژی توانسته، تأثیری شگرف در زندگی انسان بگذارد، تأثیری که به حیطه هنر هم وارد شده است. رواج عکسهای موبایلی و حضور عکاسان حرفهای در این عرصه با برگزاری نمایشگاه و فعالیت در اینستاگرام این پدیده را بیش از پیش مورد توجه رسانهها قرار داده است. به بهانه نمایشگاه عکسهای موبایلی که شامل 32 عکس از محسن اسماعیلزاده، مصطفی پیوندی، جاوید تفضلی، صادق ذباح و سعید گلی بود و تا سه شنبه در نگارخانه آرتین مشهد ادامه داشت، با دو نفر از آنها همکلام شدهایم که حاصل آن را میخوانید.
عکاس نباید تحت تأثیر فضای حاکم باشد
محسن اسماعیلزاده درباره رواج عکسهای موبایلی معتقد است: من نمیتوانم فرقی میان عکسهای موبایلی و دوربینی قایل بشوم. فقط ابزارها عوض شدهاند. در چند سال اخیر با افزایش چشمگیر دوربینهای دیجیتال عکاسی تا به امروز که موبایلها هم به عنوان یک ابزار وارد شدند، عکاسی در حال توسعه بوده است. اگر بپرسید که ابزار موبایل میتواند به رشد عکاسی کمک کند، جواب این است؛ «بله، صد در صد».
وی میافزاید: موبایلها تا حدی در فتوژورنالیست و عکاسی هنری توانستند وارد شوند و اثرگذار باشند تا جایی که عکاسهای حرفهای مثل آکو سالمی با کنار گذاشتن دوربین عکاسی فقط با موبایل عکاسی میکنند و همچنین مجید سعیدی آخرین پروژه عکاسیاش را در افغانستان با موبایل انجام میدهد.
اسماعیلزاده ادامه میدهد: به نظرم در هر شرایطی اگر همیشه عکاس، خود واقعیاش باشد و واقعاً از آن چیزی که دوست دارد عکاسی کند، میتواند به نگاه شخصی خودش برسد. عکاس نباید تحت تأثیر فضای حاکم باشد. مثلاً این روزها عکاسی سیاه، سفید مد شده است و عدهای تأکید زیادی دارند که فقط و فقط سیاه و سفید عکاسی کنند، در حالی که هیچ دلیل قانع کنندهای برای این موضوع ندارند.
وی درباره ادیت عکسهای موبایلی هم معتقد است: ادیت عکس، بخش جدا نشدنی از عکاسی شده است. عکسهای دوربین حرفهای و یا دوربین موبایل با هم فرقی ندارند. اما نرم افزارهایی که برای ادیت عکسهای موبایلی وجود دارد، مانند اینستاگرام و یا نرمافزار اسنپسید دست عکاس را برای انجام ادیتهای متفاوت باز گذاشته است و وقتی محل ارایه جایی مثل اینستاگرام باشد، هیچ منعی برای این نوع ادیت وجود ندارد اما اگر خروجی برای کارهای مستند و خبری باشد، اصلاً قابل قبول نیست.
او درباره نمایشگاه هم معتقد است: برای ما تجربه جدیدی بود که پشت سر گذاشتیم. عکاسی حرفهای وابسته به ابزار حرفهای نیست و با همین دوربین موبایل هم میشود کارهای برجسته و اثرگذار خلق کرد و در نهایت میتوان گفت که نگاه ما به دوربین موبایل به عنوان یک ابزار عکاسی است.
عکاس موقعیت را به وجود میآورد
جاوید تفضلی، یکی دیگر از عکاسان درباره برگزاری چنین نمایشگاههایی معتقد است: برگزاری چنین نمایشگاههایی کمک چندانی به رشد عکاسی نمیکند. اما قطعاً در رشد سواد بصری عمومی تأثیرگذار است.
وی میافزاید: با دسترسی عموم مردم به امکانات عکاسی، عکاسان حرفهای با مطالعه و ارتباطات بین رشتهای و در تماس بودن با سایر هنرها میتوانند در این حوزه حرف بیشتری برای گفتن داشته باشند.
تفضلی درباره وابستگی عکاسی موبایلی به موقعیت هم چنین میگوید: عکاسی موبایلی اصولاً به دلیل حضور در موقعیتها و لحظههای جذاب پیشبینی نشده شکل گرفت. اما بمرور زمان و با جدیتر شدن آن، الآن میتوان گفت خود عکاس موقعیت را به وجود میآورد و یا در موقعیت قرار میگیرد.
وی درباره ادیت عکسهای موبایلی هم اینگونه میگوید: تفاوت چندانی ندارد. ولی به لحاظ ذات آماتوری بودن این حوزه، دست عکاس برای ادیتهای متفاوت و بعضا اغراق شده بازتر است.