به گزارش قدس آنلاین جمعی از طلاب مدارس علمیه مشهد مقدس امروز طی نامه ای به مدیر جدید شورای مدیریت و برنامه ریزی حوزه علمیه خراسان نکاتی را در باب جایگاه و شان حوزه علمیه خراسان یادآور شدند. همچنین در این نامه پیشنهاداتی برای رشد و بالندگی هرچه بیشتر حوزه علمیه خراسان بر اساس تاکیدات رهبری به حجه الاسلام و المسلمین سید مصباح عاملی ارائه شده است که به شرح ذیل می باشد.  

بسم الله الرحمن الرحیم

مدیر محترم حوزه علمیه خراسان

جناب حجت الاسلام و المسلمین سید مصباح عاملی ^{دامت توفیقاته}

سلام علیکم

حوزه علمیه خراسان از دیرباز مهد علمای ربّانی و مجتهدان مجاهدی ـ از حضرات آیات: شیخ مجتبی قزوینی، میرزا جواد آقا تهرانی و میرزا حسنعلی مروارید ^{رضوان الله علیهم} تا حضرت آیت الله العظمی خامنه‎ای ^{مدظله‎العالی} ـ بوده است، که علاوه بر تعلیم و تربیت شاگردان متعدّد و بهره‎مندی اقشار مختلف مردم از فیض وجودشان، با نقش‎آفرینی فعّال در جریان نهضت امام خمینی ^{قدس سره}، پیش و پس از انقلاب، حوزه خراسان را به یکی از مراکز مؤثّر در تحولات دهه‎های اخیر کشورمان تبدیل کرده‎اند.

اکنون که پس از ارتحال یار صدیق امام و رهبری و مدیر عالی حوزه علمیه خراسان، مرحوم آیت الله واعظ طبسی ^{رحمة الله علیه}، رهبر معظم انقلاب ^{مد ظله العالی} یکی از شاگردان و همراهان با سابقه خویش در دوران مبارزه علیه رژیم ستم‎شاهی را به عنوان مدیر حوزه خراسان منصوب نموده‎اند، بارقه‎های امید، در دل‎ طلاب جوان انقلابی سربرآورده است.  

حوزه علمیه به عنوان «قوام اصلى و ستون مهم انقلاب و نظام مقدس جمهورى اسلامى‏»[1]، امروز بیش از هر زمان دیگری، نیازمند نسخه‎ای برای تحول است؛ نسخه‎ای که در خلال بیانات رهبر فرزانه انقلاب ^{مد ظله العالی} (در دیدار با جمع‎های مختلف حوزوی، از مدیران تا اساتید و طلاب) برای اصلاح و تکمیل و کارآمدی روزافزون حوزه پیچیده شده است.

هر انسان منصفی، با مطالعه و بررسی دغدغه‎های پرتکرار ایشان پیرامون حوزه و روحانیت ـ که در قالب بیش از 1000 صفحه جمع‎آوری شده است ـ درمی‎یابد که از اصول، راهبردها و حتی بسیاری از راهکارهای جزئی درباره اصلاح و کارآمدی حوزه و روحانیت، نکته‎ای نیست، مگر آن‎که در کلام آن رهبر حکیم ارائه شده و حجت را بر همه مدیران و اساتید و طلاب تمام کرده است. ولی متأسفانه باید گفت که بسیاری از آن ارشادات حکیمانه، همچنان در لابه‎لای نوشتارها محبوس مانده و ـ با کمال تأسف ـ از سوی بسیاری، حتی مورد خوانش نیز قرار نگرفته است؛ تا جایی که خود ایشان نیز تلویحاً از این واقعیت تلخ، گلایه کردند.[2] 

اما اکنون که با درایت مقام معظم رهبری ^{مد ظله العالی} ، اولا استقلال حوزه علمیه خراسان حفظ شده، ثانیا «شورای عالی حوزه خراسان» تشکیل شده و ثالثا به دلیل ترکیب کامل و کارآمد (که شامل سه تن از علمای تراز اول مشهد (با سابقه چندین ساله تدریس خارج فقه و اصول، که انقلابی، شاگردپرور، دلسوز، مردمی و محبوب عموم طلاب و اساتید هستند)، نماینده محترم ولی فقیه، تولیت معزّز آستان قدس رضوی و دو تن از شاگردان رهبر معظم انقلاب ^{مد ظله العالی} است) وزانت و جایگاه آن شورا ارتقای چشم‎گیری یافته، به نظر می‎رسد که بهترین زمان ممکن برای مطالبه «تحوّل حوزه» فرا رسیده است؛ تحولی که ضروری و اجتناب‎ناپذیر است‏ و اگر حوزه بخواهد از آن بگريزد، «منزوى خواهد شد؛ اگر نميرد، اگر زنده بماند.»[3]

با عنایت به این مقدمه، ضمن عرض تبریک به حضرتعالی به خاطر کسب اعتماد رهبر معظم انقلاب ^{مد ظله العالی} در تصدی جایگاه حساس مدیریت حوزه علمیه خراسان، پیشنهادهایی را ـ که عمدتاً برگرفته از بیانات مصرّح مقام معظم رهبری ^{مد ظله العالی} است ـ به محضرتان متذکر می‎شویم؛ امید آن‎که در مسیر انجام وظایف خطیرتان، مفید واقع شود:  

1. ابلاغ و اجرای «برنامه تحولی» مبتنی بر «سند چشم‎انداز» و «نظام جامع آموزشی حوزه علمیه خراسان» در کنار رصد، بازخوردگیری مستمر و اعمال تغییرات به‎هنگام
2. تکمیل «نظام جامع آموزشی حوزه علمیه خراسان» با تدوین و اجرای بسته‎های «نظام جامع تربیتی»، «نظام جامع پژوهشی»، «نظام جامع تبلیغی» و «نظام جامع جذب و پذیرش»
3. تأسیس «معاونت تهذیب»
4. تشکیل «مجمع اساتید» و «مجمع نمایندگان طلاب»
5. فعال‎سازی ظرفیت حوزه علمیه خراسان برای «نشر اسلام ناب» و «صدور انقلاب» با استفاده از ظرفیت‎های بی‎نظیر مشهد مقدس و حضور میلیونی مسلمانان از سراسر جهان
6. تعریف و پی‎گیری ساختارمند مناسبات حوزه و نظام
7. توسعه و تقویت «مؤسسات علمی ـ پژوهشی» حوزوی، به ویژه با رویکرد «کاربردی»
8. برنامه‎ریزی برای تجهیز طلاب به ابزار «هنر» و «رسانه»
9. پی‎گیری «نهضت آزاداندیشی» با راه‎اندازی کرسی‎های «نظریه‎پردازی»، «نقد» و «پاسخ به سؤالات و شبهات»
10. مدیریت بر مبنای حفظ عزت و کرامت علما، اساتید و طلاب

در پایان، ضمن قدرشناسی نسبت به زحمات همه مسؤلانی که در سال‎های گذشته در مجموعه مدیریتی حوزه، خدمت‎گزار سربازان حضرت ولی عصر ^{أرواحنا فداه} بوده‎اند، آمادگی خود را برای هرگونه یاری‎رسانی و خدمت در جهت پیشبرد مأموریت‎های خطیرتان اعلام می‎داریم؛ بدان امید که در آینده‎ای نزدیک، شاهد تحولات امیدبخش و به ثمر نشستن فعالیت‎های مدبرانه و مجاهدانه جنابعالی و مجموعه مدیریتی حوزه باشیم.

توفیقات روزافزونتان را در خدمت به حوزه علمیه و جلب رضایت ولی الله الأعظم ^{عجل الله تعالی فرجه الشریف} عاجزانه از درگاه خداوند تبارک و تعالی تمنا داریم.

با احترام

جمعی از طلاب مدارس علمیه مشهد مقدس

20 اسفند 1394

رونوشت:

دبیر محترم شورای عالی حوزه علمیه خراسان ^{دامت توفیقاته}

دفتر مقام معظم رهبری ^{مد ظله العالی}

 

پیوست: تشریح پیشنهادات ده‎گانه

1. ابلاغ و اجرای «برنامه تحولی» مبتنی بر «سند چشم‎انداز» و «نظام جامع آموزشی حوزه علمیه خراسان» در کنار رصد، بازخوردگیری مستمر و اعمال تغییرات به‎هنگام

با همت جمعی از صاحب‎نظران و مدیران دلسوز حوزه، «سند چشم‎انداز بیست ساله» ـ به عنوان سند بالادستی همه فعالیت‎های آتی حوزه ـ و «نظام جامع آموزشی حوزه علمیه خراسان»  ـ که گام بلندی در نزدیکی هر چه بیشتر به حوزه تراز انقلاب اسلامی و از وجوه امتیاز حوزه علمیه خراسان نسبت به حوزه قم به شمار می‎آید ـ آماده شد و با عنایت مدیر فقید حوزه خراسان، به تصویب رسید و چندی پیش از سوی معاونت آموزش و پژوهش حوزه رسما ابلاغ گردید. تدوین برنامه تحولّی بر مبنای «سند مبانی و کلیات نظام جامع آموزشی حوزه علمیه خراسان»، از حدود سه سال پیش و با تلاش‎های پی‎گیرانه‎ جمعی از اساتید و فضلای فرهیخته و دغدغه‎مند در قالب «کارگروه تحوّل» آغاز شد و با صرف صدها ساعت کار تخصصی و بهره‎گیری از مشاوره‎های متنوع شخصیت‎های علمی (حوزوی و دانشگاهی) و نقد و بررسی موشکافانه در گروه‎های علمی، در قالب یک بسته کامل عملیاتی تنظیم گردید، که تقاضا داریم در آینده نزدیک، از سوی حضرتعالی ابلاغ شده و اجرایی شود.

از بارزترین خصوصیات برنامه تحولی مذکور، می‎تواند موارد زیر باشد:

• محوریت دادن (واقعی، نه صوری) به قرآن و حدیث (به ویژه «نهج البلاغه» و «صحیفه سجادیه») در برنامه آموزشی حوزه
• کوتاه کردن سنوات طولانی تحصیل[4] (خصوصا در سطوح یک، دو و سه) البته با حفظ کیفیت، با استفاده از روش‎ها[5] و ابزارهای نوین آموزشی[6]
• تکمیل برنامه آموزشی دوره عمومی با شبکه متنوع علوم اسلامی و افزودن مواد دیگری بر اساس اقتضائات جهان امروز[7]، از قبیل: کلام جدید، سیره، تاریخ (اسلام، معاصر، غرب، تمدن)، آشنایی عمیق با معارف انقلاب اسلامی و پایه‎های نظری حکومت اسلامی (خصوصاً نظریه «ولایت فقیه»)، آشنایی با کلیات و اهم مسائل علوم انسانی (جامعه‎شناسی، روان‎شناسی، اقتصاد، علوم سیاسی و حقوق)، جریان‎شناسی، دشمن‎شناسی و تحلیل سیاسی و ...
• لحاظ کردن تفاوت سطوح مختلف تحصیلی (سیکل، دیپلم و تحصیلات دانشگاهی) و استعدادهای متنوع ورودی‎های حوزه در کم و کیف برنامه آموزشی ایشان[8]
• تخصیص امکانات و خدمات به افراد و مجموعه‎ها، بر اساس میزان بهره‎وری و کارمدیآمدی
• بازگرداندن آزادی عمل طلاب در انتخاب اساتید (به تأسّی از سلف صالح)، در عین پایش و سنجش یکپارچه و مستمر
• جایگزینی یا بدیل قرار دادن متون آموزشی کارآمدتر در برنامه درسی و سنجش طلاب داوطلب، بر مبنای آن متون
• دادن اختیارات و ابتکار عمل به مدیران و مجریان برنامه جهت هدایت تحصیلی طلاب متناسب با استعدادها و اقتضائات آنان

همچنین تقاضا داریم برای طلاب علاقمندی که هم‎اکنون در حال تحصیل در سطوح یک، دو و سه هستند نیز تمهیدی شود تا بتوانند از مزایای برنامه تحولی استفاده کنند و بهره‎وری بیشتری از عمر تحصیلی خود داشته باشند.

البته همچنان که در ابتدای این بند گفته شد، «تحول» یک ضرورت «همیشگی» است. پس نباید چنین تلقی شود که با تصویب و اجرای طرح تحول، برای سال‎های سال، از هرگونه تغییر و بهینه‎سازی، بی‎نیاز شده‎ایم؛ بلکه شایسته است که «سند چشم‎انداز» و «نظام جامع»، با رصد و بازخوردگیری مستمر از اساتید و طلاب همراه شود و پس از کشف هرگونه نقص و نقضی، تغییرات روبه‎جلو در کوتاه‎ترین زمان ممکن اعمال شود؛ که اگر غیر از این باشد، به دلیل سرعت روزافزون تحولات، آن‎چه در ابتدا «تحول» نام داشته، به ضد خود تبدیل خواهد شد. به همین خاطر است که در مراکز علمی دنیا، اصل بر «انتقال مفاهیم علمی در کمترین زمان ممکن و با بهترین کیفیت» است و «متون و روش‎ها»، فرع و درخدمت آن هستند.^[9]

1. تکمیل «نظام جامع آموزشی حوزه علمیه خراسان» با تدوین و اجرای بسته‎های «نظام جامع تربیتی»، «نظام جامع پژوهشی»، «نظام جامع تبلیغی» و «نظام جامع جذب و پذیرش»

چنانچه تحول، فقط به «نظام آموزشی» محدود شود، مانع بزرگی در مسیر رشد مطلوب و متوازن و همه‎جانبه حوزه علمیه در همه ابعاد آن پدید می‎آید. از این رو برای ابتر نماندن حرکت بزرگی که توسط حوزه علمیه خراسان با نگارش «سند چشم‎انداز بیست ساله» آغاز شده است، لازم است که در کنار عملیاتی شدن «نظام جامع آموزشی»، تدوین و اجرای بسته‎های تکمیلی آن، در قالب نظام‎های جامع «تربیتی»، «پژوهشی»، «تبلیغی» و «جذب و پذیرش» در دستور کار قرار گیرد.

1. تأسیس «معاونت تهذیب»:

«تهذیب» و «اخلاق اسلامی» مؤلفّه‎ای است که بدون آن، طلبگی و روحانیت، بی‎معنا خواهد بود. بدون شک در جهان پیچیده امروز، نمی‎توان بدون برنامه‎ریزی عالمانه و ساختارمند، دل به سبک و سیاق دهه‎ها و سده‎های پیشین خوش کرد و پرورش طلاب مهذّب و متخلّق را در مقیاس مورد نیاز جامعه اسلامی توقع داشت. تشکیل «معاونت تهذیب» می‎تواند زمینه‎ساز توسعه سازمان‎یافته اخلاق و معنویت در حوزه‎ علمیه خراسان باشد.

برنامه‎ریزی برای بهره‎مندی معرفتی طلاب از ادعیه عرشی اهل بیت ^{علیهم السلام}، انتشار شرح حال و مکتوبات بزرگان اهل تهذیب و بزرگداشت دائمی یاد و خاطره طلاب و روحانیان و علمای شهید و جانباز و ایثارگر و نشر سیره علمی و عملی ایشان، نمونه‎ای از گام‎های اساسی است که می‎تواند توسط این معاونت برداشته شود.

1. تشکیل «مجمع اساتید» و «مجمع نمایندگان طلاب»:

برای پیشبرد هر چه بهتر اهداف متعالی حوزه علمیه، باید چرخه‎ای متشکل از مدیران و اساتید و طلاب، به حرکت درآید. با اهتمام و پی‎گیری جنابعالی برای تشکیل «مجمع اساتید» و «مجمع نمایندگان طلاب» ـ به عنوان دو بازوی قدرتمند مدیریت حوزه ـ دو مورد از جدی‎ترین خلأهای ساختاری حوزه علمیه خراسان ـ به حول و قوه الهی ـ برطرف خواهد شد. این دو مجمع، می‎توانند نقش اعضای وابسته و مکمّل «شورای عالی» را ایفا کنند. با این اتفاق مبارک، هم افکار و نظرات کارگشای خیل پرشمار نخبگان و دغدغه‎مندان ـ که بیرون از دایره مدیریت هستند ـ در اختیار مجموعه مدیریتی حوزه قرار گرفته و صاحبان سلایق متنوع فکری، خود را در اداره این مجموعه سترگ، سهیم و در قبال آن، مسؤل خواهند دانست و هم یک اهرم دلسوز و کارآمد برآمده از دل حوزه، برای نظارت بر روند حرکتی دستگاه عظیم حوزه به خدمت آن درمی‎آید.[10]

1. فعال‎سازی ظرفیت حوزه علمیه خراسان برای «نشر اسلام ناب» و «صدور انقلاب» با استفاده از ظرفیت‎های بی‎نظیر مشهد مقدس و حضور میلیونی مسلمانان از سراسر جهان:

در پی تهاجم فرهنگی ـ رسانه‎ای همه‎جانبه استکبار جهانی، متأسفانه تصویری نادرست یا ناقص از اسلام و تشیع و انقلاب، در افکار عموم ملت‎ها شکل گرفته است. اما حضور مستمر میلیون‎ها مسلمان از همه مذاهب اسلامی و از سراسر جهان برای زیارت حضرت رضا ^{علیه ‌السلام} و ارتباط چهره به چهره با ایشان از پس حجاب ضخیم رسانه‏ها، فرصتی را برای نشر معارف اسلام ناب محمدی ^{صلی الله علیه و آله} و رسواکردن اسلام آمریکایی فراهم کرده است، که شاید مانند جوار حرم رضوی، در هیچ‎ نقطه دیگری از جهان اسلام فراهم نباشد. استفاده حداکثری از این ظرفیت عظیم، جز با حضور مؤثر روحانیانی عالم به معارف اسلام ناب و پایه‎های فکری انقلاب اسلامی، آگاه و ملتزم به مبانی نظری «همگرایی مسلمین» و «امت واحده اسلامی»، آشنا به تاریخ و مختصات جهان اسلام و ملل اسلامی و مسلّط به مهارت‎های ارتباط با مخاطب جهانی (از قبیل زبان) امکان‎پذیر نیست. این همه، در گرو برنامه‎ریزی دقیق مدیریت جدید حوزه برای آماده‎سازی طلاب و روحانیان، متناسب با این مأموریت خطیر است.

1. تعریف و پی‎گیری ساختارمند مناسبات حوزه و نظام:

ارتباط مؤثّر مراکز حوزوی با تصمیم‎گیران و تصمیم‎سازان بخش‎های مختلف نظام از اقداماتی است که برای هر چه کاربردی‎تر شدن علوم اسلامی و تحقق فقه عملی اسلام باید انجام شود؛ به این منظور، پیش‎بینی ساختار و سازوکاری برای «ارتباط منسجم حوزه و نظام» که متکفّل سامان‎دهی این ارتباط، رصد و بررسی مسائل بی‎جواب‎مانده دستگاه‎های حکومتی ـ در اقتصاد، سیاست، فرهنگ و ... ـ و موضوع‎شناسی دقیق و سپردن آن به اهل علم برای ارائه پاسخ باشد، ضروری می‎نماید[11]؛ در غیر این صورت، به فرموده امام راحل ^{رحمة الله علیه}: «مادامى كه فقه در كتابها و سينه‏ علما مستور بماند، ضررى متوجه جهان‎خواران نيست و روحانيت تا در همه مسائل و مشكلات حضور فعال نداشته باشد، نمي‎تواند درك كند كه اجتهاد مصطلح براى اداره جامعه كافى نيست.»[12]

1. توسعه و تقویت «مؤسسات علمی ـ پژوهشی» حوزوی، به ویژه با رویکرد «کاربردی»:

«حوزه‏ها و روحانيت بايد نبض تفكر و نياز آينده‏ى جامعه را هميشه در دست خود داشته باشند و همواره چند قدم جلوتر از حوادث، مهياى عكس‏العمل مناسب باشند.»[13] از این رو، توسعه و تقویت «مؤسسات علمی ـ پژوهشی»[14] ناظر به رفع نیازهای بالفعل و بالقوه نظام اسلامی (در هر سه عرصه اجرا و تقنین و قضاوت) ـ در کنار فعالیتهای تحقیقی با رویکرد «نظری» که تاکنون دنبال می‎شده است ـ اتفاق مبارکی است که هم پیشبرد توأمان ساحت علم و عمل و کم شدن فاصله آن دو را به دنبال خواهد داشت و هم بارهای برزمین‎مانده نظام اسلامی را به مقصد خواهد رساند.

در این راستا، چاره‎اندیشی برای تعامل سازنده حوزه و دانشگاه نیز باید مد نظر قرار گیرد[15]؛ چرا که به فرموده امام راحل ^{رحمة الله علیه}: «فرهنگ دانشگاه‎ها و مراكز غير حوزه‏اى به صورتى است كه با تجربه و لمس واقعيت‎ها بيشتر عادت كرده است، تا فرهنگ نظرى و فلسفى. بايد با تلفيق اين دو فرهنگ و كم كردن فاصله‏ها، حوزه و دانشگاه در هم ذوب شوند، تا ميدان براى گسترش و بسط معارف اسلام وسيع‎تر گردد.»[16]

1. برنامه‎ریزی برای تجهیز طلاب به ابزار «هنر» و «رسانه»:

برای تبلیغ مؤثّر معارف ناب مکتب اهل بیت ^{علیهم السلام} در دنیای پرهیاهوی امروز ـ که میدان رقابت رسانه‎هاست ـ روحانیت باید بتواند به زبان مخاطبانش سخن گوید. به همین علت، در کنار بهره‎مندی از ابزارها و امکانات کارآمد سنتی (مانند منبر) و تلاش برای بهره‎وری روزافزون آن[17]، یکی از اولویت‎های جدی مدیریت جدید حوزه، تدبیر و برنامه‎ریزی برای تسلط طلاب به زبان «هنر» و تجهیز ایشان به «ابزارهای نوین رسانه‎ای»‎ است، که می‎تواند در قالب مراکز تخصصی حوزوی ـ که با مشورت و اشراف متخصصان متعهد هر رشته راه‎اندازی می‎شود ـ و در دوره‎های کوتاه‎ و بلند مدت، پی‎گیری شود.

1. پی‎گیری «نهضت آزاداندیشی» با راه‎اندازی کرسی‎های «نظریه‎پردازی»، «نقد» و «پاسخ به سؤالات و شبهات»:

از افتخارات حوزه‎های علمیه شیعه این است که از بدو تأسیس، مرکز آزاداندیشی علمی به‎شمار می‎رفته‎ است. همواره در حوزه‎ها و خصوصا حوزه خراسان، علما و صاحب‎نظران با سلایق و مناهج گوناگون و گاه متضاد فکری وجود داشته‎اند، که در عین اختلافات و مباحثات عمیق نظری، در میدان عمل، با سعه صدر مثال‎زدنی، دوشادوش یکدیگر برای حل مسائل اسلام و مسلمین فعالیت می‎کرده‎اند. نمونه بارز این‎گونه تعاملات، همراهی فعّالانه علمای این دیار ـ که از برجستگان مکتب تفکیک بودند ـ با امام خمینی ^{رحمة الله علیه} ـ به عنوان زبده مکتب صدرایی ـ در روزگار غربت مبارزات پیش از انقلاب و مراحل سخت پس از پیروزی انقلاب و محبت و رفاقت متقابل آنان با یکدیگر است. [18]  

برای احیای مجدد این تراث گران‎مایه سلف صالح در دنیای پر آشوب امروز ـ که بیش از هر زمان دیگری، نیاز به حاکمیت علم و منطق احساس می‎شود ـ ابتدا باید «تكفير» و «رمى» از حوزه رخت بربندد، که آن نیز راهی جز ایجاد «نهضت آزادفكرى و آزادانديشى» ندارد.[19]

همچنین برای گریز از دو پرتگاه مهلک «هرج و مرج فکری» و «جمود و تحجر علمی» باید «آزادى بيان»، مقيّد به «منطق و اخلاق» فرهنگ و سکه رایج مجامع علمی و حوزوی شود. بدین منظور، راه‎اندازی کرسی‎های «نظریه‎پردازی»، «نقد» و «پاسخ به سؤالات و شبهات» باید از سوی مسؤلان تازه نفس حوزه، «حمايت و مديريت شوند، به‏نحوى‏كه هرچه بيشتر، مجال علم، گسترش يافته و فضا بر دكان‏داران و فريب‎كاران و راهزنان راه علم و دين، تنگ‏تر شود.»[20] تحقق این مهم، در حوزه علمیه خراسان و در پرتو خورشید درخشان عالم آل محمد ^{صلی الله علیه و آله} ـ که باید حضرتش را «مؤسس نهضت آزاداندیشی» بدانیم ـ خواسته دور از انتظاری نیست.

1. مدیریت بر مبنای حفظ عزت و کرامت علما، اساتید و طلاب:

شایسته است تعامل کریمانه و عزت‎مدارانه با همه مجموعه حوزه و روحانیت ـ از علما و اساتید، تا طلاب سطوح عالی و مقدمات ـ مد نظر مسؤلان جدید حوزه علمیه خراسان قرار گیرد، که از مهمترین مصادیق آن، می‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

ـ نشستن پای درددل‎ها و دغدغه‎های به‎حق و ـ بعضاً ـ ناشنیده افراد زیرمجموعه و تلاش برای برطرف کردن آن

ـ اجتناب از بستن و امنیتی کردن میدان فکر و نظر و دادن مجال برای مطرح شدن نقدهای منصفانه و نظرات اصلاحی

ـ نهادینه‎کردن فرهنگ «مطالبه‎گری حق‎مدارانه» و «پاسخگویی مسؤلانه»

ـ ترجیح دادن منافع و مصالح مشروع و به‎حق افراد و مجموعه‎های حوزوی در هنگام تعارض آن با برخی قوانین دست‎وپاگیر