همین چند روز قبل بود که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مسئولان نظام مسکن سازی را از جمله رشته های کارآفرین خواندند و گفتند: از جمله غفلت های چند سال اخیر، بی توجهی به موضوع مسکن سازی بوده است

باز آفرینی شهری مشهد، شاید وقتی دیگر /فاصله طولانی شورا و شهرداری مشهد با اجرای بازآفرینی/حرکت فرسایشی بازآفرینی بافت فرسوده

قدس آنلاین – سعید کوشافر: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: باید از فرصت ترمیم یا ساخت مسکن برای هم‌وطنان سیل‌زده استفاده کرد و با کمک دستگاه‌های مختلف و بخش خصوصی، حرکت عظیم اشتغال‌زا و تولیدآفرین در بخش مسکن را به وجود آورد.

واقعیت همان است که رهبری هم به آن اشاره داشتند ، مسکن سازی طی سالهای اخیر مورد توجه کافی قرارنگرفته است ، صنعتی که کمترین وابستگی را به واردات دارد و میتواند چرخ صدها صنعت دیگر را همراه خود به گردش دراورد ، فرصتهای شغلی فراوانی ایجاد کرده و یکی از بزرگترین مشکلات پیش روی اقشار جامعه را برطرف کند.

اکنون باید بررسی کرد که چرا دولت طی سالهای اخیر توجه کافی به این صنعت نداشته و طرح هایی که دراین حوزه ارایه شده به کجا رسیده است .

یکی از این طرحها که اجرای ان در دولت سابقه داشته ولی به نتیجه دلخواه نرسید ، بازآفرینی شهری بود. طرحی که  درماههای پایانی سال 96 پوست انداخت و رویکری تازه درپیش گرفت ، رویکردی که میتوانست گره از مشکلات پیرامونی و بافت فرسوده بسیاری از شهرهای کشور باز کند. از جمله این شهرها مشهد است که هم درحاشیه شهر وهم دربافت فرسوده مرکزی گرفتار مشکلات فراوانی است .

***رویکرد جدید باز آفرینی شهری

یکسال بعد از مطرح شدن این طرح یعنی ماههای پایانی سال 97 محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی درمشهد گفت که  رویکرد جدید در بازآفرینی ایجاد مسکن و توسعه کسب و کار در محلات فرسوده و حاشیه شهر است.

این عضو هیات دولت  با اشاره به مشکلات حاشیه نشینی در شهر مقدس مشهد گفت: مهار حاشیه نشینی و حذف بافت‌های ناکارآمد در این شهر با اختصاص تسهیلات یارانه‌دار در اولویت برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی است.

وزیر راه وشهرسازی  با اشاره به اختصاص تسهیلات دارای یارانه برای بازسازی بافت ناکارآمد شهری مشهد اظهار داشت: توسعه‌گر و انبوه ساز می‌تواند تسهیلات ساخت مسکن را دریافت و به خریدار مسکن نیز منتقل کند.

    وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: باید برنامه ای برای بهسازی حاشیه شهر مشهد اجرا شود که از تداوم بافت های ناکارآمد و غیررسمی در این منطقه جلوگیری شود.

    وی گفت: انتظار می رود برای شهر مشهد مقدس به صورت جداگانه طرح مهار حاشیه نشیتی تعریف شود و الگوی مورد نظر برای این موضوع طرحی است که برای مهار حاشیه نشینی در اراک انجام شد و باید نمونه آن در مشهد نیز انجام شود.

    وزیر راه و شهرسازی افزود: سیاست دولت بازآفرینی شهری با هدف توانمندسازی محلات است تا بتوان توسعه فرهنگی، اجتماعی و کالبدی بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی را رقم زد.

    وی اظهار کرد: واحدهای مسکونی در بافت‌های فرسوده از کیفیت مطلوب برخوردار نیستند و وجود این بافت ها در کنار سکونتگاه های غیررسمی افزایش روز افزون آسیب های اجتماعی را در پی دارد.

    وی با تاکید بر این که اولویت اول برای بازآفرینی در بافت‌های فرسوده، احداث واحدهای مسکونی با کیفیت مناسب است تا ضمن ایجاد تنوع در واحدهای مسکونی، بازآفرینی محیطی و زمینه ایجاد محلات جدید با ساختار متفاوت فراهم شود، افزود: احیای بافت های تاریخی طرح متفاوتی دارد و باید این امر با مشارکت سازمان میراث فرهنگی انجام گیرد.

    اسلامی درباره تملک زمین‌های حاشیه شهر و بافت های ناکارآمد برای ساخت واحد مسکونی در آنها گفت: اگر اراضی دولتی در این مناطق وجود دارد باید در اختیار عملیات اجرایی طرح بازآفرینی قرار گیرد لذا باید ملاک درستی برای تعیین زمین دولتی از غیردولتی توسط اداره کل راه و شهرسازی در نظر گرفته شود.

   وی اظهار داشت: آنچه در پنج سال گذشته برای توانمندسازی حاشیه شهرها و بافت‌های ناکارآمد شهری در کشور انجام شد فقط به هزینه کردن در محلات و ایجاد سرانه ختم شد اما رویکرد جدید در این بخش تمرکز بر ایجاد مسکن و توسعه کسب و کار در محلات فرسوده و حاشیه شهر است.

    وی گفت: باید زمینه ایجاد کسب و کارهای خاص متناسب با استعدادها و ظرفیت های محلات مورد هدف طرح بازآفرینی شهری فراهم شود تا در کنار ایجاد واحدهای مسکونی جدید، اشتغال و فعالیت های اقتصادی نیز رونق گیرد.

***هدف باز آفرینی شهری درمشهد

درهمان ایام بود که معاون اقتصادی شهرداری مشهد خبر ازآغاز به کار سازمان بازآفرینی شهری شهرداری مشهد داد . این درحالی بود که هنوز اهداف و سیاستهای فعالیتی این نهاد تعریف مشخصی نداشت .

رضا خواجه نایینی به طور کلی اهداف این سازمان را برشمرد و اظهار داشت: با همکاری شورای شهر مشهد در دوره پنجم، فرایندی را آغاز کرده‌ایم که ضمن نگاهی جدید به بافت‌های فرسوده و بافت‌های تاریخی شهر، با رویکردی جدید به احیا و نوسازی آنها بپردازیم.

این مقام مسوول در شهرداری مشهد افزود: همزمان با مراحل راه‌اندازی این سازمان، فراخوان راه‌اندازی دفاتر تسهیل‌گری انجام شد که بعد از ثبت نام متقاضیان، این کارگاه‌های آموزشی برای نزدیک شدن دیدگاه‌های مدیریت شهری و مجریان در این حوزه برگزار شده است.

معاون اقتصادی شهرداری مشهد خاطرنشان کرد:  دیدگاه امروز ما تملک و نوسازی همراه با تجمیع نیست زیرا همه منابع مالی مورد نیاز در اختیار شهرداری نیست که در اختیار تسهیل‌گران قرار دهیم تا آنها نوسازی بافت‌های فرسوده را انجام دهند بلکه کار باید با مشارکت مردم صورت گیرد.

همچنین رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر مشهدمقدس با بیان اینکه شهرداری منطقه ثامن همزمان با تصمیم شهرداری مشهد در راستای ایجاد سازمان بازآفرینی و تهیه دستورالعمل های گروه های تسهیلگر اقدامات ویژه‌ای انجام داده است، گفت: این منطقه طی یک سال اقدام به محله‌بندی، مشخص کردن بافت‌ها و انتشار فراخوان جلب گروه های تسهیل‌گر نموده و ضمن برگزاری جلسات مختلف، تعاملات نزدیکی ایجاد کرده است.

گندمی با اشاره به گذشت ۳ ماه از آغاز به کار سازمان بازآفرینی با هدف بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهر مشهد، خاطرنشان کرد: در سطح کلان، معتقدیم این سازمان باید سیاست‌های مربوط به حوزه فعالیتی خود را تدوین و از کانال شهرداری به شورای شهر ارائه دهد؛ این لوایح شامل نوع قراردادها با گروه های تسهیل‌گر و مشوق هایی است که باید در سطوح مختلف ملاک عمل قرار گیرد.

درهمین حال که یک مقام مسوول در استانداری خراسان رضوی معتقد است که 920 هزار نفر از جمعیت حاشیه مشهد در ۶۶ محله و 8 پهنه با 3 هزار و ۸۰۰ هکتار مساحت هدف طرح بازآفرینی شهری مشهد قرار دارند.

سرپرست معاونت عمرانی استانداری خراسان رضوی گفت: این برنامه اقدامی برای ارتقا کیفیت زندگی مردم در بخش های مختلف در حوزه خدماتی ، آموزشی و امنیتی است که در بخش مسکن نیز تصمیم های برای جابجایی ساکنان این مناطق با هدف توانمند سازی آنان بر اساس مدل بازآفرینی شهری اتخاذ شد.

وحید قربانی افزود: مقرر شد واحدهای مسکونی برای ساکنان این مناطق با هزینه بسیار پائین بوسیله استحصال زمین مناسب و از طریق مشارکت شهرداری ، آستان قدس رضوی و فرمانداری مشهد ساخته شود.

*** امکانات لازم برای بازآفرینی شهری

درهمین حال مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری کشور گفت: دولت از تمام امکانات و بضاعت خود برای تحقق بازآفرینی شهری استفاده می‌کند.

سیدمحمد پژمان که زمانی خود شهردار مشهد بوده است ،  اظهارکرد: این موضوع از پیچیدگی‌های بسیاری برخوردار است و باید با جدیت پیگیر تحقق آن شویم.در بهسازی و نوسازی این بافت‌ها، مردم، توقعات اجتماعی، اقتصادی و مسائل حقوقی آنان را باید پیوسته مدنظر داشته باشیم.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری کشور با بیان این‌که «هیئت اجرایی نوسازی و بهسازی بافت‌های ناکارآمد و فرسوده برای مشهد و استان تعریف کرده‌ایم»، گفت: به این هیئت اختیار داده شد برای پیشبرد اهداف بازآفرینی با سرعت تلاش کند و محدوده و محله مشخصی را برای فعالیت خود مشخص کند، چراکه تمامی مناطق را به یک‌باره نمی‌توان در دستورکار قرار داد.

وی با تأکید بر لزوم آگاهی و اطلاع‌یافتن از وضع و حال مردم و ساکنان این محلات، تصریح کرد: گروه‌های تسهیلگری که می‌خواهند در تعامل با مردم باشند، باید در جهت اعتمادسازی گام بردارند و به جهت فکری و ذهنی آن‌ها را آماده کنیم تا در موضوع بازآفرینی همراه ما باشند؛ در گام بعد باید تقاضا، تمایلات و خواسته‌ها و مطالبات آن‌ها را استخراج کند.

وی آستان قدس رضوی را دستگاهی تعیین‌کننده در زمینه بازآفرینی شهری دانست و تصریح کرد: با توجه به این که افراد بسیاری در اراضی موقوفه آستان قدس اقدام به ساخت و ساز کرده‌اند، آستان قدس می‌تواند به کمک و مساعدت اقشار محروم این مناطق بیاید و حداکثر تسهیلات را برای آن‌ها منظور کند تا شاهد تسریع در نوسازی و بهسازی بافتهای ناکارآمد باشیم.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری با اشاره به جدیت و پیگیری شورای پنجم شهر مشهد و مدیریت شهری در بحث بازآفرینی شهری، خاطرنشان کرد: با توجه به آمادگی کامل دولت برای تحقق این مهم، امکانات و بضاعت خود را به کمک می‌آورد و فرصت پیش آمده برای بهبودی و دگرگونی وضعیت زندگی ساکنان این محلات هدف بازآفرینی را باید مغتنم بشماریم.

***پیش بینی 10هزارواحد مسکونی

همچنین محمدرضا اخوان عبداللهیان، مدیرکل مسکن و شهرسازی خراسان رضوی با بیان این‌که «تعامل خوبی بین این اداره کل و آستان قدس رضوی و مدیریت شهری مشهد و استانداری خراسان رضوی شکل گرفته است»، اظهارکرد: تفاهمنامه‌های استانی و کشوری بازآفرینی سکونتگاه‌های غیررسمی به استان رسیده و در چند حوزه هم‌چون اراضی شاملو، شهرک شهید رجایی، شهرک شهید باهنر، توس و... اقدامات آغاز شده است.

وی با بیان این‌که «در افق کاری خود، فارغ از 2هزار واحد مسکونی شاملو، 8هزار واحد دیگر نیز پیش‌بینی کرده‌ایم»، گفت: برخی از پروژه‌ها نیازمند زمین است که باید تامین زمین را انجام دهیم و امیدواریم مشکلات شهرک شهید باهنر از لحاظ زمین، حل شود.

*** بازآفرینی مبتنی بر نیازهای شهروندان

درهمین خصوص ، رئیس شورای اسلامی شهر مشهد گفت: الگوی بازآفرینی شهری مشهد باید با مشارکت ساکنان و مبتی بر  خواست و نیازهای شهروندان شکل گیرد.

محمدرضا حیدری ، اظهارکرد: مطالعات و اقدامات زیربنایی خوبی در حوزه بازآفرینی شهر مشهد طی چند ماه گذشته انجام شده است، اما کماکان تا رسیدن به الگوی اجرایی برای عملیات کردن آن‌ها فاصله داریم.

وی بیان کرد: در این جلسه تاکید شد که سازمان بازآفرینی شهری شهرداری مشهد در سریع‌ترین زمان ممکن نسبت به انجام مطالعات اجتماعی در محلات هدف و بافت‌های ناکارآمد شهری اقدام کند و آن‌ها را در اولویت قرار دهد تا نیازها، مطالبات و خواست‌های مردمی اخذ شود.

حیدری با اشاره به  رویکرد تعاملی آستان قدس رضوی و برای به تعیین تکلیف مالکیت اراضی که در تصرف ساکنان مناطق کم‌برخوردار است، خاطرنشان کرد: علاوه بر این مقرر شده در فضای موجود با تامین زمین، اراضی را به عنوان تنخواه در اختیار پروژه قراردهند.

رئیس شورای اسلامی شهر مشهد با بیان این‌که «بستر مناسبی برای همراهی و همکاری در زمینه بازآفرینی مشهد در سطح استان شکل گرفته است»، افزود: سازمان بازآفرینی باید هرچه سریع‌تر به الگوی اجرایی مشخص و روشنی دست پیدا کند و این الگو را با مشارکت ساکنان و مبتنی بر خواست و نیازهای مردم پیش ببریم.

همچنین احمد نوروزی، رئیس کمیسیون اقتصادی شورای اسلامی شهر مشهد با بیان این‌که «بهسازی و نوسازی بافت‌های ناکارآمد و فرسوده مشهد نیازمند تعامل و هم‌افزایی بخش های مختلف از جمله مدیریت شهری، آستان قدس رضوی و دولت است»، اظهار کرد: ساخت مسکن ارزان قیمت، بازآفرینی نیست و طبق بررسی‌ها، عمده خریداران این واحدها را ساکنان غیربومی تشکیل می‌دهند.

نوروزی افزود: باید به دنبال روشی باشیم که سازمان بازآفرینی با رویکرد تسهیلگری قدم در این عرصه بگذارد و با تعامل و همکاری و همراهی با مردم و ساکنان کار خود را پیش ببرند.

وی با تاکید بر این‌که «در سایه تعامل با دستگاه‌ها و تعامل با مردم و ساکنان می‌توانیم اهداف خود را پیش ببریم»، اضافه کرد: این تعاملات باید هماهنگ باشد. امیدواریم تا پایان سال بتوانیم 66 گروه تسهیلگر را در محلات هدف مستقر کنیم و با جلب نظرات مردمی پیشنهاداتی با قابلیت اجرایی شدن ارائه شود.

انتهای پیام

برچسب‌ها