قدس آنلاین - سعید کوشافر: شاید برخی گمان کنند تنها راه مشارکت دراداره کشورمان حضور درپای صندوقهای رای گیری را حضور در مراسم ملی مانند ۲۲بهمن وامثال آن است ؛ اما واقعیت این است که قانون راه را برای مشارکت مردم درتمام عرصه ها بازکرده است ؛ از فعالیتهای اجتماعی گرفته تا هنر و فرهنگ و البته عرصه ای که این روزها نیازمند حضور جدی و پررنگ مردم است یعنی اقتصاد.

مشارکت مردم درشرایطی شکل میگیرد که زمینه های ان فراهم باشد ؛ از جمله مواردی  که میتواند شهروندان را ترغیب به مشارکت کند،  صداقت مجریان و شفافیت مدیران است که باعث میشود تا  اعتماد مردم شکل گرفته وانها را همراه نظام اقتصادی کشور کند .

***اعتماد مردم کمرنگ شده

محسن شرکا ، رئیس کانون انجمن‌های صنایع خراسان رضوی در خصوص نگرانی و بی‌اعتمادی مردم در زمینه اقتصادی کشور، اظهار کرد: این وضعیت ارتباطی به تحریم‌های خارجی ندارد. به طور مثال موسسات مالی اعتباری میلیاردها تومان از اندوخته‌های مردم را به تاراج بردند و یا برخورد نامناسب نظام بانکی با جامعه کارآفرینان و مردم که به تدریج اثر می‌گذارد.

وی افزود: امروز مسلم است که اعتماد کم‌رنگ شده و باید تلاش کنیم که این تلاش کردن هزینه‌های زیادی دارد. باید بار دیگر این اعتماد به جامعه بازگردد. دولت به معنای عام کلمه امروز تلاش خود را انجام می‌دهد، اما برایش بسیار سنگین تمام می‌شود، زیرا اعتماد بسیار سخت به دست می‌آید و بسیار آسان از دست می‌رود.

شرکا با بیان اینکه حفظ اعتماد یک اصل است که متاسفانه نتوانستند اعتماد جامعه را حفظ کنند، به همین دلیل اکنون به دست آوردن دوباره آن بسیار سخت است، عنوان کرد: این امر ارتباطی به تحریم‌های خارجی ندارد. مردم ثابت کردند که در هر شرایطی زمان‌هایی که اعتماد وجود داشته، همواره پای کار بودند. مدیران ناکارآمد نیز تاثیرگذار هستند. ما در کشور با بحران تصمیم‌گیری مواجه هستیم، زمان‌هایی که باید تصمیمات درست را به موقع بگیریم، این کار را انجام نمی‎دهیم.

درهمین راستا محسن خندان‌دل دیگر کارشناس مسائل اقتصادی هم ضمن تحلیل شرایط اقتصادی کشور، میگوید: شاید یکی از اصلی‌ترین نکات حکمرانی و دولتمردی، اعتماد در روابط فی مابین خصوصا در حوزه اقتصاد است. اگر مبانی رفتارهای اجتماعی، فرهنگی و سایر مطالب را کنار بگذاریم، در حوزه اقتصاد به واسطه اینکه با معیشت مردم ارتباط دارد، اعتماد حرف اصلی را می‌زند.

وی افزود: متاسفانه رفتارهای دولتمردان ما در طی سال‌های گذشته به این پل فی مابین صدمه زده و روز به روز پایه‌های بی‌اعتمادی در اذهان مردم در حال قوی‌‎تر شدن است. من نمی‌خواهم بیان کنم که رفتارهای دشمنان خارجی یا بیگانگان در این قضیه بی‌تاثیر است، اما قطعا رفتارهای سیستم حاکمیتی و دولتی ما باعث این بی‌‎اعتمادی شده و دلیلش نیز این است که بین صحبت‌هایی که صورت می‌گیرد، تصمیماتی که گرفته می‌شود، قوانینی که وضع می‌کنند و پیگیری‌هایی که اتفاق می‌افتد، به هیچ وجه با خروجی‌هایی که در جامعه می‌بینیم، سنخیت ندارند.

خندان‌دل با بیان اینکه متاسفانه مدیران ما در سطوح عالی کشور اعتقادی به خرد جمعی ندارند، عنوان کرد: مدیران ما به واسطه دست انداختن به عقاید و دیدگاه‌های خود موجب یک فاصله روزافزون بین حوزه تخصصی و اجرایی شده‌اند که از قِبَل آن بی‌اعتمادی ایجاد می‌شود. متاسفانه این بی‌اعتمادی به واسطه عدم انجام رفتارهای صحیح مبتنی بر علوم اقتصادی بوده و به واسطه این است که ما رفتارهای اقتصادی خود را بر پایه یک اقتصاد سیاسی بنا گذاشتیم.

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: اقتصاد سیاسی ما نیز بر یک سری از رفتارهایی مبتنی شده که با فضای درونی و بیرونی سیاسی ما ارتباط پیدا کرده و از قِبَل آن بی‌اعتمادی به وجود آمده که روز به روز نیز بیشتر می‌شود و در تمامی ابعاد تصمیم‌گیری‌های اجتماعی آحاد جامعه ما تاثیرگذار خواهد بود و دولت باید هزینه بسیار بزرگی را صرف کند تا بتواند بخشی از این اعتماد را برگرداند. قطعا رفتارهای نابخردانه داخلی مدیران و سیستم حاکمیتی ما باعث این بی‌اعتمادی اقتصادی نزد مردم شده است.

***دولتی های سنگ انداز

البته دراین میان نباید نقش سازمانهای دولتی را نادیده گرفت که حاضر نیستند تن به سیاستهای اقتصادی کلان نظام بدهند . این سازمانها که امور مالیاتی در راس انها قرار دارد همچنان از یک سو مردم و ازسوی دیگر سرمایه گذاران وتولید کنندگان را در بروکراسی تلخ و پیچیده خود گرفتار کرده و باعث بروز مشکلات فراوان درمقابل رونق اقتصادی قرار گرفته اند.

فیروز ابراهیمی، دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به اینکه بالغ بر ۹۰ درصد مشکلات اقتصادی که ما با آنها روبه‌رو هستیم ریشه داخلی دارد، اظهار کرد: آثار تحریم‌ها بر اقتصاد کشور بی‌تاثیر نیست اما تاثیر آن به اندازه ده درصد است و ۹۰ درصد دیگر متاثر از تصمیمات و سوء‌مدیریت‌های داخلی است.

وی افزود: مباحث مربوط به ارز، ارز حاصل از صادرات، مشکلات بانکی، مالیاتی، بیمه‌ای، گمرک و کاهش قدرت خرید مردم از مباحثی است که ارتباطی به تحریم‌ها ندارد و همه مربوط به مسائل داخلی است. بنابراین بنده به عنوان کسی که بالغ بر ۳۰سال در حوزه اقتصادی کار کرده معتقدم که ۹۰ درصد مشکلات متاثر از تصمیمات داخلی است.

دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی خاطرنشان کرد: ما باید در تیم اقتصادی مدیریت کشور تجدید نظر کنیم البته منظور من از تجدید نظر به لحاظ نفری نیست بلکه به لحاظ  تفکری است. شرایط کشور خاص است و شرایط خاص نیازمند تصمیات خاص است. در حال حاضر بسیاری از حوزه‌های صادرات به دلیل بخشنامه‌های داخلی که در این خصوص صادر می‌شود قفل شده و بخش خصوصی کمتر از ۲۰ درصد از حجم صادراتی کشور را به لحاظ ارزی بر عهده دارد.

همچنین ، محسن شرکا در این خصوص هم میگوید: اکنون چندین سال است که نظام مالیاتی ممیزمحور، اصلاح نظام مالیاتی و طرح جامع مالیاتی مدنظر است و از بالاترین تا پایین‌ترین مقام به این نتیجه رسیدند که نظام بانکی ما ضد توسعه است، چرا اصلاح صورت نمی‌گیرد؟ چه مشکلی وجود دارد؟ مشکل تنها در بحران تصمیم‌گیری است.

رئیس کانون انجمن‌های صنایع خراسان رضوی خاطرنشان کرد: افرادی که در راس امور هستند توان تصمیم‌گیری به موقع را ندارند و سوءمدیریت مملکت را از نظر اقتصاد به مرحله‌ای رسانده که کار سخت و دشوار شده و ما معمولا تصمیمات را در دقیقه نود می‌گیریم که ممکن است هزینه‌های بسیار سنگینی داشته باشد. امروز نیز مدیران ارشد ما نمی‌توانند تصمیمات کلیدی بگیرند و لازم است گاهی موضوع را تمام کنند.

شرکا اضافه کرد: ما زمان را از دست دادیم، اگر همین تصمیماتی که امروز برای رونق تولید می‌گیریم را پنج سال پیش می‌گرفتیم، مفیدتر بود. اگر تصمیمات درست را به موقع بگیریم، منافع آن برای کشور بیشتر خواهد بود. امروز هر تصمیمی بگیریم، به اثرگذاری نتایج آن تصمیم نمی‌رسیم، زیرا بخشی از آن هزینه است.

دراین خصوص همچنین، خندان‌دل با بیان اینکه وقتی ما در اعتمادسازی اقتصادی در جامعه موفق نباشیم، از قِبَل آن بی‌اعتمادی و رفتارهای اجتماعی ناشی از بی‌اعتمادی اقتصادی بروز می‌کند، عنوان کرد: من معتقد نیستم به واسطه اینکه در فضای مجازی موضوع گرانی مطرح می‌شود، به طور مثال بنزین قرار است افزایش قیمت پیدا کند، مردم به صف بنزین می‌روند. من معتقد هستم که مردم به این دلیل به صف بنزین می‌روند که یک مدیر دولتی بیان می‌کند ما هیچ تصمیمی برای گران شدن بنزین نداریم. به واسطه بی‌اعتمادی به حرف آن مدیر اینگونه رفتارها از مردم سر می‌زند، نه به واسطه شایعه گرانی.

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: باید دولتمردان ما به عقلانیت، اصول علمی و تجربیات کشورها برگردند و تصور نکنند که خرد آن‌ها برتر از دیگران است. باید برای جایگاه خصوصی و نیز جایگاه علمی و دانشگاهی مملکت ارزش قائل شوند که متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد و بی‌اعتمادی به وجود می‌آید. زمان بسیار طولانی نیاز است که شیب و شتاب این بی‌اعتمای را به صفر برسانیم و بعد آن را به شکل صعودی بالا بیاوریم و حفظ اعتماد مردم را به گذشته‌هایی برگردانیم که امروز بسیار دور دیده می‌شود.

***تاثیر تبلیغات مجازی بر مردم

حال درنظر بگیرید مردمی که اعتمادشان را به نظام اقتصادی کشور از دست داده و درمقابل بروکراسی دشوار سازمانهای دولتی ضعیف و ناتوان شده اند تحت شدید ترین بمباران رسانه های مجازی قرار بگیرند. اینکه بتوانند درمقابل این جریان سازی مقاومت کنند و تحت تاثیر قرار نگیرند شبیه معجزه میماند.

درهمین خصوص رئیس کانون انجمن‌های صنایع خراسان رضوی با طرح این سوال که چرا مردم کانال‌های مجازی را باور می‌کنند، عنوان کرد: ما همواره تمایل داریم که توپ را به زمین فرد دیگری بیندازیم. اگر ما شفاف عمل کنیم و اصل را بر رضایتمندی مردم و مشتری‌مداری بگذاریم، هزاران کانال وگروه مجازی هم  نمی‌تواند تاثیرگذار باشد. مردم مشاهده می‌کنند که میلیاردها ارز خارج شده و کالای آن وارد کشور نشده، پتروشیمی‌ها صادرات انجام می‌دهند، اما ارز آن وارد کشور یا چرخه اقتصادی نمی‌شود. مردم باید به اصل موضوع برسند، باید تحلیل و تحقیق کنند و نباید بی‌گدار به آب بزنند.

وی خاطرنشان کرد: چه اتفاقی رخ داده که مردم خود را به این جریان می‌سپارند؟ باید این موضوع را ریشه‌یابی کرد. همواره در تمام فضاها شایعات وجود داشته و در فضای مجازی نیز شایعات ایجاد شده، درست است که عده‌ای اسیر این شایعات شده و در این موج غرق می‌شوند، اما عمده مردم نیز نقش دارند، زیرا اعتماد مردم کمرنگ شده است.

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: زمانی مردم اعتماد می‌کنند که صحبت‌های فردی که حقیقت را بیان می‌کند، به دل مردم بنشیند و لمس کنند که واقعیت بیان می‌شود. امروز این اعتماد کمرنگ است. مسئولان بیان می‌کنند که جنسی ارزان می‌شود، اما برعکس قیمت‌ها افزایش می‌یابد.

رئیس کانون انجمن‌های صنایع خراسان رضوی گفت: مردم ایران نشان دادند که هر زمان شفافیت و صداقت وجود داشته باشد، مردم پای کار می‌آیند و برای دولت خود جان می‌دهند. چه اتفاقی رخ داده که امروز این وضعیت در بحث سرمایه‌گذاری و مسائل دیگر کمرنگ شده، مشخص است که جایی سوءمدیریت وجود دارد و با مردم شفاف نبودیم. این ضد و نقیض‌ها وجود دارد. کشور ما یک کشور سهامی عام و متعلق به همه بوده، اینکه به صورت خاص آن را اداره کنیم، مناسب نیست. از صبح تا شب بگو مگو و دعوای راست و چپ در کشور به راه بوده و روزی نیست که اخبار اختلاس نداشته باشیم. این موارد به تدریج تاثیر می‌گذارد.

همچنین  فیروز ابراهیمی در خصوص خلاء‌های موجود در اقتصاد کشور که باعث برهم زدن نظم آن با ایجاد چند کانال و گروه در فضای مجازی می‌شود، گفت : متاسفانه بازار کشور به درستی یا به غلط متاثر از سیاست‌های خارجی کشور است و این شرایط در تمام کشورها وجود دارد اما اثرات آن در کشور ما به مراتب بیشتر است. همانطور که مشاهده می‌کنند به مجرد اینکه وقفه‌ای در حوزه سیاست خارجی چه از طرف کشور ما و چه از طرف کشورهای خارجی ایجاد شود، سریعا در شاخص‌های اقتصادی کشور اثرگذار است. 

درهمین حال خندان دل یک کارشناس اقتصادی دیگر هم  با اشاره به اینکه وقتی ما همه چیز خود را به بیگانگان، دشمنان و فضای مجازی ارتباط دهیم و هیچگاه حاضر نشویم که مسئولیت رفتار خودمان را به عهده بگیریم، مواردی چون بهم ریختگی بازار بر اساس فضای مجازی ایجاد می‌شود، تصریح کرد: یعنی وزیر و وکیل همه را متهم کرده و و همه عوامل، غیر از رفتارها و تصمیمات نادرست خودشان مقصر می‌دانند. وزیر صنعت، معدن و تجارت، وزیر اقتصاد و سایر وزرا به جای اینکه به دنبال متهم بگردند، باید رفتارهای خود را تحلیل و ارائه کنند.

خندان‌دل اضافه کرد: باید بگویند چه تصمیم‌گیری درستی را در حوزه خودرو انجام داده‌اند که اکنون مدعی هستند، چند کانال و گروه  بازار خودرو را به هم ریخته است؟ باید از رفتارها و تصمیمات مدیریتی خود در حوزه توزیع کالا دفاع کنند و اگر توانستند دفاع معقولی داشته باشند، مشکلات را به رفتارهای بیگانگان، دشمنان تخیلی و فضای مجازی منتسب کنند.

این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: اگر اقتصاد ما مبتنی بر یک سری پایه‌های قوی اقتصادی باشد، آیا ممکن است چند قیمت در فضای مجازی بتواند بازار را به هم بریزد؟ این بی‌اعتمادی است که این فضا را به وجود می‌آورد و این بی‌اعتمادی است که نخواسته‌ایم هیچگاه با مردم خود واضح، شفاف، رودررو و صادقانه صحبت کنیم، بلکه همیشه سعی کردیم یک حوزه تخیلی و بیگانگان را پشت رفتارهای نادرست خود قرار دهیم و پایه‌ای کنیم برای اینکه رفتارهای خود را درست نشان دهیم.

وی خاطرنشان کرد: من اصلا قبول ندارم که حوزه‌های فضای مجازی می‌تواند در اقتصاد کلان ما تاثیرگذار باشد، ممکن است در اقتصاد خرد ما اندکی تاثیر بگذارد، اما در اقتصاد کلان ما جایگاهی ندارد. چگونه زمانی که دلار گران می‌شود، آن را به تحریم، بیگانگان، دروغ‌پردازی، فضای مجازی و دلالان منتسب می‌کنیم، اما وقتی همین دلار ارزان می‌شود، به رفتارهای بخردانه بانک مرکزی، وزیر اقتصاد و وزیر صنعت، معدن و تجارت ربط می‌دهیم؟ مطمئنا این حرف‌ها تنها به واسطه دفاع از رفتارهای نادرست مدیریتی بیان می‌شود.