اسباب‌بازی برخلاف نامش کالایی بسیار جدی و بااهمیت است. ابزاری که هر چند برای بازی و سرگرمی کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد اما مؤلفه‌ای بسیار مهم در شکل‌گیری شخصیت، رشد خلاقیت و یادگیری آن‌هاست. در واقع اسباب‌بازی، اسباب سازنده زندگی آینده کودکان ماست.

جورچین خلاقیت و بومی سازی در صنعت اسباب بازی

حال پرسش اساسی اینجاست که برای تأثیر نقش این ابزار در کشور و تولید اسباب‌بازی‌های بومی باید از چه ساز و کارهایی استفاده کرد و آیا تاکنون توانسته‌ایم از ظرفیت‌های موجود در کشور برای رسیدن به این مقصود استفاده کنیم؟

* به معنای واقعی صنعت اسباب‌بازی نداریم

محمد مدیر یکی از شرکت‌های تولید اسباب‌بازی در پاسخ به قدس می‌گوید: اگرچه در چند سال اخیر برای طراحی و تولید اسباب‌بازی بومی تلاش‌هایی صورت گرفته ولی هنوز به معنی واقعی صنعت اسباب‌بازی نداریم. در واقع بیش از ۹۰ درصد بازارهای کشور در این بخش در اختیار شرکت‌های خارجی بویژه چینی است. به طوری که چین در سال ۹۶ بیش از ۱۴۰ میلیون دلار صادرات اسباب‌بازی به ایران داشته است.

وی اقتصاد بی‌رمق و سیاست‌زده، کم توانی شرکت‌های تولیدی از لحاظ منابع مالی، ضعف در اطلاع‌رسانی و ترویج اسباب‌بازی را مهم‌ترین عوامل توسعه نیافتگی این صنعت می‌داند.

  

* رشد تولید داشته‌ایم اما کافی نیست

غلامرضا اریک دیزجی، رئیس انجمن تولیدکنندگان اسباب‌بازی ایران هم در پاسخ به قدس می‌گوید: سهم شرکت‌های ما در بازارهای اسباب‌بازی کشور زیاد نیست. پیشتر این سهم ۱۰ درصد بود و ۹۰ درصد نیاز مصرف از کشورهای دیگر تأمین می‌شد اما به دنبال تحولات ارزی، فعال تر شدن شرکت‌های داخلی و اقداماتی که از سال گذشته برای توسعه این صنعت انجام شده، این سهم به ۲۰ درصد نیز رسیده است. البته این رقم اگرچه نشان از شتاب در رشد تولید اسباب‌بازی در کشور دارد اما کافی نیست.   

وی در همین زمینه تنوع اسباب بازی تولید داخلی را قابل قبول می‌داند و می‌گوید:در حال حاضر چند هزار نوع اسباب‌بازی با سطح کیفیت مناسب و مطلوب در داخل کشور تولید و عرضه می‌شود به طوری که سال گذشته قرار بود ۱۸۰۰ نوع اسباب‌بازی تولید داخل در نمایشگاه اسباب بازی‌ها حضور یابند که متأسفانه تعدادی حاضر نشدند اما در مجموع محصولات تولیدی در این عرصه متنوع هستند.

وی در خصوص عمده چالش‌های صنعت اسباب‌بازی در ایران هم می‌گوید: قسمتی از مشکلات یا مسائل پیش روی صنعت اسباب‌بازی مثل اکثر صنایع دیگر از جمله صنعت کتاب و نشر است. مسائل مختلفی مثل بحث مالی و مالیاتی، تأمین مواداولیه با قیمت ارزان و...، گریبان صنعت نوپای اسباب‌بازی را گرفته است اما آنچه مهم‌تر به نظر می‌آید، بحث افزایش سرانه مصرف اسباب‌بازی در کشور است.

دیزجی مهم‌ترین چالش صنعت یاد شده را پایین بودن سرانه مصرف اسباب‌بازی در کشور می‌داند و می‌گوید: واقعیت این است که سرانه مصرف اسباب‌بازی در ایران ۲۵ تا ۳۰ درصد میانگین جهانی است. یعنی برای هر کودک ایرانی در سال حدود ۱۰ دلار هزینه می‌شود در حالی که این رقم در بعضی از کشورهای صنعتی از جمله استرالیا به ۵۰۰ دلار رسیده است. این موضوع بخوبی نشان می‌دهد که ما فاصله زیادی با بعضی از کشورهای توسعه یافته دنیا و حتی کشورهای منطقه به جز عراق داریم چون سرانه مصرف کشورهای منطقه هم از ما بیشتر است. بنابراین برای افزایش سرانه نیازمند ترویج، اطلاع‌رسانی و آموزش بیشتر در حوزه اسباب‌بازی هستیم. 

وی از فراهم بودن ساز و کارهای لازم برای تولید و توسعه صنعت اسباب‌بازی در کشور خبر می‌دهد می‌گوید: پیش نیاز تولید و توسعه اسباب‌بازی، بحث ایده‌پردازی و طراحی است که باید در این راستا بیشتر کار کنیم تا تعداد بیشتری از این محصولات را با توجه به فرهنگ اسلامی – ایرانی تولید  کنیم. البته زیرساخت‌ها برای توسعه این صنعت نسبت به دو  سال گذشته خیلی تغییر کرده و بهتر شده به طوری که در حال حاضر مثل هر صنعت دیگری بخشی از ایده‌پردازی ، طراحی و ساخت اسباب‌بازی  توسط شرکت‌های داخلی انجام می‌شود.

دیزجی ادامه می‌دهد: از سوی دیگر نزدیک به یک سال است که انجمن تولیدکنندگان تأسیس شده و روند اطلاع رسانی در حوزه اسباب‌بازی افزایش  یافته است. ضمن اینکه  کانون پرورش فکری کودکان برای توسعه صنعت اسباب‌بازی کمک‌هایی کرده است. یعنی مسئولان با توجه به نقش اسباب‌بازی در رشد فکری کودکان و ارتقای مهارت‌های آنان به این نتیجه رسیدند که باید این صنعت رشد پیدا کند که این اتفاق خوبی است چون موجب می‌شود تمرکز بیشتری بر این حوزه داشته باشند. موضوعی که موجب امیدواری بیشتر  تولیدکنندگان داخلی است.

* دنبال اسباب‌بازی متناسب با زیست‌ بوم خود باشیم

حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی به تسنیم می‌گوید: باید به دنبال اسباب‌بازی متناسب با زیست‌بوم خودمان باشیم.البته چشممان را روی دستاورد دیگر کشورها نمی‌بندیم اما همه چیز را با آغوش باز و بدون بررسی جوانب و تبعاتش نمی‌پذیریم.

وی با بیان اینکه اسباب‌بازی روی ابعاد شناختی و هویتی فرزندان اثر مستقیم دارد و کسی که بر زیست‌بوم فرهنگی کشورش حساس است حتماً ضرورتی را در این بخش‌ها ایجاد می‌کند، می‌افزاید: اینکه می‌گوییم اقتصاد باید به سمت تولید ملی برود اقتضا می‌کند که در موضوع تولید اسباب‌بازی اهتمام کافی شود.

البته خلاقیت میان جوانان کشورمان موج می‌زند، بنابراین می‌توانیم اسباب‌بازی متناسب زیست‌بوم و فرهنگ خودمان، به عنوان اسباب‌بازی جذاب‌تر و گیراتر و اسباب‌بازی‌های غیربومی با ابزار نوین و فناوری دیجیتال تولید کنیم.

*از کپی‌کاری خارج شویم

نیری، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت‌ساز معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری با اشاره به پراکندگی حوزه‌های خلاق فرهنگی در کشور نیز از اعلام آمادگی معاونت علمی ریاست جمهوری برای تعامل با دست‌اندرکاران و متولیان عرصه تولید اسباب‌بازی سخن می‌گوید و می‌افزاید: تلاش داریم زیرشاخه‌ها و پوشه هر بخش را به شرکت‌های فعال و خلاق آن حوزه بسپاریم و موانع را از خود آن‌ها بشنویم.

وی با اشاره به ضرورت خارج شدن از کپی کاری در تولید اسباب‌بازی  تصریح می‌کند: باید از کپی کاری خارج و وارد ایده‌های خود شویم و برای این منظور امیدوارم بخش خصوصی بتواند در سرمایه‌گذاری برای ایده‌ها وارد شود.

خلاصه کلام اینکه در دو، سه دهه اخیر متولیان و دست‌اندرکاران فرهنگ کشور عنایت بیشتری به موضوع اسباب‌بازی ملی داشته‌اند و برای این منظور نیز طرح‌ها و برنامه‌های مختلفی برای طراحی و تولید اسباب‌بازی بومی و توسعه این صنعت در دستور کار قرار گرفته اما  نتایج اقدامات حکایت از جولان اسباب بازی‌های خارجی در بازارهای داخلی ایران دارد که به هیچ وجه رضایتبخش نیست و می‌طلبد توجه ویژه‌ای به این بخش شود.

انتهای پیام/

برچسب‌ها