برج رادکان، نخستین برج ساخته شده در جهان است که به عنوان یکی از افتخارات بزرگ ایرانیان در ۸۰ کیلومتری مشهد - چناران، در محل شهر قدیم رادکان قرار گرفته است.

میل رادکان، نخستین برج جهان

گفته می‌شود این برج تاریخی تنها برجی است که توانایی تعیین چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز را دارد اما با وجود پژوهش‌های صورت گرفته، تاکنون تنها بخشی از هویت نجومی این برج مشخص شده است.

براساس مدارک تاریخی، برج یا میل رادکان، اثر ریاضیدان، ستاره‌شناس و دانشمند بزرگ ایرانی، حکیم خواجه نصیرالدین طوسی است. او این برج را در زمان وزارتش در دربار هلاکوخان بنا کرد. تاریخ منقوش روی کتیبه‌ای در برج، سال ۶۶۰ هجری قمری را نشان می‌دهد که همزمان با پایان کار ساخت بناهای وابسته به رصدخانه مراغه است.

ارتفاع این برج حدود ۳۵ متر است و بدنه‌ای استوانه‌ای شکل دارد و گنبد آن به شکل مخروط است. نمای خارجی این بنا تا ارتفاع سه متری به صورت ۱۲ضلعی و پس از آن تا زیر گنبد دارای ۳۶ ترک یا نیم استوانه و داخل آن هشت ضلعی است که برج را به ۱۲ بخش ۳۰ درجه‌ای تقسیم می‌کنند. یعنی هر دیواره ۳۰ درجه از زاویه افق را در برمی‌گیرد. زیباترین قسمت برج رادکان در بخش فوقانی آن واقع شده که دو ردیف قطاربندی و دو کتیبه کوفی و پهلوی قرار دارد که در میان تزئینات آجرکاری و گچبری نام سازنده و تاریخ ساخت روی آن نوشته شده‌ است. بدنه این برج بسیار ساده و دارای آجرچینی معمولی و تزئینات آجرکاری و گچبری است. به منظور استحکام بیشتر، حدفاصل بندهای آجرها با فشار انگشت دست به داخل فشرده شده که قابل توجه است. طرح داخلی گنبد میل رادکان، مدور و دارای نمایی ساده و اندود گچ و آهک است. این اثر تاریخی در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ با شماره ۱۴۶ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

منبع: روزنامه قدس

انتهای پیام/

برچسب‌ها