قدس آنلاین؛ گروه استان ها: صنعت کبریت یکی از صنایع قدیمی ایران است و قدمت آن به بیشتر از یک قرن می‌رسد و اصولاً شهر تبریز را باید مادر این صنعت در ایران دانست چراکه هنوز هم بزرگ‌ترین واحدهای تولید کبریت در این شهر فعال و در حال تولید هستند.
گفته می‌شود در جریان مبارزات مشروطیت یک کارگاه ابتدایی توسط حاج میرزا حسین واعظ در شهر تبریز دایر شد که روی قوطی‌های آن شعارهای ملی چاپ می‌شد. مدتی بعدازآن خانواده‌های توکلی و خوئی به‌طورجدی نسبت به اقدام کارخانه و تولید کبریت باکیفیت مرغوب اقدام نمودند.
شرکت کبریت ممتاز در سال ۱۳۰۰ شمسی به همت آقایان حاج محمدرحیم و حاج محمدباقر خوئی بنیان‌گذاری شد و مجلس در سال ۱۳۰۲ هجری شمسی اولین امتیاز احداث کارخانه را به نام این دو نفر صادر کرد.
شرکت ممتاز با خرید ماشین‌آلات نیمه اتوماتیک از کشور آلمان در محله باغ میشه تبریز کارخانه خود را احداث و تولید انبوه کبریت را آغاز کرد.
در سال ۱۳۴۰ شمسی به‌منظور استفاده بهینه از ضایعات چوب،کارخانه نئوپان از کشور آلمان خریداری و نصب گردید که با تکمیل و تغییراتی در ماشین‌آلات هنوز فعال و در حال تولید است.
سال ۱۳۵۰ شمسی شرکت کبریت ستاره ممتاز در جوار کارخانه ممتاز قدیمی احداث و با خرید دو خط ماشین‌آلات تمام‌اتوماتیک و بسیار مدرن از شرکت آرنکو سوئد راه‌اندازی گردید. محصولات کارخانه ستاره ممتاز که با نظارت شرکت کبریت سوئد تولید می‌شد هم‌طراز کبریت‌های اروپایی بود و تحولی در صنعت کبریت ایجاد نمود که بقیه کارخانجات را مجبور کرد تا به‌طورجدی نسبت به اصلاح ماشین‌آلات و بهبود محصول خود فکر نمایند.
در سال ۱۳۵۷ شمسی به علت افزایش مصرف کبریت و نیاز بازار به این محصول مردمی سه خط دیگر از ماشین‌آلات تمام‌اتوماتیک ساخت سوئد خریداری و همه ۵ خط مدرن در سالن‌های جدیدالاحداث در محل فعلی کارخانه در ابتدای جاده تبریز ـ اهر نصب گردید و این شرکت‌ها به بزرگ‌ترین تولیدکننده کبریت در ایران ارتقاء یافتند و توانستند اولین مهر استاندارد را در این صنعت کسب نمایند.
بعد از انقلاب اسلامی در پیروی از سیاست محرومیت‌زدایی در مناطق محروم کشور این شرکت‌ها کارخانه‌ای را در شهر مشکین احداث نمودند که اکنون محصولات آن به نام کبریت مشکین تولید و به بازار عرضه می‌شود.
موزه کبریت
موزه کبریت تبریز یکی از موزه‌های موضوعی تبریز می‌باشد که به همت مدیرعامل وقت کارخانه کبریت‌سازی ممتاز چند سالی هست در محل کارخانه کبریت‌سازی ممتاز بناشده و شامل کلکسیونی از کبریت‌ها ، عکس و شجره‌نامه مؤسس‌ها و نوادگان و وراث آن‌ها ، عکس‌هایی از دوران‌های مختلف کارخانه کبریت‌سازی که به سلیقه روی تخته شاسی‌ها جا گرفتند ، یک آلبوم عکس از عکس‌های قدیمی کارخانه ، ماشین‌های تایپ قدیمی ، تلفن‌ها ، دستگاه‌های سختی سنجی کبریت ، دستگاه‌های ساخت و پرس کبریت چیده شده‌اند.
این موزه در سه‌راهی اهر و در محل کارخانه کبریت ممتاز احداث‌شده است و اینک در سال ۱۳۹۸ مجوز رسمی «موزه کبریت ممتاز» به‌عنوان نخستین موزه کبریت کشور در تبریز صادرشده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی در این رابطه گفت: مجوز رسمی موزه «کبریت ممتاز تبریز» به‌عنوان نخستین موزه کبریت کشور صادرشده است.
مرتضی آبدار اظهار کرد: طی جلسه‌ای که در اداره کل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی تاریخی کشور برگزار شد، مجوز رسمی فعالیت نخستین موزه کبریت کشور توسط "محمدرضا کارگر"، مدیرکل موزه‌های کشور، به «فرخ رحیم زاده خویی» رئیس هیئت‌مدیره کارخانه تحویل شد.
وی در خصوص این اتفاق فرخنده بیان کرد: گسترش فعالیت موزه‌ها و مجموعه‌داران خصوصی برای جلب رضایت گردشگران نقش بسزایی دارد، گفت: مدیریت، ساماندهی و صدور مجوز برای مجموعه‌داران خصوصی موجب معرفی و ارتقاء سطح کیفی و کمی مجموعه‌داری در کشور و همچنین توسعه ظرفیت‌های گردشگری منطقه می‌شود.
