به گزارش قدس آنلاین ؛ محمد ناصری ، عنوان کرد: هنر تعزیه گونهای از نمایش است که حوادث تاریخی به خصوص عاشورا را در یک بستر اجرایی میدانی روایت میکند و تنها هنر دینی است که به بالندگی رشته تئاتر بسیار کمک کرده و در واقع به خوبی توانسته مذهب شیعه را در گونههای مختلف به اجرا گذارد و معرفی کند.
وی تعزیه را به نوعی مبلغ دین دانست و اظهار کرد: در خصوص شکل‌گیری تعزیه دو روایت وجود دارد یکی به زمان سیاوش و دیگری به شهادت امام حسین(ع) برمیگردد که خواجه عبدالله انصاری شروه‌خوانی را در جای قبر امام حسین(ع) شکل میدهد.
ناصری بیان کرد: با این وجود آنچه بیشتر در کتب به آن توجه شده تعزیه از زمان مرگ سیاوش اجرا میشده و به نوعی حوادث را بازنگری میکردند که به مرور به شکل تعزیه و هنر دینی برای ما به ارمغان آمده است.
وی همچنین به تاریخچه تعزیه‌خوانی در منطقه کاشمر اشاره کرد و افزود: براساس پژوهشهای انجام شده میتوان قدمت ۴۰۰ ساله را برای تعزیه‌خوانی کاشمر اعلام نمود.
این پژوهشگر آیین مذهبی عنوان کرد: پس از جستجو در اسناد مختلف، سندی به دست آمده که بر اساس آن تعزیه‌خوانان روستای فدافن در ۴۰۰ سال قبل نامهای به مراجع تقلید آن زمان در نجف مینویسند مبنی بر اینکه میتوان پولی که مردم در زمان اجرای تعزیه‌خوانی بر روی پارچه و یا کاسهای که دور میدهند، میریزند؛ خرج زندگی کرد و یا فقط باید در راه تعزیه امام حسین(ع) هزینه شود.
وی عنوان کرد: این نشان میدهد در ۴۰۰ سال قبل تعزیه‌خوانان منطقه نسبت به این مسائل دغدغه بسیاری داشتند و مقید بودند و این تنها سندی است که به صورت مکتوب برای قدمت این هنر میشود به آن‌ها توجه داشت.
کاشمر پایه اصلی تعزیه‌خوانی ایران
ناصری با بیان اینکه با این تاریخچه تعزیه‌خوانی در منطقه میتوان از کاشمر به عنوان مهد تعزیه در کشور نام برد، بیان کرد: اکنون در کشور دو شهر وجود دارد که در یونسکو به عنوان پایههای اصلی تعزیه ایران ثبت شده‌اند که یکی کاشمر و دیگری تفرش است.
وی همچنین افزود: به رغم اینکه اکنون دو روستای طرق در بخش کوهسرخ و قلعه بالا در بخش مرکزی را به عنوان مناطق اصلی تعزیه‌خوانی میتوان معرفی نمود اما ورود اولیه تعزیه به کاشمر به میرزای شاهرودی بر می‌گردد.
این پژوهشگر تعزیه اظهار کرد: میرزای شاهرودی اولین نفری است که از شاهرود سمنان به این مناطق میآید و تعزیه را آغاز نموده و تاکنون ادامه دارد.
وی همچنین یادآور شد؛ در روستای طرق بخش کوهسرخ میدانی به نام عاشورا با قدمت بسیار زیادی برای اجرای تعزیه وجود دارد که از ساختار اولیه روستا شکل گرفته است.
ناصری در ادامه از حمزه جهان افکن، قربانی از کوهسرخ و رجب‌زاده از کاشمر و افتاده از روستای قلعه‌بالا به عنوان پیشکسوتان هنر تعزیه در شهرستان کاشمر نام برد که دارای شیوههای خاص خواندن هستند، نسخههای خاصی مینویسند و به نوعی سرآمد تعزیه‌خوانان منطقه ترشیز از آن‌ها نام برده میشود.
این پژوهشگر تعزیه ادامه داد: در کاشمر نمیتوان گفت که در اجرای شیوههای تعزیه خوانی، دارای مکتب هستیم چون خودمان وام گیرنده هستیم و تعزیه خوانان این منطقه مکتب اصفهان، اراکی و شاهرودی میخوانند و خودشان مکتب خاصی ندارند.
وی گفت: متاسفانه تعزیه‌خوانان کاشمری به رغم اینکه برجسته هستند اما ساختاری برای خود تعریف نکردند که با شیوه منطقه خراسان اجرا شود، در این خصوص کم کاریهای بسیاری هم شده به طوری که در دهههای گذشته نسخه‌نویس بسیار خوبی به نام حسامی در منطقه کوهسرخ داشتیم اما کسی نبود این آثار را جمع‌آوری کند و به چاپ برساند.
وی همچنین به تاریخچه تعزیه‌خوانی در منطقه کاشمر اشاره کرد و افزود: براساس پژوهشهای انجام شده میتوان قدمت ۴۰۰ ساله را برای تعزیه‌خوانی کاشمر اعلام نمود.
این پژوهشگر آیین مذهبی عنوان کرد: پس از جستجو در اسناد مختلف، سندی به دست آمده که بر اساس آن تعزیه‌خوانان روستای فدافن در ۴۰۰ سال قبل نامهای به مراجع تقلید آن زمان در نجف مینویسند مبنی بر اینکه میتوان پولی که مردم در زمان اجرای تعزیه‌خوانی بر روی پارچه و یا کاسهای که دور میدهند، میریزند؛ خرج زندگی کرد و یا فقط باید در راه تعزیه امام حسین(ع) هزینه شود.
وی عنوان کرد: این نشان میدهد در ۴۰۰ سال قبل تعزیه‌خوانان منطقه نسبت به این مسائل دغدغه بسیاری داشتند و مقید بودند و این تنها سندی است که به صورت مکتوب برای قدمت این هنر میشود به آن‌ها توجه داشت.
کاشمر پایه اصلی تعزیه‌خوانی ایران
ناصری با بیان اینکه با این تاریخچه تعزیه‌خوانی در منطقه میتوان از کاشمر به عنوان مهد تعزیه در کشور نام برد، بیان کرد: اکنون در کشور دو شهر وجود دارد که در یونسکو به عنوان پایههای اصلی تعزیه ایران ثبت شده‌اند که یکی کاشمر و دیگری تفرش است.
وی همچنین افزود: به رغم اینکه اکنون دو روستای طرق در بخش کوهسرخ و قلعه بالا در بخش مرکزی را به عنوان مناطق اصلی تعزیه‌خوانی میتوان معرفی نمود اما ورود اولیه تعزیه به کاشمر به میرزای شاهرودی بر می‌گردد.
این پژوهشگر تعزیه اظهار کرد: میرزای شاهرودی اولین نفری است که از شاهرود سمنان به این مناطق میآید و تعزیه را آغاز نموده و تاکنون ادامه دارد.
وی همچنین یادآور شد؛ در روستای طرق بخش کوهسرخ میدانی به نام عاشورا با قدمت بسیار زیادی برای اجرای تعزیه وجود دارد که از ساختار اولیه روستا شکل گرفته است.
ناصری در ادامه از حمزه جهان افکن، قربانی از کوهسرخ و رجب‌زاده از کاشمر و افتاده از روستای قلعه‌بالا به عنوان پیشکسوتان هنر تعزیه در شهرستان کاشمر نام برد که دارای شیوههای خاص خواندن هستند، نسخههای خاصی مینویسند و به نوعی سرآمد تعزیه‌خوانان منطقه ترشیز از آن‌ها نام برده میشود.
این پژوهشگر تعزیه ادامه داد: در کاشمر نمیتوان گفت که در اجرای شیوههای تعزیه خوانی، دارای مکتب هستیم چون خودمان وام گیرنده هستیم و تعزیه خوانان این منطقه مکتب اصفهان، اراکی و شاهرودی میخوانند و خودشان مکتب خاصی ندارند.
وی گفت: متاسفانه تعزیه‌خوانان کاشمری به رغم اینکه برجسته هستند اما ساختاری برای خود تعریف نکردند که با شیوه منطقه خراسان اجرا شود، در این خصوص کم کاریهای بسیاری هم شده به طوری که در دهههای گذشته نسخه‌نویس بسیار خوبی به نام حسامی در منطقه کوهسرخ داشتیم اما کسی نبود این آثار را جمع‌آوری کند و به چاپ برساند.
این پژوهشگر تعزیه افزود: به رغم اینکه نسخههای جدید داریم که به روز مینویسند اما حمایت نمیشوند، مجالس و شبیه‌خوانان بسیار خوبی در کاشمر داریم که از سران تعزیه‌خوانان کشوری چیزی کم ندارند ولی به خوبی معرفی نشدهاند.
ناصری بیان کرد: با توجه به حضور گروههای تعزیه در جشنواره‌های آیینی سنتی نشان میدهد این هنر در کاشمر هنوز فعال است و دست‌اندرکاران در رویدادهای هنری حضور فعال دارند، در حال حاضر حاج محمدرضا رجب‌زاده از جمله افرادی است که طی دو دوره در جشنواره‌های بین‌المللی مقام اول را کسب نمود.
امکان ندارد شیوه جدیدی در تعزیه ابداع کنیم
وی در ادامه بیان کرد: در اینکه شبیه‌خوانی به شیوه جدید و یا قدیم اجرا شود نگاههای مختلفی وجود دارد اما ابتدا باید ساختار و نشانههای تعزیه را شناخت، نمیتوان ساختار شکنی نمود و گفت تعزیه را به شیوه جدید اجرا کنیم و نشانهها و ساختارهای نمایش ایرانی را کنار بگذاریم.
این پژوهشگر تعزیه ساختارها را اصالت تعزیه‌خوانی دانست و گفت: هرچند نمیتوان ساختارها را نو و یا کهنه نمود اما آنچه باید به آن توجه کرد این است نمیتوان همانند قدیم مجلس تعزیه را به مدت سه ساعت خواند، تعزیه‌خوانان فعلی باید مقداری نسخ را تصحیح کنند البته این به معنای تغییر در نوع اجرا نیست.
وی همچنین افزود: هرچند باید در لباس، موسیقی و نوع دستگاههای موسیقیایی و خواندن تعزیه توجه بیشتری شود اما اینکه بخواهیم شیوه جدیدی در تعزیه ابداع کنیم امکان ندارد.
ناصری در خصوص کارکرد تعزیه در گذشته گفت: در واقع تعزیه یک اجرای مردمی است، اکنون هم این شیوه ادامه دارد ولی نگاه‌ها در حال تغییر است.
دورهگردان به تعزیه ضربه زدهاند
این پژوهشگر آیین مذهبی بیان کرد: متاسفانه توسط خود هنرمندان این عرصه به تعزیه ضربههایی وارد شده به خصوص از زمانی که تعزیه به دست دورهگردان افتاد.
وی عنوان کرد: چون این افراد به تعزیه نوعی نگاهی اقتصادی دارند، موجب شده بر پیکر مجالس تعزیه ضربه وارد شود، اکنون دیده میشود موسیقی و خود مراسم مجالس مهم را به دلیل مسائل اقتصادی با تعداد بسیار اندک اجرا میکنند.
ناصری افزود: هرچند گروههایی که اصالت و پیشینه خود را دارند وارد این عرصه نشدند ولی ضربههای مهلکی از طریق دورهگردها وارد میشود و هنر را برای خودشان دستمایه اقتصاد کرده‌اند.
وی در پایان عنوان کرد: چون این افراد زیاد هستند و از سویی ساختارهای قانونی خاص که باید باشد، وجود ندارد به همین دلیل در سطح کلان به ساماندهی این مورد پرداخته نشده است.
ناصری بیان کرد: با توجه به حضور گروههای تعزیه در جشنواره‌های آیینی سنتی نشان میدهد این هنر در کاشمر هنوز فعال است و دست‌اندرکاران در رویدادهای هنری حضور فعال دارند، در حال حاضر حاج محمدرضا رجب‌زاده از جمله افرادی است که طی دو دوره در جشنواره‌های بین‌المللی مقام اول را کسب نمود.
امکان ندارد شیوه جدیدی در تعزیه ابداع کنیم
وی در ادامه بیان کرد: در اینکه شبیه‌خوانی به شیوه جدید و یا قدیم اجرا شود نگاههای مختلفی وجود دارد اما ابتدا باید ساختار و نشانههای تعزیه را شناخت، نمیتوان ساختار شکنی نمود و گفت تعزیه را به شیوه جدید اجرا کنیم و نشانهها و ساختارهای نمایش ایرانی را کنار بگذاریم.
این پژوهشگر تعزیه ساختارها را اصالت تعزیه‌خوانی دانست و گفت: هرچند نمیتوان ساختارها را نو و یا کهنه نمود اما آنچه باید به آن توجه کرد این است نمیتوان همانند قدیم مجلس تعزیه را به مدت سه ساعت خواند، تعزیه‌خوانان فعلی باید مقداری نسخ را تصحیح کنند البته این به معنای تغییر در نوع اجرا نیست.
وی همچنین افزود: هرچند باید در لباس، موسیقی و نوع دستگاههای موسیقیایی و خواندن تعزیه توجه بیشتری شود اما اینکه بخواهیم شیوه جدیدی در تعزیه ابداع کنیم امکان ندارد.
ناصری در خصوص کارکرد تعزیه در گذشته گفت: در واقع تعزیه یک اجرای مردمی است، اکنون هم این شیوه ادامه دارد ولی نگاه‌ها در حال تغییر است.
دورهگردان به تعزیه ضربه زدهاند
این پژوهشگر آیین مذهبی بیان کرد: متاسفانه توسط خود هنرمندان این عرصه به تعزیه ضربههایی وارد شده به خصوص از زمانی که تعزیه به دست دورهگردان افتاد.
وی عنوان کرد: چون این افراد به تعزیه نوعی نگاهی اقتصادی دارند، موجب شده بر پیکر مجالس تعزیه ضربه وارد شود، اکنون دیده میشود موسیقی و خود مراسم مجالس مهم را به دلیل مسائل اقتصادی با تعداد بسیار اندک اجرا میکنند.
ناصری افزود: هرچند گروههایی که اصالت و پیشینه خود را دارند وارد این عرصه نشدند ولی ضربههای مهلکی از طریق دورهگردها وارد میشود و هنر را برای خودشان دستمایه اقتصاد کرده‌اند.
وی در پایان عنوان کرد: چون این افراد زیاد هستند و از سویی ساختارهای قانونی خاص که باید باشد، وجود ندارد به همین دلیل در سطح کلان به ساماندهی این مورد پرداخته نشده است.
انتهای پیام
