قدس آنلاین: او همواره جزو یاران صدیق پیامبر(ص) و از مدافعان حریم اهل بیت(ع) بود. سلمان فارسی نمونه کاملی از انسانی بود که توانست با ضمیری روشن آنچنان بر جبر زمانه غلبه کند که نه تنها پیش از بعثت پیامبر اسلام بلکه پس از آن و در زمان غربت امیرالمؤمنین هم بر سر عهد و پیمانش با مولای خود بماند تا جایی که اکنون پس از هزار و ۴۰۰ سال فارسی و غیرفارسی به وجودش افتخار می‌کند.
امروز و به مناسبت سالروز وفات بزرگ یار ایرانی پیامبر اکرم(ص) با حجت‌الاسلام محمد رضایی آدریانی، مدیر مرکز مشاوره و خدمات پژوهشی حوزه‌های علمیه خواهران و نویسنده کتاب سلمان فارسی، الگوی زندگی شیعی به گفت‌وگو پرداخته و از سلمان فارسی بیشتر شنیدیم. با ما همراه باشید.
بالاترین انسان معمولی به کمال رسیده سلمان است
حجت‌الاسلام محمد رضایی آدریانی با بیان اینکه بالاترین انسان معمولی که به کمال رسیده جناب سلمان است، می‌گوید: وقتی دستگاه فکری دین را بازخوانی و شرایط زمانی و مکانی آن را بررسی کنیم آن هم با هویت شیعی که به حقانیت آن ایمان داریم، به این باور می‌رسیم که بالاترین انسان کامل، رسول الله(ص) و بالاترین انسان معمولی که به کمال رسیده جناب سلمان است. سلمان یک انسان معمولی بود که فرایند کمال و تعالی را در مقطع زمانی خود تا نقطه اوج طی کرد. او انسانی بود که نیازها و خلأهای اطراف خود را دید و برای رفع آن‌ها بسیار تلاش کرد.
او اضافه می‌کند: از نظر اهل سنت، بهترین صحابه پس از رحلت حضرت رسول(ص) خلفای ثلاثه هستند، اما خود اهل سنت هم اعتقادی به عصمت و طهارت آن‌ها ندارند. پس نمی‌توانیم آن‌ها را انسان کامل بدانیم. در یاران غیر معصوم پیامبر(ص) افضل الصحابه سلمان است و فضیلتش مستند به رویدادهاست.
مدیر مرکز مشاوره و خدمات پژوهشی حوزه‌های علمیه خواهران توضیح می‌دهد: اگر تمام ابعاد وجودی یک شخصیت انسانی و متعالی مانند ابعاد اخلاقی، اجتماعی، معنوی و... را در نظر بگیریم، بدون ادعای مستند به رویدادها و شواهد بیرونی و تاریخی نمی‌توانیم اثبات کنیم که او به رشد والایی رسیده و افضل است یا اینکه او توانسته در کنار ولی زمان و انسان کامل زمانه خود، خودش را در ابعاد وجودی‌اش به تعالی و کمال برساند.
سلمان فارسی الگوی زندگی شیعی و مهدوی است
حجت‌الاسلام رضایی یادآور می‌شود: سلمان فارسی الگوی زندگی شیعی و مهدوی است. این سخن به این معناست که هر انسان در هر مقطع زمانی نیازمند تعالی و کمال است. او خود باید تشخیص دهد انسان کامل زمانه‌اش چه کسی است. در زمانه حاضر رسول‌الله(ص) و حضرت امیر(ع) و... برای ما انسان‌های تاریخی کامل هستند. اگر قرار است بر اساس فطرت، امروز به تعالی برسیم پس باید در همین زمانه انسانی کامل برای ما وجود داشته باشد.
نویسنده کتاب سلمان فارسی، الگوی زندگی شیعی بیان می‌کند: بحث نیاز به انسان کامل بحثی کاملاً فطری است و ارتباط با فرقه و مذهبی ندارد. پس امروز هم باید انسان کامل وجود داشته باشد، ما حضور فیزیکی او را لمس نمی‌کنیم اما می‌دانیم او وجود دارد، کنشگری دارد و کارهایی که انسان‌های کامل قبلی انجام می‌دادند، در پسِ پرده انجام می‌دهد و یک انسان کمال‌جو برای رسیدن به تعالی و کمال به وجود او نیاز دارد.
این پژوهشگر دینی ادامه می‌دهد: الگوی این تعالی و کمال نسبت به ولی زمان، رشد و تعالی دادن، نقش‌آفرینی کردن و برجای گذاشتن هویت و جریان را در سلمان تعریف می‌کنیم. سلمان در کنار رسول الله(ص) و پس از رسول الله(ص) در کنار حضرت علی(ع) آن‌ها را معیار حرکت خود قرار می‌دهد.
سلمان فارسی افضل الصحابه است
حجت‌الاسلام رضایی به دوران پیش از اسلام آوردن سلمان نیز اشاره کرده و توضیح می‌دهد: سلمان تمام ادیان را مورد مطالعه انتقادی قرار داد و پس از آنکه نقصان آن‌ها را کشف می‌کرد، از آن‌ها گذر می‌کرد. او ادیان آسمانی زمانی خود را مانند زرتشت، یهود، مسیحیت و... مطالعه کرد و از این پژوهش‌ها به این نتیجه رسید که همه آن‌ها حالت منتظر دارند. او سعی کرد خود را به منتظر واقعی برساند. پس وقتی به منتظر و انسان کامل زمان خود رسید، سعی کرد خود را از اول بازسازی کند.
او عنوان می‌کند: سلمان فارسی در کنار رسول خدا(ص) و تا وقتی که ایشان در حیات بود، خود را بازسازی کرده و به همین دلیل ملقب به افضل الصحابه شد. البته او کنشگری و نقش‌آفرینی اجمالی در کنار پیامبر(ص) مانند جنگ خندق و رویدادهای دیگر دارد اما مهم‌ترین نقش‌آفرینی و تولیدگری سلمان مربوط به زمانه‌ای است که اوج بحران فتنه‌ها به وجود می‌آید. زمانی که خیلی‌ها عقب نشسته و دچار تردید و شک می‌شوند، سلمان در کنار چند نفر دیگر از صحابه، با بصیرت ظاهر می‌شود و به‌تدریج متناسب با شرایط جامعه کنش‌ها و نقش‌های جدیدی را -ولو در پوشش تقیه باشد- برای ولی زمانش تعریف می‌کند.
سلمان یار و یاور ولی زمان در بستر نیازهای زمانه است
این پژوهشگر تصریح می‌کند: این‌طور نیست که او کنار ولی زمان باشد. سلمان می‌بیند در این لحظه ولی زمان چه نیازی در بستر واقعیت‌های اجتماعی دارد و کجا می‌تواند بهترین نقش را برای حضرت داشته باشد؛ در بستر جامعه موجود بالاترین و سخت‌ترین مأموریت‌ها را پذیرفته و با تمام وجود به آن می‌پردازد. او یار و یاور ولی زمان در بستر نیازهای زمانه است.
حجت‌الاسلام رضایی آدریانی در پایان می‌گوید: رجعت از جمله معتقدات شیعه امامیه و به معنای بازگشت به سوی دنیا، پس از مرگ و پیش از آخرت است. رجعت همگانی نیست، بلکه مخصوص مؤمن خالص است، یعنی بر اساس باور شیعی و در سبک زندگی مهدوی، اگر انسانی کامل باشد می‌تواند دو بار زندگی کند و در قالب رجعت به این دنیا بازگردد. شاخص آن جناب سلمان است. سلمان در گذشته زندگی کرده و چون در کنار ولی زمان خود متعالی‌ترین زندگی را داشته، مجدد در کنار حضرت حجت(عج) رجعت می‌کند. به همین دلیل سلمان الگوی سبک زندگی مهدوی است.
