۱۵ مهر ۱۳۹۸ - ۱۰:۱۶
کد خبر: 673412

توسعه روستایی در افق ۱۴۰۴

علی منظم / عضوهیات علمی دانشگاه پیام نور

معرفی ۱۵ مهر ماه به عنوان روز ملی روستا و عشایر در راستای  تجلیل و تقدیر از زحمتکشان روستایی و عشایری می تواند  تلنگری برای  توجه به توسعه و ترویج روستا باشد.  قطعاً نقش روستا و روستائیان کشور در هر دوره به‌ ویژه در زمینه توسعه و رشد اقتصادی  را نباید نادیده گرفت؛ زیرا این قشر شریف و بعضاً کم برخوردار از امکانات اولیه زندگی و امور رفاهی، برای عمران و آبادانی ایران زحمات فراوانی را متحمل گردیده اند و در کنار آنان نیز عشایر، این مردمان غیرتمند و صبور که امام (ره) آنان را ذخائر این مملکت نامیده اند، در راه داشتن وطنی سرافراز جان فشانی ها و ایثارگری های فراوانی از خود نشان داده اند. متأسفانه در سالیان اخیر به روستا و عشایر آن‌گونه که باید توجه نشده است؛ هر چند که نظام اسلامی در راستای محرومیت زدایی و ارائه امکانات به مناطق روستایی و عشایری خدمات ارزنده ای ارائه داده  اما به جهت ممانعت از مهاجرت روستائیان به شهرها امکانات لازم را فراهم نکرده و تسهیلاتی برای جبران بخش زیادی از خسارت روستائیان و عشایر به مزارع و دام‌هایشان بر اثر حوادث و خشکسالی ها داده نشده است. راه‌های مواصلاتی از شهر به روستا و بالعکس نیز هنوز جای کار فراوانی دارد که ضرورت ایجاد شبکه های دسترسی روستائیان به مراکز شهری، به‌ویژه برای فروش محصولات زراعی ، باغی و دامی از یک سو و درمان و خرید مایحتاج آن‌ها در برخی مناطق صعب‌العبور و کوهستانی یا بیابانی از دیگر سو احساس می شود. از آن گذشته می باید تسهیلاتی مثل حق سکونت در روستا را به بومیان روستا یا کسانی که به هر نحو از شهر ترک مکان نموده اند و در روستا سکنی گزیده یا اشتغال زایی کرده‌اند در نظر بگیرند. ساخت خانه های روستایی برای محرومان توسط بنیاد مسکن، کمیته امداد، بهزیستی و مراکز حمایتی و خیریه باید یکی از ضرب‌الاجل‌های کاری تمامی دولت ها و مسئولان عالی کشور و استان‌ها باشد. رفع مشکل بی آبی یا کم آبی، آموزش‌ به روستائیان در خصوص مسائل مرتبط با کشاورزی و دامپروری و همچنین توسعه کتابخانه های روستایی و کمک به رفع محرومیت‌های آموزشی روستا و سیاه چادرهای عشایری، بهبود وضع بهداشت و درمان با اعزام پزشکان عمومی و متخصص و مأموران بهداشتی و بررسی مسائل تغذیه ای و رفاهی، فرهنگی و آموزشی، علمی و ترویجی و خصوصاً توجه به مذهب و ابعاد گوناگون کار مذهبی در بین روستائیان و عشایر سیار و در اختیار داشتن وسایل ارتباط جمعی می تواند مانع از هجوم ناخواسته این مردمان پاک و صمیمی به شهرهای مملو از دود ، آهن و ترافیک و شلوغی و بیماری گردد.

هدف توسعه روستایی باید ارتقا سطح درآمد و زندگی روستاییان و کشاورزان و رفع فقر ، با تقویت زیر ساخت های مناسب تولید و تنوع بخشی و گسترش فعالیت های مکمل بویژه صنایع تبدیلی و کوچک و خدمات نوین ، با تاکید بر اصلاح نظام قیمت گذاری محصولات باشد که در این راستا ضروری است تا به امنیت غذایی ،اشتغال زایی روستایی ،ایجاد صنایع روستایی، گسترش بازارهای محلی،توجه به صنایع دستی و توسعه و فروش تولیدات خانگی توجه شود . در فرایند توسعه روستایی باید اهداف توسعه پایدار مورد توجه قرار گیرد و دقت نمود که بخش قابل توجهی از جامعه روستایی زنان روستایی هستند که به جهت افزایش نقش آن ها در روستاها باید تلاش نمود . برای حل بسیاری از مشکلات روستاها و جذب نخبگان روستایی طرح حمایت از کارآفرینان روستایی نیز باید مورد توجه قرار بگیرد .

از طرفی اغلب معتقد هستند مشکلات آینده کشور اعم از بیکاری، فقر، کمبود درآمد، گرسنگی و کمبود تولید باید در روستاها حل و فصل گردد.

از طرفی شناخت دقیق مسایل مربوط به روستاها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. زیرا ریشه تمامی مشکلات و مسائل عقب ماندگی مثل فقر گسترده، نابرابری در حال رشد، رشد سریع جمعیت و بیکاری فزاینده، در مناطق روستایی قرار دارد.

نقش تولیدی روستا جهت حصول به امنیت غذایی، مساعدت به بخش صنعت و نیز نقش صادرات غیر نفتی روستا در تولید ناخالص کشور و ایجاد فرصت های شغلی در ابعاد مکانی از جمله آثار مناطق روستایی در توسعه ملی کشور است. در سال های اخیر نیز توسعه صنعت گردشگری روستایی عامل اساسی در فرایند توسعه روستایی و تحقق اهداف توسعه ملی بوده است.

امروزه در روستاها افراد زیادی هستند که علی رغم استعداد و خلاقیت زیاد ، به علت نداشتن منابع یا عدم حمایت سازمان های مسئول نتوانسته اند ، ایده های کارافرینانه خود را جامع عمل بپوشانند . سرمایه گذاری در این زمینه ضمن ایجاد خود باوری در روستاییان بیکاری را کاهش داده و برای اقتصاد کشور و روستاها به جهت جلوگیری از مهاجرت مناسب می باشد .

یکی از علل مهم در مبحث توسعه روستایی جلوگیری از مهاجرت می باشد که از جمله دلایل این مهاجرت ها نیز بیکاری و نبود شغل مناسب است ، در این راستا پیشنهاد می شود که در فاصله مانده تا سال ۱۴۰۴ تمرکز بر  مشاغلی که امکان توسعه در روستاها را دارند و از طرفی نیاز به سرمایه و دانش چندانی ندارند ، سرمایه گذاری شود که به طور مثال می می توان صنایع روستایی و تبدیلی، صنایع دستی و  صنعت گردشگری را نام برد.

        با تبیین جایگاه روستا در نظام برنامه ریزی کشور و همچنین اهمیت دادن به این حوزه گسترده، مهم و اثرگذار در اقتصاد و جلب حمایت های قانونی نسبت به فعال کردن جمعیت روستایی کشور در فعالیت های اقتصادی و تولیدی از طریق توانمندسازی عوامل انسانی و افزایش بهره وری و راندمان در امور کشاورزی ودامداری وایجاد مشاغل جدید و متنوع و حرکت جهت زنجیره ارزشی تولید با رویکرد توجه به بازار فروش، زمینه بهبود معیشت زندگی روستاییان را فراهم نماید و در نهایت با رفع تبعیضات موجود بین روستا و شهر، محیط روستا را محیطی شاداب، پویا و موثر در توسعه کشور مبدل نماید.

برچسب‌ها