مسعود بصیری/
تحولات این روزهای عراق سؤالات متعددی را در ذهن مخاطبان ایجاد کرده است که بعضاً پرداخت متعدد به آن‌ها موجب آن شده است که خوانندگان رسانه‌ها ارزیابی درستی از وضعیت کنونی عراق نداشته باشند. در مطلب حاضر برخی سؤالات در مورد عراق ازجمله اینکه دامنه اعتراضات تا چه اندازه بزرگ است؟ مداخله خارجی‌ها چقدر مشهود است و اینکه چه کسانی بیشتر در تجمعات حضور دارند و چه نتیجه‌ای منتظر تجمعات است را پاسخ داده‌ایم.
در مورد دامنه اعتراضات باید بگوییم ابتدا چندین شهر از جمله بصره، ناصریه، العماره، نجف، کربلا، بغداد و یکی دو شهر دیگر به طور پراکنده درگیر تجمعات بودند، اما اکنون این تجمعات گستره بیشتری پیدا کرده است. در بغداد، شمار زیادی از معترضان، شب گذشته را در دو میدان «التحریر» و «الطیران»، در نزدیکی پل «الجمهوریه» سپری کردند و به نوشته العربی الجدید شمار آن‌ها در مقایسه با شب‌های پیش بیشتر شده است.
به گفته یک مقام امنیتی در بغداد، نیروهای امنیتی به دنبال بررسی طرح‌هایی جدید برای اجرای شدیدتر مقررات منع آمد و شد شبانه هستند که بستن جاده‌ها یک ساعت پیش از زمان مقرر (۱۲ شب)، عدم اجازه خروج خودروها از محله‌های مسکونی به سوی مناطق اصلی بغداد که شاهد تظاهرات‌هاست، از جمله آن‌هاست.
بر اساس این گزارش، شهرهای الناصریه و الرفاعی در استان ذی‌قار، شهر «الرمیثه» بزرگ‌ترین شهر استان «المثنی»، استان واسط و مرکز آن یعنی «الکوت»، «القادسیه» و مرکز آن «الدیوانیه» و نجف اشرف و کربلای معلی نیز از جمعه شب گذشته شاهد تظاهرات‌های مردمی و اعتصاب بود.
خبرگزاری «واع» عراق نیز دیشب گزارش کرد که شماری از معترضان موفق شده‌اند وارد بندر أم قصر شوند و پلیس نیز از گاز اشک‌آور استفاده کرده، اما حدود ۱۲۰ معترض مقابل بندر ام قصر مصدوم شده‌اند.
از روز جمعه، (اول نوامبر) تظاهرات‌کنندگان عراقی، بندر ام قصر را بسته‌اند. این در حالی است که تظاهرات‌های مردمی در بغداد و سایر استان‌های عراقی همچنان ادامه دارد.
رسانه‌های موذی
برخی سیاسیون عراقی معتقدند این اتفاقات در نتیجه حضور بیش از حد رسانه‌های مختلف در میان مردم است و مردم عراق به دلیل اینکه چند سالی بیشتر نیست که با رسانه‌های جدید آشنا شده‌اند، بسیار بیش از مردم دیگر کشورها تحت تأثیر رسانه‌ها قرار دارند و چون تجربه تجمعات پیش از این را نداشته‌اند، دوران گذاری را سپری می‌کنند که نقش رسانه‌های ائتلاف عربی-غربی در آن به شدت پررنگ است و به خصوص سعودی‌ها از انواع ترفندها همچون استفاده از دختران جوان برای تأثیرگذاری بر تجمع کنندگان استفاده می‌کنند؛ بنابراین بسیاری از چهره‌های رسانه‌ای آن‌ها را زنان جوان تشکیل می‌دهند و سعودی‌ها نیز بر روی آن‌ها مانور زیادی می‌دهند که چهره مظلوم به حقی را به نمایش بگذارند.
آیا انتخابات برگزار می‌شود؟
یکی از سؤالات جدی این است که آیا دولت استعفا خواهد داد وما شاهد انتخابات جدید در عراق خواهیم بود؟ واقعیت آن است که سعودی‌ها به شدت به دنبال خلأ قدرت در عراق هستند و می‌کوشند به ترفندهایی که غربی‌ها برای آن‌ها تدارک دیده‌اند، عراق را به سمت درگیری و تنش امنیتی برده و مدل مصر را برای آن پیاده کنند. البته برخی مقامات سیاسی به دنبال تغییر الگوی انتخاباتی در عراق هستند و معتقدند از نظام پارلمانی باید به سمت برقراری نظام ریاستی رفت. یعنی کشور توسط رئیس جمهوری اداره شود.
ائتلاف النصر به رهبری «حیدر العبادی» از این گزینه دفاع می‌کند. «هادی العامری» رئیس ائتلاف الفتح نخستین کسی بود که خواستار تغییر نظام پارلمانی شد. او دیروز گفت، نظام پارلمانی در این کشور شکست خورده و باید به دنبال نظام دیگری بود.
«فاضل المالکی» کارشناس مسائل عراق و عضو سابق ائتلاف قانون در گفت‌وگو با قدس گفت: شرایط امروز عراق موضوعی نیست که امروز و دیروز به این حالت متشنج درآمده باشد؛ بلکه این شرایط از زمان صدام دیکتاتور سابق به ارث رسیده است و نتیجه سال ها جنگ و محرومیت سازی ملت عراق است و این کشور از ۴۰ سال گذشته تاکنون رنگ ثبات را به خود ندیده است.
این عضو سابق ائتلاف قانون در ارتباط با پیامدهای استعفای نخست وزیر و برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام افزود: استعفای نخست وزیر بدون ارائه راه حل و فرد جایگزین نمی تواند مشکل عراق را حل کند؛ بلکه باید جایگزینی مورد توافق همه ملت و احزاب سیاسی وجود داشته باشد. مردم حاضر در خیابان خواهان برگزاری انتخابات نیستند، بلکه آن‌ها خواهان راه حلی ریشه ای و تغییر نظام پارلمانی به ریاستی هستند.
