دراین دیدار مقام معظم رهبری تاکید کردند: کار و راهبرد اساسی «مصون سازی اقتصاد از آسیب تحریم ها از طریق تقویت و رونق تولید داخلی» است و بنده پشت این قضیه ایستاده ام و از مسیر پیشرفت حقیقی کشور کاملاً دفاع می کنم.
رهبر انقلاب تصور پایان تحریم ها در یکی دو سال آینده را خیال باطل خواندند و افزودند: با شناختی که از مسائل جبهه استکبار داریم، تحریم ها حالا حالاها وجود دارد، بنابراین برای نجات اقتصاد کشور نباید منتظر پایان تحریم ها و بودن یا نبودن فلان شخص یا اقدام فلان کشور بود.
حضرت آیت الله خامنه ای با ابراز تأسف از بروز این حالت در چند سال اخیر افزودند: در این سالها بیان مسائلی از قبیل اینکه «ببینیم شش ماه دیگر چه می شود» و یا «برجام چه می شود» و حالا نیز «به امید ابتکار رئیس جمهور فرانسه ماندن»، هیچ مشکلی را حل نکرده و نخواهد کرد و این نگاه باید کنار گذاشته شود.
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه این نکته را یادآور شدند که اگر ملت ایران و فعالان اقتصادی و اندیشمندان کشور بتوانند با تکیه بر توان داخلی تحریم ها را بی اثر کنند، عامل تحریم کننده نیز از ادامه تحریم ها دست برخواهد داشت زیرا متضرر خواهد شد.
حضرت آیت الله خامنه ای با تأکید بر اینکه اگر طرف مقابل از سیاست تحریم دست برداشت ما نباید سیاست تکیه بر توان داخلی را تغییر دهیم، افزودند: برخی منتظرند تا اگر راه آن طرف باز شود، جهت گیری اقتصادی کشور را به سمت نگاه به خارج ببرند در حالی‌که چنین نگاهی، غلط است.
1-مقام معظم رهبری راهبرد اساسی «مصون سازی اقتصاد از آسیب تحریم ها از طریق تقویت و رونق تولید داخلی» دانستند . با توجه به اینکه تحریمها اکنون اقتصاد کشور را هدف گرفته و دشمنان همه تلاش دارند هرروز این حلقه را تنگ تر کنند ، باید تاکید وتصریح سیاستهای اقتصادی کشوربر تقویت و رونق تولید داخلی استوار شود.
اما چگونه میتوان تولید داخلی را تقویت کرد . آیا به صرف شعار دادن و نصب مطالبی از این دست بر در و دیوار نهادهای دولتی مشکل گشااست . بهتر است کاررا از اول بررسی کنیم . برخی براین باورند که قوانین درایران برخلاف انچه انتظار میرود عمل میکنند . یعنی بجای اینکه تسهیل کننده کار اقتصادی باشد خود به مانعی سرراه فعالان این عرصه تبدیل شده است .
واقعیت این است که مجلس شورای اسلامی طی سالهای اخیر آنقدر قانون تولید کرده که تعداد بالای این قوانین خود به عاملی مزاحم تولید تبدیل شده است . از دیگر سو تبصره ها و قوانین متناقض باعث شده تا دلالان و مفسدان بتوانند راه خودرا از میان آنها باز کرده و چون زالو خون تولید سالم را مکیده و نگذارند مسیر برای فعالیت سالم اقتصادی هموار شود.
بنابراین دراولین اقدام باید مجلس نشینان اقدام به حذف قوانین مازاد ؛ دست و پاگیر ومزاحم سرراه فعالیت سالم اقتصادی و تولید نمایند. بعد ازآن اگر نیاز بود قانون جدید تصویب نمایند. انگونه که از بررسی نظرات فعالان عرصه تولید برمیاید به اندازه کافی قانون داریم و تنها این قوانین نیازمند پالایشی هستند تا موارد متناقض ومزاحم از پیش روی اقتصاد برداشته شود.
اما قانون نیاز به آیین نامه ای دارد تا اجرایی شود، آیین نامه هایی که گاه چند سال پس از تصویب یک قانون هم ابلاغ نمیشود. چابک سازی دستگاههای دولتی برای پاسخگویی به نیازهای بخش تولید از دیگر مواردی است که باید از سوی قوه مجریه پیگیری شود. علاوه بر این به نظر میرسد اکنون روال صدور مجوز یا حتی پاسخ دادن به یک نامه ساده در دستگاههای عریض و طویل اداری مشمول زمانی طولانی و طی مراحل اداری زیادی است . روالی که گاه اصلا تولید کننده را پشیمان میکند ، حال درنظر بگیرید که خدای ناکرده دراین میان یک بخش یا یک فرد گرفتار فساد اداری هم وجود داشته باشد.
پالایش و پاکسازی سیتسم اداری از بروکراسی پیچیده نیز اولویتی است که باید از سوی دولتمردان به جد پیگیری شود. واگذاری امور غیر حاکمیتی به بخش غیر دولتی و تشکلهای صنفی میتواند تا حد زیادی این روال را تسریع بخشد . دولت باید به گونه ای عمل کند که مدیران این واگذاری تصدیهای غیر ضرور را کاستن از دایره مدیریت خود تلقی نکرده و درمقابل ان مقاومت نکنند.
و درنهایت باید مشوقهایی برای کسانی که درعرصه اقتصاد فعالیت سالم دارند درنظر گرفته شود. مشوقهایی ازجنس تسهیلات بانکی با سود مناسب . این درحالی است که اکنون دو دغدغه مهم همه فعالان اقتصادی را آزار میدهد یکی سنگ اندازی نهادهای دولتی که از گمرک در ورود مواد اولیه تا خروج کالای صادراتی گریبانگیر انها ست، اداره امور مالیاتی که بی توجه به شرایط بنگاههای اقتصادی فهرست مالیاتی مینویسد تا بانکها که تنها به سودآوری خود میاندیشندو دربسیاری موارد به دلیل اینکه خودشان هم بنگاهداری میکنند بخش خصوصی را به چشم رقیب نگاه میکنند.
2- دراین بیانات ، رهبرمعظم انقلاب تصور پایان تحریم ها در یکی دو سال آینده را خیال باطل خواندند، شاید برخی درست متوجه این سخنان نشده باشند، برخی نیز تفسیر سیاسی کنند اما به نظر نگارنده این سخنان در واقع یک رویه و راه اقتصادی را نشان میدهد. واقعیت این است که در دور قبل تحریمهای ظالمانه غرب علیه ایران برخی فعالان اقتصادی درحوزه تولید ملی وارد گود شده و سرمایه گذاری کردند ، اما هنوز چند صباحی از سرمایه گذاری بر تولید نگذشته بود که برجام رقم خوردو پس از آن بدون توجه به سرمایه گذاریهای انجام شده برای تولید داخلی ، دروازه های کشور بر روی محصولات خارجی باز شد . متاسفانه سازمانهای دولتی که بزرگترین مصرف کننده هستند و برخی دیگر نیز پیرو این گشایش به سمت کالاهای خارجی تمایل پیدا کردند و همین امر باعث شد تا زمینه ورشکستگی یا حداقل متضرر شدن تولید کننده ایرانی فراهم شود.
امامقام معظم رهبری این بار دربیاناتشان اعلام میکنند که مسیربرای سرمایه گذاری در تولید ملی مهیا است و تولید کنندگان بدون دغدغه از اینکه فردا برجام یا قرارداد دیگری باعث سرازیر شدن محصولات خارجی به کشور شود نداشته باشند. از دیگر سوایشان نکته مهمتری بیان داشتند که یکی از دغدغه های اصلی فعالان این عرصه است یعنی ثبات اقتصادی. البته مواردزیادی وجود دارد که دولت و مجلس نقش اساسی را درتامین ثبات اقتصادی ایفا میکنند. گاهی اوقات تصویب یک قانون میتواند موجب تلاطم اقتصادی شود ، بنابراین مجلس باید هوشیارانه درتصویب قوانیین عمل کند. دولت نیز نقش اساسی در این مساله دارد به گونه ای که تعیین قیمت ارز بدون توجه به واقعیتهای کشور یا نداشتن برنامه توسعه ای که راهنمای آینده توسعه باشد هم میتواند زمینه ساز بی ثباتی اقتصادی باشد.
کشور باید دارای برنامه مشخص توسعه باشد که فعالان اقتصادی برآن اساس برنامه ریزی کنندو کاررا پیش ببرند . این درحالی است که اکنون با تغییر دولت یا حتی تغییر یک وزیر تمام برنامه های اقتصادی کشور دچار تغییر میشودو همین امر موجب سرگردانی بخش خصوصی برای سرمایه گذاری می شود. دربرخی مواقع حتی پیش بینی چند ماه اینده هم میسر نیست چه رسد به چند سال بعد که نیاز است تا یک سرمایه گذاری به ثمر برسد.
3- مقام معظم رهبری در بخش دیگری از بیاناتشان تاکید دارند که "برای نجات اقتصاد کشور نباید منتظر پایان تحریم ها ...باشیم ". این نکته نیز دربردارند یک خط مشی و راهبرد اقتصادی است . برخی از مدیران هنوز که هنوز است باور ندارند که میتوان با تکیه به توانمندیهای داخلی اقتصاد کشور را سامان داد. برخی حتی میگویند که مدیر هم باید از خارج کشور وارد کنیم ! این درحالی است که بهترین اندیشه ها و بالاترین ابداعات ونوآوریها و بزرگترین سرمایه های انسانی وتکنولوژیکی درکشورخودمان موجود است .
به نظر میرسد باید کشور از این دست مدیران پالایش شودو اندیشه ای جایگزین شود که به توانایی های داخلی باور داشته باشد و تا این اتفاق رخ ندهد نباید و نمی توان توقع باروری تولید داخل را داشت . دیدگاه مدیران دولتی در واقع جهت دهنده اقتصاد کشور است و وقتی مدیری به تولید وتوانمندی داخلی باور داشته باشد این اعتقاد وایمان را درحمایت و بارورسازی اندیشه ها بکار میگیردواز فرصت تحریمها برای رشد تولید داخلی بهره میگیرد .
این قبیل مدیران تلاش میکنند تا برای حل مشکلات بخش تولید بجای دست دراز کردن به سمت خارج کشور به طرف جامعه دانشگاهی و پژوهشگران بروند. نمونه این راهم مقام معظم رهبری بیان کردند . وقتی مدیری اعتقاد داشته باشد میتوانیم دقیق ترین وپیشرفته ترین موشکهای بالستیک را هم تولید کنیم . نه اینکه برای چند قطعه الکترونیکی خودرو زانوی غم دربغل بگیریم که تحریم اجازه واردات نمیدهد.
باید دست به سوی پژوهشگر، مخترع و جامعه خبره ودانشگاهی رفت وبا سرمایه گذاری روی تحقیقات انها به تکنولوژی دست یافت . ازدیگرسو همانطور که گفته شد باید ثبات اقتصادی به گونه ای باشد که بنگاه اقتصادی هم مطمئن باشد پس ازسرمایه گذاری روی تحقیق و دست یافتن به تکنولوژی به محض بازشدن گره سیاسی ، تمام سرمایه گذاری او برباد میرود.
مدیرانی که زلف تولید داخلی یا اقتصاد ملی را به زلف واردات یا رفع تحریمها گره میزنند این روزها نمیتوانند و نباید سکاندار اقتصاد باشند. این نوع نگاه اقتصاد را به برزخ برده و دررکود انتظار فرصت خارج شدن از وابستگی تکنولوژیکی وعلمی را سلب میکند.
4- نکته دیگری که مقام معظم رهبری به آن اشاره کردند داشتن نقطه ضعف اقتصادی است ، دشمنان تازمانی که احساس کنند نقطه ضعف کشورما بخش اقتصاد است شک نکنید که برای پیش بردن اهداف ظالمانه خود درکشور و منطقه روی این نقطه دست گذاشته و تا میتوانند فشار میدهند. اما اگر اقتصاد کشور با تکیه به نیروها وتوانمندیهای داخلی سرپاشودو دراین زمینه نقطه ضعفی وجود نداشته باشد دشمن هم تحریم را ادامه نمیدهد. اما مقام معظم رهبری رسیدن به این مرحله را پایان کار نمیدانندو تاکید دارند" اگر طرف مقابل از سیاست تحریم دست برداشت ما نباید سیاست تکیه بر توان داخلی را تغییر دهیم" .
این جمله مغز کلام و تکمیل کننده شیوه نامه اقتصاد کشور است . برخی شاید پس از واکسینه شدن اقتصاد کشور در برابر تحریمها ودست برداشتن دشمن ازمحاصره اقتصادی ، نگاهشان را به بیرون بدوزندو دوباره فرش قرمز را برای تولیدات خارجی پهن کنند . این درحالی است که این نگاه نمی تواند منطبق بر منافع ملی کشورمان باشد.البته نگاه به خارج را باید دردستور داشت نه پس از غلبه بر مشکلات اقتصادی بلکه از همین الان و برای گشودن مسیرهای جدید صادرات کالا. مسیری که مقام معظم رهبری در اقتصاد مقاومتی ترسیم کردند نگاه به خارج را هم درخود دارد اما به دو منظور که یکی بهره گیری ازپیشرفتها برای بهبود اقتصاد داخل و دیگری بازکردن مسیرهای تازه برای تجارت و عرضه کالای ایرانی به دیگر کشورها .
بنابراین اگر سخن از ورود دانش فنی وبهبود کیفیت تولید داخلی باشد ، بتوان نگاه به خارج ازکشور را پذیرفت اما اگر قرارباشد پس از گذراندن روزهای سخت تولید و پشت سر گذاشتن دشواریها برای مصون کردن اقتصاد از گزند تحریم ، دوباره درجاده وابستگی به خارج کشور گام برداریم ؛ قطعا مسیر اشتباهی را مقابل روی کشور قرار داده ایم . مسیری که جز به نابودی سرمایه های ملی و بنگاههای اقتصادی داخلی ختم نخواهد شد . مسیری که دوباره اقتصاد را به چشم اسفندیار کشور تبدیل کرده و نه تنها منافع ملی کشورمان را در برندارد که دادن نقشه راه به دشمن برای دشمنی های بعدی و درخواستهای نامشروع دیگرش خواهد بود.
