احمد فیاض/
این روزها صف‌های گاز سی ان جی در کلانشهر مشهد مقدس کیلومتری شده است. گرمای این روزها نیز نتوانسته در دمای ۴۰ تا ۴۵ درجه‌ای ظهر که معمولاً جایگاه‌های گاز سی‌ان‌جی خلوت‌تر به نظر می‌رسید، صف‌های کیلومتری خودروها را بشکند. آنچه نگران‌کننده است موج سفرهای تابستانی است که در راه است.
به گزارش خبرنگار ما، جایگاه‌های گاز سی‌ان‌جی پایتخت معنوی ایران ناخوش‌احوال است و این را بسادگی می‌توان از صفوف کیلومتری هزاران خودرو در جایگاه‌های سطح شهر مشهد استنباط کرد. البته هنوز تابستان فرا نرسیده و شرایط رسمی سفر به مشهدالرضا(ع) و تشرف زیارت و موج سفرهای تابستانی پس از دوران کرونا مهیا نشده، اما با نیم نگاهی به صف‌های طویل خودروها در جایگاه‌های سی ان جی، نگرانی و اضطراب از افزایش خط طولی صف‌ها، رهایمان نمی‌کند.
صف‌های طولانی متصل به جایگاهای گاز
جایگاه گاز حجاب از کوچه اول به بولوار امام‌علی(ع) کشیده شده و با رد شدن از پمپ بنزین به میدان رسیده است. اندک جایگاه‌های مناطق نسبتاً مرکزی شهر نیز اوضاع به همین منوال و بلکه کلافه‌کننده‌تر است. راهبندان و ایجاد ترافیک توسط صفوف فشرده خودروها در جایگاه‌های گاز، کمترین عوارض حال ناکوک جایگاه‌های گاز مشهد است.
در گرمای سوزان ظهرهنگام کافی است تا بگویی خبرنگاری و توسط ده‌ها راننده احاطه می‌شوی! یکی به نیسان آبی‌اش اشاره می‌کند و در حالی که خیس عرق است، می‌گوید: راننده قالیشویی است و هر روز باید دو بار آن هم برای خودرو پرمصرف نیسان، باکش را پر از گاز نماید. دیگری راننده وانت‌بار حمل محصولات لبنی است و وظیفه توزیع محصولات را برعهده دارد. به گوشی همراهش اشاره می‌کند که مدام زنگ می‌خورد و آن سوی خط فردی با صدای بلند فریاد می‌کشد چرا محصولات به واحد صنفی‌اش نرسیده است؟
وی خستگی و عصبانیتش را بر سر خبرنگار فرومی‌ریزد و ملتمسانه می‌گوید: بنویس! از تلف‌شدن اوقات مثلاً طلایی شهروندان در صف‌های این روزهای جایگاه‌های گاز سی‌ان‌جی!
علاوه بر این‌ها، سیستم پیامکی روزنامه نیز ده‌ها پیامک اعتراض‌آمیز شهروندان را دریافت کرده است که همه از وضعیت موجود ابراز شکایت و گلایه کرده‌اند. شهروندی به نکته ظریفی اشاره دارد، اینکه در تابستان و گرمای هوا، گاز خاصیت انبساطی دارد، بنابراین باک‌ها کمتر گاز می‌خورد و همین موجب می‌شود تا زودتر برای گاز زدن به جایگاه مراجعه نماید.
ماجرا از چه قرار است؟
به سراغ رئیس جایگاه‌داران سی‌ان‌جی خراسان‌رضوی که می‌روم، وی نیز دل پردردی دارد و البته از وضعیت موجود ناراضی است و در پاسخ به چرایی صف‌های کیلومتری جایگاه‌های گاز اظهار می‌کند: در ماه‌های اخیر با تعطیلی ناخواسته برخی جایگاه‌های سی ان جی سطح شهر به خاطر قطعی گاز توسط شرکت گاز مواجه شده و تعطیلی برخی‌ها به یک ماه نیز رسیده است. جایگاه رحمانیه یکی از این جایگاه‌هاست. بهانه این قطعی‌ها به خاطر استانداردسازی است. شیوه کار این گونه است که اداره استاندارد با شرکت نفت مکاتبه کرده و شرکت نفت به زیرمجموعه خود یعنی شرکت گاز امر می‌کند تا فلان جایگاه گازش قطع شود.
سیدمحمدرضا رضوی‌راد با تأکید بر ضرورت استانداردسازی جایگاه‌های گاز خاطرنشان می‌کند: متأسفانه دولتی‌ها نقطه‌نظرات ما را نمی‌بینند و به آن اصلاً توجهی ندارند. از زمان سهمیه‌بندی بنزین هشدار دادیم که با موج افزایشی استفاده از سوخت گاز روبه‌رو خواهیم شد. افزایش ۱۰ تا ۱۵درصدی سوخت گاز در بدو سهمیه‌بندی بود، اما حالا با سیاست‌های تشویقی دولت از جمله رایگان شدن گازسوز کردن خودروها، این سهم افزایش یافته است. اکنون شهروندان متوجه شده‌اند که مصرف بنزین با توجه به وضعیت اقتصادی نامطلوب و موج تورمی، به‌صرفه نیست و سهمیه نیز کفاف سفرهای درون شهری‌شان را نمی‌دهد و سوخت گاز صرفه‌جویی بیشتری دارد.
وی یاد آور می‌شود: در استاندارد جهانی به ازای هر یک‌هزار خودرو یک جایگاه سی‌ان‌جی باید وجود داشته باشد و اگر بخواهیم به این استاندارد برسیم در حال حاضر با کمبود ۸۰ جایگاه سی‌ان‌جی در مشهد مواجه هستیم.
وی می‌افزاید: منطق اقتصادی اقتضا می‌کند هیچ جایگاهی تعطیل نشود، چرا که ضرر و زیان مالی دارد و سودآور نیست! کدام رئیس جایگاه دلش می‌خواهد جایگاهش یک ماه و بلکه بیشتر تعطیل شود. تمامی جایگاه‌های گاز سی‌ان‌جی در مشهد از مرحله استاندارد پرخطر عبور کرده، اما اداره استاندارد با کج‌سلیقگی بحث استاندارد خطر متوسط را مطرح کرده است! هزینه این استانداردسازی حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان است. جایگاهی که دو ماه به خاطر کرونا، فاصله‌گذاری اجتماعی، منع سفر و قرنطینه با تعطیلی نسبی مواجه شده و حتی توان پرداخت حقوق کارکنانش را ندارد و دچار ضرر و زیان شده، چگونه از عهده تأمین این هزینه استانداردسازی برمی‌آید.
رضوی‌راد تصریح کرد: البته برای استانداردسازی جایگاه‌های گاز، ماهیانه ۷میلیون تومان از هر جایگاه در سال‌های گذشته دریافت شده و این مبلغ حالا بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان متغیر است. قرار بود این مبلغ برای استانداردسازی جایگاه‌ها بازگردانده شود، اما پولی که به سیستم دولتی تحویل داده شده، مگر بازستاندن آن به همین سادگی است! نکته ظریف اینکه اغلب قطعات و تجهیزات جایگاه‌ها وارداتی است و با توجه به تحریم، مجبور به دور زدن تحریم‌ها در قالب قاچاق قطعات هستیم، چون این تجهیزات و قطعات از گمرک رسمی کشور نمی‌آید؛ بنابراین فاقد مهر استاندارد است. حالا تکلیف چیست؟ اداره استاندارد معتقد است: ما برای قطعات و تجهیزاتی که با دور زدن تحریم‌ها و به خاطر رفاه حال مردم وارد کرده ایم باید مهر استاندارد دریافت نماییم در حالی که مطابق با نص‌قانون این قطعات و تجهیزات چون قاچاق محسوب می‌شوند، نمی‌تواند مهر استاندارد را اخد نماید! وظیفه دولت تسهیل واردات به صورت قانونی است در حالی که اینک جایگاه‌داران بنا بر اضطرار، خود واردکننده این قطعات و تجهیزات شده‌اند. علت واضح است. در صورت تعطیلی جایگاه به علت نقص فنی و کمبود قطعات و تجهیزات این جایگاه‌دار است که متضرر می‌شود.
انتقاد از تعطیلی کمیته سی‌ان‌جی در استانداری
رئیس جایگاه‌داران سی‌ان‌جی خراسان‌رضوی با انتقاد از تعطیلی کمیته سی‌ان‌جی در استانداری، به خبرنگار ما می‌گوید: اگر رسانه‌ها بتوانند با پیگیری‌های خود در جهت احقاق حقوق زائران و مجاوران همین کمیته را احیا نمایند، خدمت بزرگی انجام داده‌اند. سه سال است کمیته سی‌ان‌جی استان تعطیل و یک جلسه نداشته است تا مطالبات و نقطه‌نظرات تخصصی جایگاه‌داران دیده شود. کمیته سی‌ان‌جی با حضور استانداران قبلی و مسئولان ذی‌ربط به طور منظم برگزار می‌شد و خروجی‌های خوبی به لحاظ یکپارچه‌سازی تصمیم‌ها و سیاست‌ها در قالب مدیریت واحد استانی و شهری به نفع حقوق شهروندی داشت. اکنون دغدغه دارم فردا صبح که از خواب بیدار می‌شوم، جایگاه‌داری تماس بگیرد و بگوید گاز جایگاهم قطع شده است. این استانداردسازی برای خطر متوسط در حال حاضر و با توجه به شرایط کرونایی کج‌سلیقگی است، اما کسی گوشش به حرف جایگاه‌داران بدهکار نیست. دولتی‌ها که به توصیه‌های ما گوش فرا نمی‌دهند، نتیجه این می‌شود که هشت جایگاه ما تعطیل می‌شود و انباشت خودروها در جایگاه‌های گاز و نارضایتی شهروندان و زائران را سبب می‌شود. البته هنوز موج سفرهای زیارتی راه نیفتاده و نگرانی ما این است که با حضور زائران این صف‌ها آن هم در اوج تابستان طولانی‌تر شود.
