به گزارش قدس آنلاین، از درخشندگی گنبد و گلدسته‌های طلایی گرفته تا تلألو رشته‌های رنگینی از نور در آسمان صحن‌ها؛ از چلچراغ رواق‌ها تا لوسترهای شبستان‌ها که با نظمی چشم‌نواز وظیفه روشنایی این حرم مطهر را به عهده دارند.
متولیان روشنایی
آنچه از شواهد برمی‌آید نشان می‌دهد اولین خادم حرم رضوی، خدمتگزار روشنایی بوده است. در گذشته کسانی بودند که شغلشان «شمع‌فروشی» بود و از همین رو بخش بزرگی از روشنایی حرم از شمع‌های نذری زائران تامین می‌شد.
بعدها همین منوال با آمدن فانوس‌ها و چراغ‌ها ادامه یافت. شماع، مشعل‌دار، خادم باشی، سرکشیک و مشرف روشنایی، عناوین خادمانی بود که در تشکیلات روشنایی مشغول خدمت بودند.
طبق اسناد موجود در آستان قدس رضوی؛ اسنادی از سال ۱۲۱۲ ه. ق تا دوره احمدشاه موجود است که همگی تاکید بر چگونگی اداره روشنایی حرم دارد و بر طبق این اسناد تاکنون ۱۰۰ واقف آستان قدس رضوی با وقف ۲۳۲ رقبه مشتمل بر مزارع، باغ‌ها، مغازه‌ها و انواع و اقسام دارایی خود سعی بر تامین روشنایی و سوخت حرم مطهر امام رضا(ع) در تمام فصول را داشتند.
امروز روشنایی این وسعت، وابسته به هزار و ۴۰۰ لوستر، ۳۵ هزار لامپ و ۲ هزار و ۲۰۰ پلاک لوستری است که این حجم احتیاج به مدیریتی دقیق و منظم دارد تا هیچ چراغی خاموش نماند.
یک موزه روشن در تاریخ حرم
در اداره روشنایی حرم که متولی برقراری آئین روشنایی در حریم رضوی است ۲۷ کارمند رسمی و ۶۷۰ خادم افتخاری مشغول خدمت هستند که به‌طور متوسط ۹۰ نفر در دو شیفت به صورت شبانه‌روزی در این حوزه فعالیت دارند. از مهم‌ترین فعالیت‌های این واحد، تعمیر و بازسازی جار، دیوارکوب و تک پایه‌های بسیار نفیس، بازدیدهای سالانه، تعمیرات جار و لوستر، تعویض لامپ‌های سوخته، تعویض سیم، آویز و شرابه، تعمیرات برقی و رفع خاموشی برخی از فعالیت‌های این بخش است.
وظیفه اداره روشنایی تنها زنده نگهداشتن روشنای این حرم نیست؛ بلکه وظیفه ظریف مراقبت از نفائس قدیمی مربوط به این امر هم به دوش خادمان این واحد است. به همین منظور جالب است که بدانیم قدیمی‌ترین لوستر حرم که بیش از ۲۵۰ سال قدمت دارد همچنان نگین سقف دارالحفاظ است و روشنایی بخش این رواق است.
همچنین بزرگترین لوستر در رواق امام خمینی(ره) با شش متر عرض و هفت متر ارتفاع خودنمایی می‌کند. از لوسترهای کوچک ده شعله گرفته تا لوستر چهارتنی در وسط دارالسلام که قدمتی بالای ۱۵۰سال دارد و اثری نفیس محسوب می‌شود؛ بیشترین لوسترهای به کار رفته در رواق دارالحجه با ۱۸۱ دستگاه لوستر است و یکی از باارزش‌ترین جارهای موجود در حرم مطهر، جار ۴۰ شاخه سبز رنگ بالای ضریح است که نگهداری، تنظیف و تدبیر امنیتی هر کدام از این نفائس شیوه، حوصله و تخصص خود را می‌طلبد.
آذین بندی دهه کرامت با ریسه‌های رنگین
رشته‌های نورانی ممتدی هرشب به جز ایام شهادت و وفات ائمه اطهار(ع) در آسمان صحن‌ها خودنمایی می‌کند که این رشته‌ها در دهه کرامت به سایر صحن‌های حرم هم راه می‌یابد و زیبایی صحن‌ها را چند برابر می‌کند.
به گفته مهدی حق طلب مدیر اداره روشنایی، سال‌هاست که گروهی ۲۵ نفره از تهران به مشهد می‌آیند و برای اقامه موقوفه حاج حسین آهنگر در دهه کرامت، صحن‌های حرم مطهر را ریسه‌بندی و چراغانی می‌کنند.
فرزندان و نوه‌های مرحوم آهنگر برای اجرای نیت وقف پدر و پدربزرگشان در دهه کرامت رضوی این وظیفه را به عهده می‌گیرند تا با چراغانی ویژه به مناسبت میلاد امام رضا(ع) شور و شعف خاصی را به حرم مطهر رضوی ببخشند.
این موقوفه بیش از ۵۰ سال است همچنان ادامه دارد و این گروه با شوق از پایتخت جغرافیایی به پایتخت معنوی ایران می‌آیند و با ریسه‌ها و رشته لامپ‌های رنگی چراغانی صحن غدیر، کوثر، هدایت و قسمتی از صحن جامع را به مناسبت دهه کرامت انجام دهند، این چراغ‌ها در این ایام، یاد رنگین هر زائری از این صحن و سرا است. یادی که تا سال‌ها در دفتر خاطراتشان باقی می ماند.
همزمان با دهه کرامت سال جاری بیش از ۸۰ هزار لامپ برای نورآرایی اماکن متبرکه به کار گرفته خواهد شد تا اقامه موقوفه روشنایی حاج حسین آهنگر همچنان از گذشته تاکنون ادامه یابد.
منبع: آستان نیوز
انتهای پیام/
