قدس آنلاین: نویسنده و کارگردان این اثر محمدصادق رمضانی‌مقدم است و سیدمحمدصادق حسینی و هادی میرباقری، تهیه‌کنندگی آن را برعهد دارند. مجتبی احسانی و هاشم مسعودی نیز در قامت مجری طرح، مشکلات را از سر راه برداشتند تا ساخت این نماهنگ به سرانجام برسد. شاید در نگاه اول «تار و پود» یک کلیپ پنج دقیقه‌ای به نظر برسد، اما برای ساخت ثانیه به ثانیه این نماهنگ، روزها و ساعت‌ها وقت صرف شده است تا اثری در شأن و منزلت زائران حضرت رضا(ع) ساخته شود. محمدصادق رمضانی‌مقدم، کارگردان و نویسنده این نماهنگ، درباره روند ساخت آن به خبرنگار ما می‌گوید: ابتدای ماه رمضان امسال دوستانی از تهران که پیش از این با آن‌ها آشنایی نداشتم تماس گرفتند و گفتند قرار است کاری در مشهد بسازیم و شعری از «مهدی رحیمی» را برایم فرستادند. شعر را خواندم و دیدم که این شعر چقدر تصویری است، احساس خوبی دارد و احوال آدم‌ها را با جزئیات تصویر می‌کند. برای این شعر، سناریویی نوشتم و تغییرات جزئی را در ساختار شعر ایجاد کردم، چون فضای شعر بازنمایی دهه ۶۰ را در ذهن متبادر می‌کرد که ایده کمک به جبهه‌های جنگ را در دل طرح گنجاندم.
وی یادآور می‌شود: در شعر آقای رحیمی، علت نرسیدن وجود نداشت و مادربزرگ قصه بی‌دلیل به زیارت نمی‌آمد و عدم‌وصال او به حرم حضرت‌رضا(ع) خودآگاه نبود. با ایده کمک به جبهه، به این نرسیدن، معنا بخشیدم و آن را خودآگاه کردم. پیشنهاد دادم که در میان روایت شعر، دو بیت از حافظ هم خوانده شود که «تو خود حجاب خودی، حافظ از میان برخیز».
وی اضافه می‌کند: فیلم‌نامه کار آماده شد و وارد مرحله اجرا شدیم. برای لوکیشن کار به روستای «کنگ» در اطراف مشهد رفتیم. این روستا به دلیل گردشگرپذیر بودن، بافت قدیمی خودش را حفظ کرده و برای بازسازی فضای دهه ۶۰، ظرفیت خوبی داشت.
کارگردان فیلم داستانی «بدون لک» توضیح می‌دهد: روستای «کنگ» پلکانی و حمل وسایل فیلم‌برداری آکسسوری‌های دهه ۶۰ بسیار دشوار بود، ولی روند تولید خوب پیش رفت. بهزاد جعفری‌طادی که طراح صحنه فیلم‌هایی همچون «ماجرای نیمروز»، «لاتاری» و «درخت گردو» بود، به گروه ما اضافه شد. ابوالفضل نباتی که مدیر تصویربرداری سریال «شهرزاد» بود، مسئولیت تصویربرداری کار را برعهده گرفت و تیم تولید بسیار خوبی کنار هم جمع شدند، از طراحی گریم بگیرید تا بازیگران. برای کاراکتر اصلی هم ثریا قاسمی انتخاب شد که قبول کردند و پروژه آغاز شد.
* جمع شدن یک تیم تولید حرفه‌ای
وی درباره سختی‌های تولید می‌گوید: روز اول که در روستا ضبط داشتیم، جابه‌جایی در این روستای پلکانی بسیار سخت، به‌ویژه برای خانم قاسمی که سنشان هم بالا بود. تمام ترس من این بود که شرایط جسمانی‌شان اجازه ادامه همکاری را ندهد، ولی اتفاق جور دیگری رقم خورد و به لطف آقا امام‌رضا(ع) همه اعضای گروه، تمام روزهای پروژه را صبورانه همراهی کردند.
به گفته رمضانی‌مقدم، برای ساخت نماهنگ روال این است که موسیقی کار ساخته می‌شود و سپس تصویر روی کار بنشیند. ما در ابتدای کار، صدای سلمان فرخنده را برای روایت شعر داشتیم که در سکانس حرم هم بازی داشت. موسیقی کار را هم قرار بود فرید سعادتمند انجام دهد که آهنگساز بسیاری از سریال‌های شناخته شده همچون «برادرجان»، «ارمغان تاریکی»، «نفس» و چندین سریال تلویزیونی دیگر بود. جنس موسیقی آقای سعادتمند، شیرینی لهجه یزدی را دارد و بسیار متواضعانه و دلپذیر است. همزمان با تدوین، فرایند ساخت موسیقی هم انجام شد.
کارگردان مستند «نه کوچک، نه بزرگ» تأکید می‌کند: شاید زمان نماهنگ پنج دقیقه باشد، اما ساخت پروژه کار بسیار سختی بود، چون احوالات متفاوتی را در این زمان کوتاه روایت می‌کند. مثلاً برای خواندن چند بیت از حافظ، دنبال صدای خاصی بودیم که به نام حسن عبدی از تعزیه‌خوان‌های خوب نیشابوری رسیدیم. خواننده و تعزیه‌خوانی که جنس صدایشان حزن و لهجه خاص روستایی دارد. کار در دل خودش احوال روستایی داشت و با آوای آقای عبدی، یکدست‌تر شد.
وی یادآور می‌شود: انجام پروژه بسیار پرفشار بود، چون قرار بود نماهنگ به میلاد امام‌رضا(ع) برسد که خوشبختانه چند روز پیش از میلاد، کار به سرانجام رسید و از تلویزیون پخش شد.
* معضل بارگاه‌نگاری
این نویسنده و کارگردان با بیان اینکه برای ساخت یک نماهنگ پنج دقیقه‌ای گروه نسبتاً بزرگ و باتجربه‌ای پای کار آمدند، می‌گوید: معمولاً نماهنگ‌های مذهبی یا آثاری که درباره ائمه‌اطهار(ع) به‌ویژه امام رضا(ع) ساخته می‌شوند، نگاه «بارگاه‌نگاری» دارند، یعنی بیشتر کارهایی که درباره امام‌رضا(ع) ساخته می‌شود فقط فضای حرم و معماری حرم را نشان می‌دهند و کمتر به محتوای رضوی و قصه‌محوری اشاره دارند بلکه بیشتر عظمت و زیبایی بارگاه منور رضوی و معماری این حریم ملکوتی را به نمایش می‌گذارند.
وی ادامه می‌دهد: ما برای ساخت نماهنگ «تارو پود» تصمیم گرفتیم که فرم و روایت قصه آثار این‌چنینی را تغییر دهیم. نشان دادن معماری باشکوه حرم‌مطهر لازم است، اما کافی نیست. به همین دلیل از معماری حرم عبور و قصه آدم‌ها را روایت کردیم، آدم‌هایی که فقط برای زیارت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) آمده‌اند تا لذت زیارت را با عمق وجودشان درک کنند. ما در این کار، قصه روایت کردیم. در حوزه تولید هم سعی کردیم که تیم خوبی را جمع کنیم. در حالی که عده‌ای می‌گویند ساخت نماهنگ آسان است، ولی این‌طور نیست. مثلاً برای چیدمان یک صحنه شبیه به یک تابلوی نقاشی باید ساعت‌ها زمان می‌گذاشتیم، ولی در یک اثر داستانی وقتی این زمان صرف می‌شود، نتیجه کار هم طولانی‌تر است، ولی ما برای ثبت ۲۰ ثانیه، ساعت‌ها وقت صرف می‌کردیم.
رمضانی‌مقدم خاطرنشان می‌کند: تمام روستا را چندین بار دور زدیم و نقاط آنجا را بررسی کردیم تا بهترین لوکیشن‌ها برای کار انتخاب شود. آکسسوری‌های دهه ۶۰ که برای آن صحنه‌ها جمع‌آوری شده بود را در آن لوکیشن‌ها باید جانمایی می‌کردیم که سختی کار را بیشتر می‌کرد.
وی با بیان اینکه جمع شدن یک تیم حرفه‌ای برای ساخت نماهنگ «تارو پود» لطف امام‌رضا(ع) بوده است، عنوان می‌کند: حضور این گروه قدرتمند، کیفیت خوبی به نتیجه کار بخشید که موجب دیده شدن این نماهنگ پنج دقیقه‌ای و بازخوردهای خوب آن شد.
* تولید آثار فاخر فرهنگی هزینه‌بر است
به باور رمضانی‌مقدم، اثرگذاری و گستره مخاطبان نماهنگ‌ها با توجه به توزیع و نشر ساده آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی و فضای‌مجازی بیشتر است. وی می‌گوید: نماهنگ‌ها جزو گونه‌های مهم در آثار تصویری هستند، چون از حداکثر توان سینما استفاده می‌کنند یعنی هم از توان موسیقی و هم توان تصویر، حداکثر استفاده را می‌برند. گاهی یک قطعه موسیقی از ده‌ها دیالوگ تأثیرگذارتر است و موجب ارتباط عمیق‌تر مخاطب با اثر هنری می‌شود. این ویژگی موجب شده که نماهنگ‌ها تأثیر حسی بیشتری داشته باشند.
این کارگردان خاطرنشان می‌کند: نماهنگ‌ها جزو آثار کوتاه هستند و این ویژگی موجب می‌شود که در مدت زمان کم، بیشترین حجم کیفیت محتوایی را به مخاطب ارائه دهند، به همین دلیل بازپخش چندباره آن، مخاطب را اذیت نمی‌کند. از سوی دیگر فرایند پخش و انتشار آن‌ها بسیار راحت‌تر است به‌ویژه در فضای مجازی.
رمضانی‌مقدم اضافه می‌کند: آمار دقیقی از انتشار نماهنگ «تار و پود» ندارم، اما به گمانم چند صدهزار بار در فضای‌مجازی دیده شده، ضمن اینکه بارها از شبکه‌های مختلف تلویزیون بازپخش شده است.
وی با بیان اینکه تولید آثار فاخر فرهنگی هزینه‌بر است، یادآور می‌شود: متأسفانه با پدیده ساخت آثار بی‌کیفیت در برخی مدیران فرهنگی مواجه هستیم که می‌گویند اثر کم‌کیفیت می‌سازیم، چون بودجه کمی داریم و این اتفاق در بلندمدت، تأثیر بدی روی گونه نماهنگ می‌گذارد و موجب سلب اعتماد از مخاطب می‌شود زیرا آثار کم‌کیفیت نه‌تنها فراموش نمی‌شوند بلکه ذائقه مخاطب را خراب می‌کنند و سبب می‌شوند مخاطب این گونه تصویری را پس بزند که اتفاقی نگران‌کننده است.
انتهای پیام/
