قدس آنلاین: در سالهای اخیر شاهد چالش‌هایی در عرضه و توزیع انسولین‌های قلمی در کشور بوده‌ایم. در همین راستا نیز راهکارها و پیشنهادهای نه چندان مؤثری از سوی متولیان حوزه سلامت ارائه شده که می‌توان به سهمیه‌بندی و معرفی داروخانه‌های خاص عرضه‌کننده و محدود ساختن بیماران دریافت‌کننده با اعلام شرط سنی زیر ۲۰ سال اشاره کرد. این در حالی است که توزیع انسولین قلمی به دردی کهنه برای بیماران دیابتی بدل شده است. چنان که طی روزهای اخیر و با بروز دوباره همین مشکل؛ ۱۲۰ متخصص غدد کشور طی نامه‌ای به رئیس‌جمهور نسبت به کاستی‌های دسترسی بیماران به این دارو اظهار نگرانی کردند و قرار است که چاره‌اندیشی اساسی انجام شود.
*مراجعه مکرر بیماران
یکی از شهروندان مشهدی درباره چالش‌های تهیه انسولین می‌گوید: ۲۰ روز پیش که انسولین نیاز داشتیم به حدود ۱۰ داروخانه مراجعه کردم تا سرانجام توانستیم در داروخانه هلال احمر به جای هشت قلم انسولین مورد نیاز، چهار قلم دریافت کنیم. در صورتی که پیش از این هشت قلم برای یک ماه می‌گرفتیم اما در حال حاضر سهمیه‌ها را کم کردند و سه قلم در هر نوبت بیشتر نمی‌دهند و مجبوریم در ماه دو بار به پزشک مراجعه کرده و نسخه تازه دریافت کنیم.
رحیمی که به عنوان مشاور روان‌شناسی در یکی از تشکل‌های مردم‌نهاد فعالیت دارد نیز اظهار می‌کند: کمبود انسولین قلمی مشکلاتی را برای مبتلایان ایجاد کرده که تمام این تنگناها را نمی‌توان جسمی و پزشکی دانست، زیرا همین بلاتکلیفی و گرفتاری در تهیه دارو سبب اضطراب و تنش‌های روانی می‌شود که در تشدید بیماری اثرگذار است. بنابراین جا دارد مسئولان تدبیری اساسی بیندیشند.
*بیمار خودرو نیست که با سهمیه دارو دریافت کند
یک فعال حوزه سلامت که از سرگردانی و فشارهای متعدد به بیماران دیابتی ناخشنود است نیز می‌گوید: زمانی به بیماران پیشنهاد می‌کردم که برای تسهیل در استفاده از داروی خود و اثرگذاری بهتر از نوع قلمی استفاده کنند اما طی سالهای اخیر چنان تعداد بیماران گرفتار برای تهیه دارو افزوده شده که توصیه می‌کنم با صلاحدید پزشک متخصص، دارویتان را تغییر دهید و تا رسیدن به وضعیت عادی در حد امکان از انسولین‌های قابل دسترس استفاده کنید؛ چراکه راهکارهای مسئولان نیز اثرگذار نیست. چنان که مدتی پیش با معرفی داروخانه‌های خاص روند توزیع سهمیه‌بندی انسولین را اجرا کردند، در صورتی که این رویه نه تنها تأثیری بر تسهیل روند خدمت‌رسانی بیماران نداشت که قاچاق این دارو و دیگر داروهایی که با محدودیت عرضه می‌شود را نیز رفع نکرد. همچنین بیمار دیابتی خودرو نیست که با سهمیه‌بندی بنزین ناچار شود کمتر تردد کند بلکه بیماری است که مصرف دارو، برایش حکم بقا را دارد.
*اهمیت شاخصه‌های درمانی انسولین‌های قلمی
مدیرعامل انجمن دیابت ایران شاخه خراسان رضوی نیز با اشاره به اینکه نمی‌توان آمار قطعی از تعداد مبتلایان در نظام سلامت هیچ کشوری در جهان اعلام کرد، می‌گوید: بخشی از مبتلایان را افراد گرفتار در دیابت نوع دو تشکیل می‌دهند و این‌ها نیز اطلاعی از بیماری خود ندارند. از این رو دیابت را بیماری خاموش می‌نامند. بر اساس داده‌های حوزه سلامت جهان، نیمی از مبتلایان از بیماری خود مطلع نیستند. به هر حال بنا بر آمار موجود، به طور کلی در استان خراسان رضوی ۱۵۰ هزار مبتلا و در شهر مشهد بیش از ۱۲۰ هزار نفر به طور قطع به این بیماری مبتلا هستند.
وحید آذری‌فر در ادامه می‌افزاید: ما در تمام انواع انسولین با کمبود مواجه نیستیم زیرا بخشی از انسولین مصرفی در کشور تولید می‌شود و کمبودها اغلب در انسولین قلمی که وارداتی است، به چشم می‌خورد؛ دلیل اصلی این تنگناها نیز وجود تحریم‌هاست چنانکه داروهای بسیاری از بیماران خاص هم با کمبود مواجه است.
وی تصریح می‌کند: من ۳۰ سال است انسولین مصرف می‌کنم و ۱۵ سال است که نوع انسولینم را به قلمی تغییر دادم و تا همین یکی دو سال اخیر مشکلی بابت تهیه دارو نداشتم اما تهیه انسولین قلمی هر روز و هر هفته تشدید می‌شود. حال آنکه در نحوه توزیع انسولین نیز تشکل‌های مردم‌نهاد و انجمن‌های متولی، دانشگاه‌های علوم پزشکی و حتی وزارت بهداشت نقش چندانی ندارند.
آذری‌فر در ادامه می‌افزاید: گرچه بحث رفاه و سهولت مصرف انسولین قلمی قابل توجه است اما این قضیه تنها دلیل مصرف این نوع دارو نیست بلکه انسولین‌های قلمی کارکردها و شاخصه‌های خاص درمانی نیز دارند بنابراین نمی‌توان اظهار کرد حال که با مشکل توزیع و عرضه انسولین قلمی مواجه هستیم به طور کلی این گونه انسولین از چرخه مصرف خارج شود و مجدد بیماران انواع دیگر همانند ویال‌ها را مصرف کنند. در حال حاضر ما بیماران یکی دو سالهای داریم که استفاده از ویال انسولین برای آن‌ها با دشواری‌هایی همراه است. همچنین وقتی فناوری نوینی آمده و در دسترس است چرا به گذشته برگردیم؟ مسئله دیگر اینکه انسولین‌هایی نیز در داخل تولید
می‌شود که با صلاحدید پزشک متخصص می‌توان نوع انسولین را تغییر داد. البته طی حدود یک سال گذشته تولیدکنندگان وطنی نیز نسبت به تغییر تولیدات متداول خود به انسولین قلمی به جای ویال اقدام کرده‌اند.
خبرنگار: محبوبه علیپور
