قدس آنلاین: «پیش از رفتن به کلاس اول دبستان بودم که برنامه «آن روی سکه» با اجرای استاد اکبر عالمی از تلویزیون پخش می‌شد. برنامه رویکردی آموزشی درباره سینما داشت و طبیعی بود که کسی در سن و سال من از آن سردرنمی‌آورد، اما همه بچه‌های آن روزگار می‌دانند که هر برنامه‌ای با نمایش بخش‌هایی هرچند کوتاه از فیلم‌های روز دنیا می‌توانست چه جذابیتی داشته باشد. «آن روی سکه» چنین برنامه‌ای بود و در یکی از قسمت‌هایش استاد سنگ‌تمام گذاشت؛ جنگ ستارگان و جیسون و آرگونات‌ها، با هم در یک برنامه. تکه‌هایی از هر دو فیلم را پخش کرد و درباره تکنیک‌های ساخت جلوه‌های ویژه‌شان گفت و من و برادرم را شیفته سینما کرد و این‌طور شد که من نخستین نماهای جنگ ستارگان را با ایشان به یاد می‌آورم. سال‌ها بعد در دانشگاه شاگردشان شدم و از خاطره برنامه آن روی سکه گفتم و گفتم چه تأثیر مهمی برمن گذاشته است. تعجب کرد که برنامه را به خاطر داشتم و تأکید کرد چقدر امیدوار بوده با آن برنامه جلوه‌های ویژه در سینمای ایران را تکانی بدهد. آخرین دیدارم با ایشان در جلسه معرفی کتاب -جعبه‌ابزاری برای فیلمساز- با ترجمه دکتر لیدا کاووسی بود. هنوز هم امیدوار بودند به اینکه آموزش سینما می‌تواند نسل بسازد و من مطمئن بودم که درست فکر می‌کنند به شرط آنکه معلمی چون اکبرعالمی باشد، دانشمند، قاطع، خوش‌صحبت، خوش‌قیافه و صریح. کسی که سال‌ها در دایره سینما چرخید و با سختکوشی آن را بزرگ‌تر کرد. استاد سفرتان به خیر و ممنونم، امیدوارم روزی سمت روشن نیرو باز شاگردتان شوم». این یادداشت نوشته شهرام مکری، کارگردان جوان کشورمان برای درگذشت «اکبر عالمی» بود. کسی که بسیاری از کارگردان‌های جوان امروز کشورمان، جرقه‌های یادگیری و عشق ورزیشان به سینما را مرهون حرف‌های او بودند، ولی کرونا بار دیگر بی‌رحمی کرد و اکبر عالِمی را از سینمای ایران گرفت، همان‌طور که خسرو سینایی را.
زنده‌یاد عالمی را بسیاری با برنامه «هنر هفتم» در قاب تلویزیون دهه ۷۰ به یاد دارند. او مجری و کارشناس تلویزیون، استاد دانشگاه تربیت‌مدرس، عکاس و مستندساز بود که از انتقال آموخته‌هایش به علاقه‌مندان تصویر چه در برنامه‌های تلویزیونی‌اش و چه در کلاس‌های درسش دریغ نمی‌کرد. اکبر عالمی در ۷۵ سالگی زمانی که برای ساخت یک مستند به بیمارستان بیماران کرونایی رفته بود، با وجود رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی به بیماری کرونا مبتلا شد و درگذشت. پیکر او دیروز در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران آرام گرفت.
* جز راستی و درستی از او ندیدم
جبار آذین، منتقد سینما و تلویزیون و از دوستان زنده‌یاد عالمی، درباره این شخصیت به خبرنگار ما می‌گوید: متأسفانه کرونا یک بار دیگر از میان اهالی فرهنگ، هنر و رسانه، بزرگی دیگر را ربود و در کنار بزرگ دیگر سینما؛ خسرو سینایی نشاند. زنده‌یاد عالمی از دوستان صمیمی و قدیمی‌ام بود که جز راستی و درستی از او ندیدم. کمتر کسی همچون او در سلامت و صداقت در سینمای ایران یافت می‌شود.
وی با بیان اینکه اکبر عالمی، منتقد، مستندساز، مجری و مدرس بااخلاق و بامعرفت سینما، از جهان ما هجرت کرد و با ملکوتیان همنشین شد، خاطرنشان می‌کند: اکبر از دوستان، همکاران و همراهان صادق و باصفای صمیمی و قدیمی‌ام بود که از دوران فعالیت‌های رسانه‌ای، سینمایی و دانشگاهی خود کارنامه‌ای مثبت به جا گذاشت، کوچ او بسیار دل آزار و اندوهناک است.
آذین تأکید می‌کند: او جزو معدود هنرمندان و منتقدان سینمای کشور بود که با تکیه بر دانش و تجربه سینمایی به خدمت در سینما مشغول بود. زنده‌یاد عالمی افزون بر اینکه از منظر اخلاقی و انسانی جزو شریف‌ترین هنرمندان عرصه نقد و سینما به شمار می‌رفت، در کنار پرداختن به نقد علمی رسانه‌ها، در عرصه‌های تصویری، سینمایی و تلویزیونی هم فعالیت داشت.
وی با بیان اینکه زنده‌یاد عالمی جزو مجریان موفق برنامه‌های پربیننده تلویزیونی ساخته شده درباره سینما بود، می‌گوید: مخاطبانی که به تماشای برنامه‌های تلویزیونی او می‌نشستند، در کنار آموزش صحیح مفاهیم سینما با پدیده‌های هنرهفتم هم آشنا می‌شدند، به گونه‌ای که هر برنامه تلویزیونی برای مخاطبان علاقه‌مند به سینما یک کلاس درس محسوب می‌شد.
آذین ادامه می‌دهد: عالمی افزون بر کار اجرا در تلویزیون، در حوزه تولید آثار مستند هم فعال بود و برخی از مستندهای او برای علاقه‌مندان بسیار آموزنده و راهگشاست. او جدای از آنکه تأثیرات مثبت و سازنده‌ای در اقبال جوانان دوستدار نقد و سینما داشت، در میان هنرمندان و منتقدان همنسل خودش هم دارای جایگاهی شایسته و قابل احترام بود.
وی یادآور می‌شود: زنده‌یاد عالمی علاوه بر داشتن کارنامه‌ای درخشان در عرصه هنری و رسانه‌ای، در عرصه فعالیت‌های دانشگاهی و تربیت شاگرد هم خوش درخشید، به طوری که عده‌ای از سینماگران و منتقدان امروز سینمای کشورمان دانش‌آموخته کلاس‌های او هستند. جایش برای اهالی هنر و رسانه خالی است و جزو شخصیت‌های تکرارنشدنی تاریخ سینما و تلویزیون خواهد بود.
* فصل پایان زندگی‌اش هم با مستندسازی بود
سلیم غفوری، مدیر پیشین شبکه مستند هم درباره این شخصیت ماندگار در عرصه سینما و تلویزیون به خبرنگار ما می‌گوید: آقای عالمی، شخصیتی جامع داشت، استاد دانشگاه، مستندساز، منتقد سینما و کارشناس مجری برنامه‌های تلویزیونی بود و در فضاهای مختلف کار کرد. ایشان مدت‌ها مسئولیت لابراتوار سازمان صدا و سیما را بر عهده داشت و در حفظ و حراست از این گنجینه ارزشمند تلاش کرد.
وی ادامه می‌دهد: زنده‌یاد عالمی چندین سال، مجری کارشناس برنامه‌های سینمایی تلویزیون بود و در این حوزه تدریس می‌کرد، حتی در مرحله آخر زندگی‌اش هم مشغول تولید مستندی درباره بیماری کرونا بود که در بیمارستان حضور یافت و با وجود اینکه همه اعضای گروهشان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کرده بودند، ولی تقدیر برای ایشان به گونه‌ای دیگر رقم خورد. در شرایط تولید یک مستند به این ویروس منحوس مبتلا شد و از دنیا رفت، یعنی فصل پایان زندگی‌اش هم با مستندسازی بود.
وی با بیان اینکه بسیاری از هنرمندان خوب و کاربلدی که امروز در این عرصه سینما کار می‌کنند جزو شاگردان ایشان بودند، خاطرنشان می‌کند: زنده‌یاد عالمی نسلی را آموزش داد که امروز ثمره آن آموزش‌ها را شاهد هستیم. در بحث نقد هم بسیاری از برنامه‌های مهم تلویزیون در حوزه سینما با اجرای ایشان بوده است. در دهه ۷۰ با برنامه «هنر هفتم» خوش درخشید و پس از آن برنامه «سینما ماوراء» را ساخت که جزو برنامه‌های اثرگذار در حوزه سینما بود. در بسیاری از برنامه‌های سینمایی تلویزیون به عنوان کارشناس حضور پیدا کرد. تسلط و فهم درست او از سینما موجب شده بود که در جایگاه مجری کارشناس باشد نه یک مجری صرف.
* شیفته سینمای غرب و هالیوود نشد
غفوری با بیان اینکه زنده‌یاد عالمی جزو مستندسازان اثرگذار کشورمان بود که ده‌ها مجموعه مستند را در فضای مختلف ساخته است، می‌گوید: برنامه‌های سینمایی ایشان، فهمی از سینما را به مخاطبان ارائه می‌کرد که بسیاری را به سینما علاقه‌مند کرد، ضمن اینکه تحصیلات خودشان هم در این حوزه بود و شاگردانی را در این عرصه تربیت کردند که امروز ثمره آن آموزش‌ها را می‌بینیم.
وی با اشاره به تلاش‌های اکبر عالمی در تربیت فیلم‌برداران دوران دفاع‌مقدس، عنوان می‌کند: بخشی از فیلم‌بردارانی که دوربین به دست به جبهه‌های جنگ می‌رفتند تا دلاورمردی‌های رزمندگان را ثبت کنند از شاگردان ایشان بودند.
غفوری تأکید می‌کند: ایشان علاوه بر مسائل فنی به جنبه‌های تئوریک سینما هم بسیار مسلط و آشنا بود، یعنی در تدریسشان فقط بحث‌های فنی را به شاگردان منتقل نمی‌کرد بلکه جنبه‌های نظری و تئوریک سینما را هم آموزش می‌داد. با وجود اینکه به سینمای غرب و هالیوود مسلط بود و شناخت کافی از آن داشت، اما شیفته سینمای هالیوود و سبک زندگی غربی نشد. گاهی عده‌ای که مسلط به این عرصه هستند جذب این فضا شده و ناخواسته مبلغ و مروج سینمای غرب می‌شوند، ولی زنده‌یاد عالمی چنین نبود.
رئیس پیشین شبکه مستند یادآور می‌شود: کمتر فردی را در عرصه سینما داریم که هم تجربه مدیریتی داشته باشد، هم استاد دانشگاه باشد، هم مجری کارشناس و هم مستندساز و عکاس باشد. از این رو فقدان ایشان خسران بزرگی است و امیدواریم روحشان قرین رحمت الهی شوند. خاطره و خدمات ایشان فراموش نخواهد شد و جزو چهره‌های ماندگار سینمای ایران خواهند ماند.
انتهای پیام/
