کارآفرین حوزه صنایع دستی گفت: بر اساس یک طرح ۲۰ ساله بنا داریم سوغات زائران امام مهربانی ها را به جای محصولات چینی در حاشیه شهر مشهد و سراسر کشور تولید کنیم.

بومی سازی سوغات زائران در یک طرح ۲۰ ساله/ایجاد ۸۰هزار شغل پایدار صنایع دستی در کشور

مصطفی آقایی در گفتگو با قدس آنلاین اظهار کرد:  سال ۸۱زمانی که ۲۶سال سن داشتم  در سفر به مشهد مقدس و  تشرف به حرم مطهر رضوی یک اتفاق باعث تحول در زندگی من شد به طوری که یک فرد  با درخواست کمک از من،  این معما را در درونم ایجاد کرد که چگونه می توان اینگونه افراد را توانمند و بی نیاز  کرد.
این کارآفرین موفق که اجداد او نیز در صنایع دستی ید طولایی  داشته اند، افزود: وقتی این موضوع را با پدرم مطرح کردم ایشان سوزنی را به من هدیه داده و از من خواستند که با تفکر و کمک گرفتن از استعداد های درونی و این ابزار  مسیر خدمت کردن به مردم را پیداکنم. 
آقایی ادامه داد: این تلنگر باعث شد صنایع دستی را ۱۱سال با نگاه پژوهشی دنبال کرده و با تولید و بازآفرینی ۸۰۰محصول به طرح جامعی در باره این موضوع دست پیدا کنم  از این رو  در سال ۱۳۹۲تصمیم گرفتم  در راستای سیاست هر خانه یک کارخانه ، این  طرح را به مناطق کم برخوردار و حاشیه شهر مشهد به طور رایگان آموزش دهم ، در این راستا  در طول ۵سال و با مساعدت دستگاه هایی نظیر کمیته امداد، بهزیستی، بنیاد شهید، فرهنگ سراها و مراکز خیریه به   ۴هزار نفر  به صورت مستقیم و ۴هزار نفر  نیز به صورت غیر مستقیم در این مناطق آموزش های لازم داده شده  و وارد شبکه تولید محصولات شدند.
وی با اشاره به اینکه  شبکه آموزش این طرح در حال حاضر به دلیل محدودیت های کرونایی به صورت غیر مستقیم انجام می شود، تصریح کرد: این آموزش ها در پنج مرحله کارمند هنر، هنرمند،مربی هنر، استادیار هنر و استاد تمام هنر به افراد ارائه و  پس از آموزش ، سفارش تولید محصولات مختلف به همراه مواد اولیه  به آنها داده شده و  سپس محصولات تولیدی آنها در بازارهای مختلف به فروش می رسد. هنرآموزان در این طرح حداکثر ۳ساعت در سطوح مختلف فعالیت می کنند  و به طور میانگین ماهانه ۳میلیون تومان درآمد دارند  قرار است این طرح در کمیسیون اقتصادی مجلس به عنوان یک طرح ملی مورد بررسی قرار بگیرد .        
وی با بیان اینکه  هدف اصلی این طرح  تولید سوغات دینی و مذهبی برای زائران امام رئوف است، ادامه داد:   سالانه بیش از ۳۰میلیون زائر  از کشورهای مختلف دنیا و همچنین سراسر کشور به شهر مقدس مشهد سفر کرده و حدود ۷۳درصد سوغاتی که  در این شهر خریداری می کنند محصولات وارداتی و چینی هستند که  پس از طی کردن مسافت چهارهزار کیلومتری به شهر مشهد می رسند. از این رو بر اساس یک طرح ۲۰ ساله ای به دنبال آن هستیم  که بازار سوغات مشهد را به سمت محصولات دینی و مذهبی تولید داخل سوق دهیم و محصول به جای تولید در فاصله چند هزار کیلومتری از مشهد در حاشیه این شهر تولید شود.  
آقایی با اشاره به اینکه  هنرهای صنایع دستی ذاتا دارای مبانی فرهنگی، اجتماعی ، اقتصادی و دینی هستند، اظهار کرد: همچنین یکی از مواردی که در این طرح مورد بررسی قرار گرفت موضوع مد و لباس و ارتقاء سواد در زمینه پوشش در تولید محصولات بر مبنای اصالت ایرانی اسلامی است، به طور مثال سجاده شهر حرم را برای زائران امام مهربانی ها در رنگ ها و طرح های مختلف  را تولید و روانه بازار کرده ایم. 
وی تصریح کرد: این طرح که به دنبال ایجاد ۸۰هزار شغل پایدار در سراسر کشور در زمینه صنایع دستی برای سوغات مشهد است در حال حاضر ۵سال پایلوت و اولیه خود  را   که هدف اصلی آن بر مبانی آموزشی و شناسایی  بنیادی موانع پیش روی اجرای آن می باشد  به پایان رسانده است و طبق پیش بینی ها باید ۱۵سال اینده ، ۱۲.۵درصد از بازار سوغات مشهد را به خود اختصاص دهد.
آقایی با بیان اینکه یکی از نکات بارز این طرح اجرای فعالیت های پژوهشی و میدانی قبل از اجرای آن است، افزود: در حال حاضر یکی از دستگاه هایی که برای اجرای موفق و پایدار این طرح اعلام آمادگی کرده است  آستان قدس رضوی می باشد به طوری که  مرکزآفرینش های هنری این مجموعه در زمینه بومی سازی بازار سوغات زائران  دانش افزایی کند .همچنین بنیاد کرامت این مجموعه در زمینه  محرومیت زدایی و تلاش در جهت توانمند سازی افراد  در جهت گسترش این طرح مساعدت هایی را انجام خواهند داد  از طرفی  قرار است در راستای استمرار موفق این طرح ،  بنیاد بهره وری آستان قدس  ، موقوفات هنری ، صنایع دستی و درآمدهای پایدار ایجاد کند که این موضوع می تواند نقش تاثیرگذاری درساختار سازی شبکه ای این طرح در سراسر  کشور داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه  از  مسئولین و دستگاه ها تنها یک خواسته و انتظار دارم و آن این است که در جهت تحقق طرح های کارآفرینی و بومی سازی محصولات خارجی مانع تراشی نکنند و استعلامات و فرایندهای کاری را به حداقل برسانند،  ادامه داد: سواد و دانش کشورهای خارجی در بهره وری و درآمدزایی از صنایع دستی بسیار بالا است به طوری که مثلا یک محصول صنایع دستی ایرانی را خریداری و در موزه هایشان نگه داری می کنند و برای بازدید افراد از این محصول در موزه ها درآمد زایی می کنند اما در ایران حتی از آموزش رایگان صنایع دستی به افراد نیز استقبال نمی کنندو به این موضوع باور لازم را ندارند. 
اقایی با بیان اینکه سیاست زدگی و عدم حضور افراد متخصص در مسئولیت ها در بلندمدت اثار سوء خود را نشان می دهد ، افزود:  از طرفی در طول ۵سال اجرای آزمایشی این طرح۶ مرتبه مدیر کل میراث فرهنگی و صنایع دستی خراسان رضوی تغییر پیدا کرد که این حجم از تغییرات جای تامل دارد  در حالی که در کشوری نظیر آلمان یک مدیر ۱۲سال در فرآیند مدیریت ، حضور با ثبات دارد و  با اطلاعات به روز، جامع و منسجمی که در اختیار دارد برنامه ریزی و تصمیم گیری های درست و صحیح را انجام می دهد از طرفی یکی از مسائلی که باعث می شود طرح های کارآفرینی در کشور ما به موفقیت چندانی دست پیدا نکنند این است که برخی مدیران و افراد تصمیم ساز در حوزه های خود تخصص و دانش کافی ندارند به طوری که مثلا مدیران تصمیم گیر در زمینه  صنایع دستی کشور مدارکی نظیر حسابداری و کتابداری دارند  که این موضوع به صورت زنجیره وار باعث ایجاد مشکلات پی درپی و خسارت هایی برای کشور می شود که اگرچه قابل لمس نیستند اما در بلندمدت اثار و نتایج خود را نشان می دهند.    
وی با بیان اینکه  در زمان های قدیم اساتید هنر جزو غنیمت های جنگی محسوب شده و در جایگاه های مخصوص  و در محل نزدیکی به حاکمان به اموزش هنر به مردم ان کشور مشغول می شدند، ادامه داد: از طرفی در حوزه استفاده و عمل به آموزه های دینی در کشور ما آن چنان کار چندانی انجام نشده است و اقتصاد اهل بیت به طور درست به جامعه معرفی نشده است به طوری که معرفی حضرت علی (ع) را منحصر به ماه مبارک رمضان و امام حسین (ع) را به ماه محرم اختصاص داده ایم و یا کمتر از عبابافی حضرت فاطمه (س) همراه فرزندانشان برای مردم سخن گفته شده است. همه این ها در حالی است که مثلا از وقف نامه حضرت علی (ع) ، دانشگاه هاروارد و سازمان نوبل مفاهیم آموزشی زیادی تهیه و بر مبانی آنها برنامه های اساسی تنظیم و در جامعه نشر داده اند.

برچسب‌ها