ر حالی که این روزها بازار خودرو وضعیت شکننده‌ای پیدا کرده و هر روز شاهد کاهش ریزش قیمت‌ها در بازار خودرو هستیم، اما جالب آنجاست در چنین شرایطی برخی گزارش‌های میدانی حاکی از پیشی‌گرفتن نرخ کارخانه‌ای برخی محصولات خودروسازی‌ها از قیمت‌های بازاری آن است. همزمان وزارت صنعت و خودروسازان در تلاش هستند تا موافقت اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا را برای آزادسازی قیمت ۴۵درصد خودروهای تولید داخل و در چارچوب بسته جهش تولید خودروسازان، جلب کنند. در همین راستا در گفت‌وگویی با روح‌الله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع و معادن و نماینده مردم تهران در مجلس، به بررسی آخرین اقدام‌های دولت و مجلس در راستای ساماندهی بازار خودرو و موضع مجلس نسبت به آزادسازی قیمت خودرو پرداخته‌ایم.
نمایندگان مجلس بحث واردات مشروط خودرو خارجی را مطرح کردند، این طرح در چه مرحله‌ای است، آیا واقعاً کسی مایل به استفاده از ارز خارجی خود برای واردات خودرو به کشور خواهد بود؟
طرح تحول بازار و صنعت خودرو مجلس با هدف ساماندهی بازار خودرو و صنعت خودروسازی تدوین و ارائه شده که تنها یک ماده از طرح به موضوع واردات مرتبط است. براساس چیزی که در طرح قید شده، افراد می‌توانند به ازای صادرات خودرو و قطعات خودرویی یا از محل ارز شخصی آن هم به گونه‌ای که فشار ارزی بر کشور نیاید و تعهد ارزی برای آن ایجاد نکند، واردات خودرو داشته باشند و تعیین ضوابط فنی آن هم بر عهده وزارت صمت است. کلیات طرح در کمیسیون صنایع و معادن به تصویب رسیده و قرار است جزئیات آن نیز هفته بعد مورد بررسی قرار بگیرد. با طی مراحل قانونی طرح در مجلس و تبدیل آن به قانون، دولت نیز ملزم به اجرای آن خواهد بود. گرچه بخشی از دستورالعمل‌های واردات خودرو و چگونگی آن را مجلس به تصویب می‌رساند، اما در واقع مسائل فنی آن بر عهده وزارت صمت گذاشته شده تا بررسی‌های لازم را داشته باشد و ببیند چه خودروهایی امکان و اجازه واردات خواهند داشت.
به تازگی بحث تحقیق و تفحص از صنعت خودرو مورد تصویب مجلس قرار گرفت، اما پرسش اساسی این است که چرا هیچ‌گاه طرح‌های تحقیق و تفحص از خودروسازی‌ها به سرانجام مشخصی نمی‌رسد و بدون نتیجه رها می‌شود؟
فضای کاری مجلس و مشغله بسیار نمایندگان، صنعت خودرو و پیچیدگی‌ها و ابعاد مختلف آن و میزان همکاری دولت و خودروسازها با مجلس، این‌ها همه موضوعاتی است که وجود دارد و بر سرعت کار و میزان موفقیت تحقیق و تفحص‌ها اثر می‌گذارد. البته روز سه‌شنبه طرح تحقیق و تفحص از عملکرد شرکت‌های خودروسازی درباره کیفیت و قیمت خودرو در مجلس تصویب شد که تلاش می‌کنیم تحقیق و تفحص نتیجه بدهد و همانند موارد قبلی طولانی و رها نشود.
نظر مجلس درباره طرح پیشنهادی وزارت صنعت و تلاش آن برای آزادسازی قیمت خودروهای تولید داخل چیست؟
مجلس با روشی که دولت برای آزادسازی قیمت برخی خودروهای داخلی در نظر گرفته، مخالف است. اجرایی شدن این مکانیسم که بخواهد قیمت‌ها را به حاشیه بازار ببرد و از طریق آن خودروسازها به آزادسازی قیمت بپردازند و خودرو را به نرخ روز بفروشند، تبعات منفی در پی دارد. اجرایی شدن این موضوع، گرانی آنی را به کشور تحمیل می‌کند و اثرات تورمی را در پی خواهد داشت. دیگر اینکه بنا نیست اگر خودرویی گران است، هزینه‌های گرانی آن را مردم بپردازند و پول آن به جیب خودروساز برود. خودروساز باید همان قیمت تمام‌شده و سود منطقی خودش را دریافت کند؛ بنابراین وقتی به هر دلیلی بازار خودرو ملتهب و ارز گران شده، نباید تمامی سود افزایش قیمت خودروها به جیب خودروساز برود.
وزارت صنعت درصدد است برای خودروهای غیرلوکس قیمت‌گذاری دستوری را انجام بدهد، اما از سمتی هم بنا دارد قیمت دیگر مدلهای خودرویی را هر سه ماه یک بار بالا ببرد. در نهایت دست‌اندرکاران این امر تلاش می‌کنند قیمت تمامی خودروها را به سمت قیمت حاشیه بازار ببرند و نمایندگان مجلس این موضوع را قبول ندارند و نسبت به آن اعلام مخالفت کرده‌اند.
براساس طرحی که ما در مجلس دنبال می‌کنیم، قرار است قیمت‌گذاری خودرو براساس قیمت تمام‌شده و سود مصوب صورت بگیرد و خودروها در بورس کالا عرضه شوند. حال اگر خودرویی در فرایند رقابت گران‌تر از ارزش خودش به فروش رفت، مابه‌التفاوت قیمت از خودروساز گرفته و به خزانه واریز می‌شود. گرچه نسبت به تصویب و اجرای طرح تحول بازار و صنعت خودرو مجلس مخالفت‌هایی وجود دارد، اما به هر حال امیدواریم مجلس سریع‌تر بتواند آن را به تصویب برساند. البته آزادسازی قیمت خودرو در دولت‌های قبلی نیز تجربه شده و به نظر می‌رسد این روش دوام چندانی نخواهد آورد، زیرا قیمت‌ها بر اثر اجرای آن ناگهانی بالا می‌رود و کسی در دولت مسئولیت آن را قبول نخواهد کرد؛ بنابراین روش آزادسازی قیمت‌ها، روش پایداری نیست و احتمالاً طرح با مخالفت‌های بسیاری مواجه و همانند دوره‌های پیش جلو آن گرفته شود.
به نظرتان برای رفع مشکلات موجود در حوزه بازار خودرو چه باید کرد؟
ما به صنعت خودرو در کشور نیاز داریم و نمی‌توان به صورت صفر و صدی درباره آن صحبت کرد یا دستور داد مردم هر خودرویی که خودروساز ایرانی تولید کرد، باید آن را خریداری کنند. هر چه تولید خودرو و کیفیت آن بهتر شود، قطعاً مشکلات حوزه صنعت خودرو کمتر خواهد شد. ما باید بتوانیم خودروهای تولید داخل را به سطح استانداردهای جهانی برسانیم. از سوی دیگر باید میزان تولیدات خودرویی را افزایش دهیم، زیرا قاعدتاً هر چه خودرو بیشتر تولید شود، هزینه‌های تمام‌شده کمتر خواهد بود و مسئله قیمت خودرو را حل خواهد کرد.
