۱۸ بهمن ۱۳۹۹ - ۱۱:۴۲
کد خبر: 738958

انقلاب بزرگ فرهنگی و حفظ دستاوردها

کامران پارسی‌نژاد، نویسنده و منتقد

پیروزی انقلاب اسلامی و برپایی نظام جمهوری اسلامی صرفاً یک رویداد سیاسی و جابه‌جایی قدرت نبود. پس از سرنگونی حکومت پهلوی انقلاب بزرگ فرهنگی نیز شکل گرفت و به سرعت در سرتاسر کشور گسترش یافت. این در حالی است که در بسیاری کشورها انقلاب‌ها صرفاً جنبه سیاسی داشته و هیچ دگرگونی در عرصه فرهنگ و باورهای مردم رخ نداده است. در صورتی که در ایران جدای مسائل سیاسی دگردیسی و تحول بنیادینی در حوزه فرهنگ و ادب کشور رخ داد. تحولات بزرگ فرهنگی رخ داده به طور چشمگیری سبب شد تغییرات عمده ساختاری در بستر جامعه، نهاد خانواده، دوایر و مراکز مختلف دولتی و غیردولتی ایجاد شود. بی‌شک یکی از مهم‌ترین تحولات رخ داده پس از انقلاب حول محور هنجارهای اجتماعی، باور و بینش مردم می‌گردد. این اتفاق چشمگیر به گونه‌ای بود که بسیاری از باورها و مناسبات حاکم بر جامعه به طور کامل از میان رفت و هنجارهای دیگری جایگزین آن شدند. قابل ذکر است که پیش از شکل‌گیری انقلاب نقش دین و باورهای دینی در جامعه انکارناپذیر است؛ چرا که به واسطه همین باورها بخش عمده‌ای از مردم وارد میدان شدند، اما همین باورهای دینی پس از انقلاب تقویت شد. بر این اساس متولیان امور فرهنگی بلافاصله بر آن شدند تا در راستای اشاعه فرامین دینی و ایجاد دگرگونی بنیادین تلاش کنند. تغییر پوشش مردان و زنان طولی نکشید که فراگیر شد. آرمان‌ها و اهداف فرهنگی متناسب با باورهای انقلاب از راه‌های مختلف چون تغییر محتوای درس‌ها، قوانین رایج در اداره‌ها و مراکز فرهنگی و هنری دنبال شد. یکی از بزرگ‌ترین تحولات فرهنگی پس از انقلاب صنعت سینما بود. فیلم‌های فارسی دوره پهلوی از دیرباز همچنان برپایه مضامین روسپی‌گری، باده‌گساری، نزاع و انتقام استوار بود و هیچ تحولی در این راستا رخ نمی‌داد. در آن دوران به ندرت آثار قابل توجهی چون فیلم گاو و دایره مینا به کارگردانی داریوش مهرجویی و گوزن‌ها کاری از مسعود کیمیایی تولید می‌شدند. اما پس از انقلاب تحولات بزرگ فرهنگی صنعت سینما را در ایران دگرگون کرد. دگرگونی رخ داده سبب شد تا سینمای ایران رشد چشمگیری داشته باشد تا حدی که آثار سینمایی ایران در جشنواره‌های بین‌المللی جهان در سالیان متمادی خوش بدرخشد. در وادی ادبیات نیز رشد چشمگیری را شاهد بودیم. ادبیات کودک و نوجوان به منصه ظهور رسید و رشد چشمگیری داشت. در حوزه ادبیات داستانی نیز تحولات قابل تعمقی رخ داد. حضور زنان در عرصه داستان‌نویسی بسیار نظرگیر بود. جدای از آن داستان‌های خلق شده پس از انقلاب به تدریج از جنبه ساختاری دچار تحول بنیادین شد و انواع سبک‌های داستان‌نویسی با آثار قوام یافته وارد بازار کتاب شدند. بی‌شک حفظ دستاوردهای موجود نیازمند تلاش و برنامه‌ریزی متولیان امور فرهنگی است. در سال‌های اخیر متأسفانه هیچ بودجه‌ای در نظر گرفته نشده و حمایتی در حوزه فرهنگ و ادب کشور شکل نگرفته است در حالی که رها کردن عرصه فرهنگ، ادب و هنر آسیب‌های جبران‌ناپذیری به بستر جامعه وارد می‌کند. این در حالی است که برای رسیدن به این جایگاه زحمات چشمگیری را شاهد بوده‌ایم. جنگ هشت ساله نیز پس از وقوع انقلاب اسلامی دستاوردهای بزرگی داشت که متأسفانه در گذر زمان فراموش شد. برگزاری مراسم‌های تکراری درست پس از فرا رسیدن دهه فجر و یا آغازین روزهای مهر نمی‌تواند در حفظ فرهنگ انقلاب مثمرثمر باشد. در این راستا می‌طلبد تا متولیان امور فرهنگی طرح‌های بدیع و دقیقی را برای ارتقای مجدد فرهنگ، ادب و هنر کشور به اجرا درآورند.

برچسب‌ها