رتبه‌بندی معلمان با تمامی محاسن و ویژگی‌های مثبتش در دولت آبادگران به نتیجه نرسید تا اینکه در زمان وزارت علی‌اصغر فانی، وزیر پیشین آموزش و پرورش گام نخست رتبه‌بندی معلمان اجرا شد اما به دلیل کمبود اعتبار باز هم آنچه اجرا شد نتوانست جامعه فرهنگیان را راضی کند.
کمی بعد و در بودجه سال ۹۸، ۲ هزار میلیارد تومان برای اجرای رتبه‌بندی معلمان اختصاص یافت تا تمامی فرهنگیان با بیش از دو سال سابقه کار بر اساس صلاحیتهای عمومی، تخصصی و حرفهای خود در رتبههای یک تا پنج قرار گرفته و به تناسب رتبههای پنج‌گانه از مزایایی برخوردار شوند اما باز رقم تخصیص یافته پاسخگوی نیازها نبود و برای فرهنگیان چندان نتیجه‌ای به همراه نداشت.
سرانجام کاسه صبر مجلس لبریز شد به‌طوری که اعضای کمیسیون آموزش از دولت خواستند هرچه سریع‌تر در خصوص نظام رتبه‌بندی معلمان لایحه‌ای تدوین کند و برای تصویب به مجلس ارائه دهد تا این موضوع به قانون تبدیل شود در غیر این صورت این کمیسیون خود طرحی در این زمینه تدوین و به تصویب می‌رساند.
بدین ترتیب هرچند دولت در تردید بود که آیا رتبه‌بندی معلمان نیاز به لایحه دارد یا اینکه با اجرای ماده ۶۳ قانون برنامه ششم توسعه می‌توان برنامه یاد شده را پیاده کرد اما سرانجام با تصویب لایحه پیشنهادی وزارت آموزش وپرورش آن را بیست و پنجم اسفند سال گذشته برای تصویب تقدیم مجلس کرد.
از سوی دیگر یک ماه بعد لایحه نظام رتبه‌بندی معلمان به تأیید کمیسیون آموزش مجلس رسید و نهم خرداد امسال با رأی مثبت ۱۵۶ نماینده در اولویت نوبت رسیدگی در صحن مجلس قرار گرفت و چنان‌که اشاره شد سرانجام کلیات آن صبح دیروز در نشست صحن علنی مجلس به‌تصویب رسید.
با وجود این باز هم بخشی از جامعه فرهنگیان با توجه به اشکالات این لایحه نگران طولانی شدن بررسی و تصویب جزئیات آن از سوی مجلس‌اند و اینکه نکند با پایان دوره دولت دوازدهم، این مهم باز هم متوقف شود.
دولت سیزدهم هم نمی‌تواند لایحه را پس بگیرد
محمد مهدی زاهدی، عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با قدس می‌گوید: خوشبختانه با تدبیر این کمیسیون قرار شد بررسی و تصویب لایحه رتبه‌بندی معلمان به دولت بعد نیفتد. بر این اساس، کلیات این لایحه به سرعت در این کمیسیون بررسی و به صحن ارجاع شد که دیروز با رأی مثبت، کلیاتش به تصویب رسید و حالا اگر جزئیات آن هم تصویب نشود چندان مهم نیست؛ چون حتی با پایان کار دولت، فرایند بررسی و تصویب جزئیات آن در مجلس طی می‌شود و دولت آینده هم نمی‌تواند آن را پس بگیرد یعنی با تصویب کلیات، این لایحه دیگر قابل برگشت از سوی دولت سیزدهم نیست؛ ضمن اینکه بررسی و تصویب جزئیات آن هم در یک ماه آینده انجام می‌شود.
وزیر اسبق عتف با اشاره به اینکه بودجه کافی برای اجرای لایحه نظام رتبه‌بندی معلمان پیش‌بینی شده و جای هیچ گونه نگرانی در این خصوص نیست، در خصوص عمده ایرادهای این لایحه می‌گوید: در این لایحه کرامت و منزلت معلم دیده نشده است. رتبه‌بندی معلمان به یک تا پنج، چیز خیلی خوبی نیست. در دانشگاه جایگاه مربی، استادیار، دانشیار، استاد تمام را داریم؛ باید برای معلمان نیز چنین جایگاهی را تعریف می‌کردند نه اینکه بگویند فلانی رتبه‌اش یک، دو یا سه است. باید عبارت‌های مناسبی برای نشان دادن جایگاه معلمان به‌کار ببریم تا جامعه هم احترام بگذارد.
نماینده مردم کرمان در مجلس مشخص نشدن سازوکار ارزیابی ارتقای معلمان را دیگر ایراد مهم این لایحه می‌داند و می‌گوید: سازوکار ارزیابی خود دو مؤلفه دارد. یکی اینکه ملاک و معیارهای ارزیابی باید چه چیزهایی باشد؛ مورد دوم هم اینکه ارزیابی‌کننده‌ها چه کسانی باشند. ما در وزارت علوم برای همه این موارد دستورالعمل داریم حتی برای این‌ها مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد و کاملاً مشخص است آیتم‌های ارزیابی و ارتقا شامل چه چیزهایی می‌شود و چه گروهی باید بیایند. حتی در دانشگاه هیئت ممیز وجود دارد که کار اصلی‌اش بررسی همین‌هاست اما در این لایحه اصلاً چنین چیزی پیش‌بینی نشده است.
زاهدی ادامه می‌دهد: ایراد دیگر لایحه رتبه‌بندی که اگر رفع نشود دوباره در آموزش و پرورش ایجاد چالش می‌کند این است کسی که تازه وارد آموزش و پرورش شود و مراحل خدمتش را تا ۳۰ سال طی کند، در پایان می‌تواند به جایگاه و رتبه یک برسد؛ اما در لایحه، ضابطه مشخصی برای تعیین رتبه برای فرهنگیانی که در حال خدمت هستند، پیش‌بینی نشده است. البته چنین کاری هم راحت نیست اما اگر مجلس روی این موضوع کار نکند دولت برای اجرای لایحه قطعاً با مشکل روبه‌رو می‌شود و در این صورت مشکل به دولت بعدی می‌رسد و فرهنگیان هم فکر می‌کنند دولت سیزدهم اراده‌ای برای حل مشکل فرهنگیان ندارد.
فقط معلمان را دیده‌اند
رضا حاجی پور، عضو دیگر کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری هم تصویب لایحه رتبه‌بندی معلمان را از سوی مجلس قطعی می‌داند و به قدس می‌گوید: برای اینکه این لایحه به سرانجام برسد این همه داریم زحمت می‌کشیم؛ مگر می‌شود تصویب نشود؟ حتماً تصویب می‌شود. حتی برای اجرای مناسب آن در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کشور ۱۵ هزار میلیارد تومان بودجه اختصاص یافته است. بنابراین جامعه فرهنگیان و مردم عزیز نگران تصویب نشدن این لایحه نباشند. نظام رتبه‌بندی معلمان تا پایان دوره فعالیت دولت دوازدهم تصویب می‌شود.
وی نیز ایرادهای لایحه رتبه‌بندی معلمان را زیاد می‌داند و می‌گوید: مثلاً در این لایحه فقط معلمان را دیده‌اند و توجهی به کسانی که به عنوان کارمند در ادارات آموزش و پرورش فعالیت می‌کنند نشده است؛ در حالی که معمولاً افرادی که وارد آموزش و پرورش می‌شوند به عنوان کارمند استخدام نمی‌شوند؛ بلکه به‌عنوان معلم استخدام می‌شوند. در واقع این معلمان هستند که به مرور زمان مدیریت و جایگاه‌های اداری را پر می‌کنند و کسی از بیرون به عنوان کارمند اداری وارد نظام آموزشی نمی‌شود.
چرا ناراضی هستیم؟
محمد وحیدی، نایب رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی هم رأی نمایندگان به فوریت بررسی لایحه نظام رتبه‌بندی در صحن علنی را نشانگر عزم راسخ نمایندگان ملت برای اجرایی شدن بخش تعطیل شده سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می‌خواند و می‌گوید: این لایحه بر توجه به معلمان به عنوان مهم‌ترین مؤلفه اثربخش در تعلیم و تربیت تأکید دارد.
وی در همین زمینه می‌افزاید: همه ما به این دلیل از آموزش و پرورش ناراضی هستیم که برای رسیدن به یک وضعیت مطلوب به اندازه کافی تلاش نکرده، چنان‌که تاکنون تنها در حوزه کمّی و پوشش تحصیلی اقدام شده و در راستای کیفی شدن آموزش اقدامی صورت نگرفته است.
وی درباره عمده‌ترین دلایل اجرا نشدن کامل طرح رتبه‌بندی معلمان تا کنون، به قدس می‌گوید: اگرچه در قانون برنامه ششم توسعه کشور این موضوع پیش‌بینی شده اما تاکنون فاقد آیین‌نامه اجرایی بوده است. دولت برای این منظور باید یا آیین‌نامه اجرایی و یا لایحه ارائه می‌کرد که تا اواخر سال گذشته هیچ یک از این دو را انجام نداده بود و این مهم‌ترین دلیل اجرایی نشدن برنامه رتبه‌بندی معلمان تاکنون است چون ضمانت اجرای هر قانونی آیین‌نامه‌ای است که دولت باید در پیوست آن بیاورد. اما دولت سرانجام با پیگیری‌های کمیسیون آموزش لایحه‌ای در این زمینه تدوین و برای تصویب به مجلس داده است که ان‌شاء‌الله به‌زودی در صحن علنی بررسی و تصویب می‌شود.
