از دکتر محمد سید احمد تحلیلگر مصری مسائل بین الملل در خصوص سیاست‌ها و اولویت‌های آمریکا در قبال آینده افغانستان پرسیده‌ایم که در ادامه پاسخ ایشان را می‌خوانید: برنامه‌های آمریکا در افغانستان پایان نیافته و خروج از آن فقط یک تغییر تاکتیک است.

استفاده از اهرم افغانستان برای تهدید منافع روسیه و ایران

آمریکا نمی تواند به پروژه راهبردی خود در افغانستان پایان دهد و آنچه روی داده جزئی از برنامه‌های جدید آن علیه رقبای روسی و چینی و همچنین ایرانی است که هیچ زمان مقابل آن سرخم نکرده و تهدیدی برای منافع آن در خارومیانه به شمار می‌رود. خروج آمریکا از افغانستان با توافق انجام شده و چه بسا سقوط همه مناطق افغانستان به‌دست طالبان بدون مقاومت و باقی ماندن تسلیحات آمریکایی در افغانستان تأکید می‌کند که آمریکا برای آینده این کشور برنامه ویژه دارد؛ به ویژه آنکه جلالی که نامزد اصلی ریاست دولت آتی است از دهه‌ها پیش تابعیت آمریکایی دارد و طالبان نیز مواضع معتدل تری در خصوص آموزش زنان و کار آن‌ها اتخاذ کرده است. همه این موارد تأیید می‌کند آمریکا می‌خواهد از موقعیت جاری در افغانستان برای تهدید منافع روسیه و ایران استفاده کند.

در پاسخ به این پرسش که اولویت آمریکا پس از اتمام مسئله خروج از افغانستان، کدام یک از پرونده‌های منطقه از جمله خروج از عراق، تشکیل دولت در لبنان، بحران سوریه و یا جنگ یمن خواهد بود باید بگویم تمام این موضوعات برای آمریکا اولویت است؛ به گونه ای که عراق همچنان یکی از اهداف راهبردی آمریکا باقی خواهد ماند و هرچند ممکن است به مانند افغانستان نیروهای خود را از آنجا خارج کند، اما به طور قطع گروهی را برای حفاظت از منافع خود در این منطقه حساس و مهم مأمور خواهد کرد. در لبنان نیز، حزب الله که مهم‌ترین تهدید علیه دشمن صهیونیستی و عامل تأثیرگذار در تحولات این کشور است، یکی از دغدغه‌های آمریکاست اما در همین حین اولویت آن نیست. توافق هسته ای با ایران از اهمیت بالایی در راهبرد آمریکا برخوردار است و تأخیر در حل و فصل آن سبب پیشرفت‌های روزافزون ایران است؛ بنابراین یکی از مهم‌ترین اولویت‌های آمریکاست.

جنگ یمن هم یکی از باتلاق‌هایی است که آمریکا و متحدان او گرفتار آن شده و به نظر من گریزی از پایان یافتن آن وجود ندارد. اما در ارتباط با سوریه، باوجود کورسوهای امیدی که آمریکا آنجا دارد اما پس از شکست گروه‌های تحت حمایتش، تمایل دارد از آنجا خارج شود. بنابراین اگر بخواهیم اولویت‌های آمریکا در دوره پیش رو را مرتب کنیم، توافق هسته‌ای نخستین اولویت خواهد بود و پس از آن خروج از عراق، سوریه، جنگ یمن ومسئله لبنان قرار می‌گیرد.

اما در خصوص آینده سیاسی افغانستان، به نظر من دولت آتی افغانستان یک دولت اسلامی به سبک آمریکایی خواهد بود و این چیزی است که از نوع گفتمان سیاسی و رسانه‌ای طالبان تا این لحظه برداشت می‌شود. البته باید گفت مواضع روسیه وچین نیز با استقبال از طالبان پیام مهمی را برای آمریکا دارد و آن اینکه اجازه نمی دهند تا میدان برای آن باز باشد و بر طالبان سیطره کامل داشته باشد. کشورهای همسایه با افغانستان هم سعی می‌کنند با طالبان درگیری نداشته باشند تا امنیت ملی آن‌ها توسط تروریسم تهدید نشود.

آینده منطقه از منظر تحولات امنیتی نیز تا حد بالایی مه آلود است؛ زیرا ممکن است باوجود تأکید طالبان بر قطع رابطه خود با القاعده، این گروه تروریستی باز احیا شود و علاوه براین داعش نیز در افغانستان فعالیت‌های تروریستی خود را تشدید کند که در این صورت منطقه همچنان آبستن تحولات داغی خواهد بود و ثبات و آرامشی برای آن در آینده نزدیک نمی توان متصور شد.

برچسب‌ها