در حالی که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به واشنگتن رفته و مقامات آمریکایی، اروپایی و صهیونیست نیز طی چند روز اخیر دائماً به پایتخت‌های یکدیگر سرک کشیده و به بحث درباره آینده مذاکرات هسته‌ای با ایران می‌پردازند، در سوی مقابل معاون جوزف بورل که به تهران سفر کرده روز گذشته با تنی چند از مقامات کشورمان از جمله علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه دیدار و گفت‌وگو کرد.

ارزیابی  دیپلماتیک پیش از آغاز مذاکره

هرچند «انریکه مورا» پیش از ورودش به ایران هدف این اقدام را اقناع مقامات ایران جهت بازگشت به مذاکرات هسته‌‎ای عنوان کرد، ولی اهداف پشت پرده دیگری نیز مد نظر وی بود. روز سه‌شنبه، دیپلمات‌های انگلیسی، آلمانی و فرانسوی بر حساسیت سفر نفر دوم دستگاه دیپلماسی اتحادیه اروپا به تهران تأکید کردند و نوشتند این گام را نمی‌توان «طبق روال معمول» دانست و دارای اهمیت حیاتی است. با وجود این، در نشست روز گذشته باقری و مورا مقرر شد رایزنی‌ها در روزهای آینده در بروکسل ادامه یابد. معاون وزیر خارجه همچنین گفت ایران برای مذاکرات جدی که نتیجه آن توافق عملی و نه توافق کاغذی باشد، همواره آماده است.

ایران حُقه غرب را خنثی می‌کند

یک تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی در گفت‌وگو با قدس اما درباره اهداف سفر مقام اروپایی به تهران معتقد است: اقدام سراسیمه مورا در شرایطی صورت می‌گیرد که بلوک غرب فشار زیادی بر جمهوری اسلامی و دولت وارد کرد تا مذاکرات هسته‌ای را هر چه زودتر از سر بگیرد و ایران وقت نداشته باشد با یک راهبرد مدون و نوین وارد گفت‌وگوها شود و در عین حال با ادامه غنی‌سازی و افرایش اندازه ذخایر اورانیوم اهرم قدرت خود را برای چانه‌زنی در مذاکرات تقویت کند.

دکتر سیدمصطفی خوش‌چشم در این‌باره تصریح کرد: تهران با آگاهی از این حُقه به مسیر خود ادامه می‌دهد. البته ملاقات اخیر که نخستین مذاکره پس از تعلیق چهارماهه گفت‌وگوهای وین میان مذاکره‌کننده ارشد اروپایی و مقامی در دولت تهران بود، به خودی خود در جهت ورانداز نوع رویکرد آینده حریف اهمیت زیادی دارد. برای اروپا سنجیدن نیت دولت رئیسی مهم است و از طرف ایران هم مهم بود که به طرف غربی نشان دهد تغییر راهبرد مذاکراتی تنها در کلام نیست و در عمل و میدان در حال رخ‌دادن است. درنتیجه این رویداد می‌تواند سرآغاز روندی باشد که به طرف غربی نشان دهد در جهت تحقق منافع جمهوری اسلامی باید انعطاف بیشتری از خود نشان دهند؛ چرا که با دیدگاه جدید و عمل‌گرایانه تهران روبه‌رو خواهند بود.

مسئله، بازگشت به مذاکرات نیست

نباید از یاد برد که تهران از بی‌عملی اروپا در انجام تعهدات برجامی به‌شدت دلخور و نسبت به آن‌ها بدبین است، بنابراین ملاحظات جدیدی درباره هرگونه مذاکره احتمالی حتماً از سوی ایران مطرح خواهد بود. خوش‌چشم با ذکر این نکته ادامه داد: پس تهران خواهان آن است که طرف غربی و به‌ویژه اروپایی در این مقطع، حسن نیت خود را ثابت کند و دست به اقدامی بزند که نشان دهد عملاً دنبال انجام تعهدات هستند. به‌طور نمونه برخی شرکت‌های اروپایی اعلام کرده‌اند حتی اگر برجام احیا هم شود، آن‌ها به ایران برنمی‌گردند، خوب در چنین شرایطی احیای توافق هسته‌ای هیچ سودی ندارد و غرب باید در این موضوعات ایران را اقناع و منافع ما را تأمین کند. اگر این‌گونه نباشد ما دوباره وارد یک دور باطل خواهیم شد که باوجود وعده‌های رنگارنگ در عمل هیچ خواهد بود.

این کارشناس سیاست خارجی پیش‌بینی کرد کشورمان تا اواخر آبان به مذاکرات وین بازگردد، اما در این مقطع مسئله، بازگشت به مذاکرات نیست، بلکه این است که ایران چه باید بکند که حداقل سودی را در مقابل امتیازات داده شده برجامی در دوره گذشته از جمله اکسیدکردن ذخایر اورانیومی و سانتریفیوژهای از بین‌رفته نقد کند. وی افزود: این کار دشوار است ولی باید یک راهبرد کلان و نقشه راه عملیاتی دیده شود تا غرب را مجبور به امتیاز دهی کنیم. خوش‌چشم با بیان اینکه باید هوشیار باشیم که تجربیات بد گذشته دوباره تکرار نشود، تأکید کرد: واشنگتن به بهانه‌های مختلف سعی می‌کند موارد تحریمی را همچنان حفظ کند و دلیل بن‌بست در گفت‌وگوها هم در همین نکته نهفته است، ولی تهران انتظار دارد اروپایی‌ها در فرایند مذاکرات از خود استقلال عمل و اراده مستقلی نسبت به آمریکایی‌ها نشان دهند.

برچسب‌ها