علیرضا کهنسال
-
نگاهی به پاسخ فلاسفه اسلامی به چیستی فلسفه اخلاق(بخش دوم و پایانی)
حلال و حرام فقهی می‌تواند به احکام اخلاقی تبدیل شود
حکمای مسلمان حسن و قبح عقلی را نمی‌پذیرند و احکام اخلاقی را از مشهورات می‌شمارند؛ اما نباید با شتاب‌زدگی داوری کرد که این رأی سبب نسبیت اخلاق می‌شود. مشهورات قضایایی هستند که جز خواست مردم یا عقلا، واقعیتی ورای خود ندارند. ابن‌سینا و خواجه بیان داشته‌اند که حسن و قبح راست و دروغ از اجتماع گرفته می‌شود و اگر کسی در اجتماع پرورش نیافته باشد، با تأمل در معنای راست و دروغ نمی‌تواند حکم کند.
-
نگاهی به پاسخ فلاسفه اسلامی به چیستی «فلسفه اخلاق»/ بخش نخست
اخلاق ملکۀ نفسانی است
سخن از هویت قضایای اخلاقی نیز بی‌گمان داخل در فلسفۀ اخلاق است، زیرا تعیین هویت این قضایا از حیث منشأ آن‌ها و اخباری یا انشایی بودن و مسائلی ازاین‌دست، ثمراتی دارند. مسائل دیگری نیز وجود دارند که در بحث حسن و قبح عقلی به آن‌ها اشاره خواهد شد. تأمل در این مفهوم ما را به مسائل فلسفۀ اخلاق نزد فلاسفۀ مسلمان خواهد رساند. بر این اساس، اکنون می‌توان فلسفۀ اخلاق را با مبانی فلسفۀ اسلامی چنین تعریف کرد: «بررسی قوانین مطلق فلسفی با روش برهان در مباحث اخلاقی که شامل مباحث منطقی قضایای اخلاقی (فرااخلاق)، چیستی و منشأ مفاهیم اخلاقی و هویت نیک و بد است.»